Việc chính phủ đánh thuế đối với người giàu là điều bình thường, nhưng việc người giàu yêu cầu chính phủ đánh thêm thuế đối với họ lại là điều bất bình thường.
Trong quá trình chuẩn bị ngân sách mùa thu năm nay của chính phủ Anh, 30 triệu phú Anh đã cùng nhau đưa ra một bức thư ngỏ, kêu gọi Bộ trưởng Tài chính Anh Rishi Sunak đánh thuế nhiều hơn đối với họ và những người giàu có khác.
30 người giàu này tin rằng kế hoạch ngân sách tăng phí bảo hiểm quốc gia sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến tầng lớp lao động, và chi phí phục hồi sau đại dịch sẽ không đến tay những người trẻ không có khả năng chi trả. Họ kêu gọi chính phủ ưu tiên hàng đầu cho việc thu thuế người giàu, bao gồm thuế thu nhập, thuế bất động sản, thuế tài sản ròng.
Xây dựng đất nước quan trọng hơn việc kiếm tiền
Bản thân Bộ trưởng Tài chính Anh Rishi Sunak, với tư cách là một triệu phú, cũng nên đánh thuế đối với bản thân và cùng một nhóm người giàu có, thay vì chọn tăng thuế Bảo hiểm Quốc gia và lên kế hoạch rút 1.000 bảng Anh từ khoản tín dụng chung của mỗi gia đình mỗi năm”. Stevenson, một người giàu ở Anh, tin rằng “nếu chính phủ không đánh thuế người giàu, nhưng lại đặt gánh nặng tài chính lên nhân viên y tế, lao công và giáo viên, chúng ta sẽ chẳng thể mong đợi một sự phục hồi ổn định của xã hội.”
Hiện tại, Vương quốc Anh đang bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh và Bộ Tài chính Anh đang phải đối mặt với áp lực to lớn trong việc ứng phó với các cuộc khủng hoảng hiện tại và các vấn đề khó khăn tiềm ẩn như suy thoái kinh tế, dịch bệnh phức tạp và biến đổi khí hậu.
Về kinh tế, quy mô của cuộc suy thoái do đại dịch gây ra ở Anh là chưa từng có trong thời hiện đại. GDP của Anh đã giảm 9,8% vào năm 2020, đây là mức giảm lớn nhất kể từ năm 1948.
Trong đợt phong tỏa đầu tiên vào năm ngoái, mức GDP của Vương quốc Anh đã giảm mạnh 25% trong hai tháng, sau đó nó đã trải qua một số thăng trầm lên xuống. Tính đến tháng 7 năm nay, mức GDP hàng tháng của Vương quốc Anh đã thấp hơn khoảng 2% so với trước khi bùng phát.
Bất chấp sự phục hồi dần dần của nền kinh tế Anh, tốc độ phục hồi đã chậm lại kể từ mùa hè năm nay. Hiện tượng này có liên quan mật thiết đến sự lan rộng của chủng Delta, sự gián đoạn nguồn cung toàn cầu và khó khăn trong việc tuyển dụng nhân viên.
Do đó, ngay cả khi suy thoái kinh tế do đại dịch gây ra cuối cùng sẽ kết thúc, triển vọng kinh tế của Vương quốc Anh sẽ gặp nhiều bất ổn và những cuộc khủng hoảng này có thể gây ra thiệt hại vĩnh viễn cho nền kinh tế. Văn phòng Trách nhiệm Ngân sách của Vương quốc Anh đã chỉ ra vào tháng 3 năm nay rằng dịch bệnh sẽ làm giảm tổng GDP của Vương quốc Anh trong năm nay 3% và ước tính mới nhất của Ngân hàng Anh về mức giảm là 1%.
Về vấn đề này, chính phủ Anh cũng đã đưa ra nhiều chính sách nhằm giảm bớt tác động của dịch bệnh, trong đó có việc đánh thuế bổ sung 1,25% đối với tầng lớp lao động. Động thái này có thể gây quỹ cho chính phủ Anh khoảng 12 tỷ bảng Anh mỗi năm, đây là lần cắt giảm phúc lợi lớn nhất trong lịch sử của quốc gia có mức phúc lợi cao này.
Tuy nhiên, cùng lúc với áp lực cuộc sống của tầng lớp lao động đang tăng mạnh, tổng tài sản của các tỷ phú Anh đã lội ngược dòng, với mức tăng ròng 22% trong thời kỳ đại dịch, đạt 597 tỷ bảng Anh.
Trước đại dịch, 1% dân số Anh giàu nhất có nhiều tài sản hơn 69% dân số tầng lớp dưới cùng. Khoảng cách giàu nghèo lớn như vậy được coi là lý do chính khiến công chúng Anh ủng hộ việc đánh thuế người giàu. Theo cuộc khảo sát, sự ủng hộ của công chúng đối với việc đánh thuế người giàu là mối quan tâm hàng đầu sau virus corona.
Tuy nhiên, ngay cả khi có sự ủng hộ của công chúng và mang đến một khoản thu ngân sách khổng lồ, thuế người giàu vẫn đang gây tranh cãi. Trước đó, Thủ tướng Anh Johnson và Bộ trưởng Tài chính Anh Rishi Sunak cũng đã từ chối các đề xuất liên quan.
Không ngờ lần này lại có một số người giàu chủ động đến đề xuất tăng thuế người giàu.
Gemma McGoff, một trong những người ký đơn, cho biết, “Nếu chúng ta liên tục đánh thuế đối với những người lao động và không đánh thuế đối với những người kiếm được rất nhiều tiền, đất nước của chúng ta sẽ bị ảnh hưởng. Khi của cải tập trung vào một nhóm nhỏ những người rất giàu và chi phí hoạt động của đất nước rơi vào những người có thu nhập thấp và trung bình, thì sự cân bằng phản ánh như thế nào? “
30 người giàu nói rằng họ không giả vờ viết một bức thư ngỏ cùng nhau mà họ hy vọng sẽ gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh cho Bộ trưởng Bộ Tài chính và Thủ tướng Chính phủ.
“Hãy đến với chúng tôi nếu bạn cần tiền. Việc xây dựng lại đất nước có giá trị hơn việc kiếm tiền.” Những người đàn ông giàu có này lặp đi lặp lại câu này trong bức thư ngỏ.
Thu hút sự chú ý hay thực tâm muốn tạo công bằng cho xã hội
Tuy nhiên, từ lâu, việc đánh thuế người giàu có thể không ảnh hưởng gì đến tài sản của người giàu.
Trước đây, người giàu có thể tránh nộp thuế thông qua nhiều phương thức, chẳng hạn như chuyển tài sản ra nước ngoài, từ bỏ quyền sinh sống ở Anh, hoặc phân chia tài sản giữa các thành viên trong gia đình. Việc đánh thuế người giàu chắc chắn sẽ càng khuyến khích người giàu chuyển nhượng tài sản.
Điều đáng nói là lần này các văn bản của Chính phủ Anh về bảo hiểm quốc gia và công bố thuế doanh nghiệp trong ngân sách mùa thu cũng tiết lộ các chiến lược tránh thuế của những người giàu nhất thế giới, cho thấy những người giàu và quyền lực có thể hưởng lợi như thế nào từ hệ thống thuế.
Do đó, ngay cả khi chính phủ Anh đồng ý đánh thuế người giàu, thì việc thanh tra tài sản ở nước ngoài của người giàu phần lớn là điều không thể. Đối với người giàu, việc chủ động đánh thuế có thể chỉ là một cách để tìm kiếm sự nổi tiếng.
Để đối phó với việc trốn thuế của người giàu, Vương quốc Anh có kế hoạch lập sổ đăng ký tài sản toàn cầu và tài trợ thích đáng cho Cơ quan Thuế và Hải quan Anh, do đó hạn chế các tổ chức tài chính tránh thuế từ việc thuê ngoài tài sản ở nước ngoài. Ngoài ra, để ngăn người giàu đưa tiền đến “thiên đường miễn thuế” như Monaco, chính phủ cũng sẽ đánh thuế xuất cảnh cao đối với người giàu.
Theo nghiên cứu được thực hiện bởi Đại học Greenwich, nếu thuế tài sản được áp dụng đối với 1% hộ gia đình giàu có nhất ở Vương quốc Anh (các hộ gia đình có tài sản tích lũy trên 3,4 triệu bảng Anh), chính sách này có thể tạo ra 70 đến 130 tỷ bảng Anh doanh thu tài chính. Con số này tương đương với 8% tổng thu thuế hiện tại ở Anh, gấp 5 lần doanh thu từ thuế bảo hiểm quốc gia.
Ngoài ra, Anh có nhiều người thuộc nhóm “người giàu bất động sản” hơn là “người giàu tiền mặt”, họ tránh nộp thuế với lý do không có tài sản lưu động. Chính phủ Anh đã cân nhắc việc áp thuế đối với những người giàu có vào những năm 1970, nhưng phong trào do giới quý tộc lãnh đạo vào thời điểm đó đã làm dấy lên lo ngại về việc bán các điền trang của Anh. Do đó, sau khi hơn một triệu người ký vào bản kiến nghị “bênh vực những ngôi nhà ở nông thôn Anh”, ý tưởng áp thuế người giàu của chính phủ Anh đã biến mất. Sau đó, nhiều người giàu cũng vận động chính phủ miễn thuế cho người giàu với lý do “thanh khoản kém”.
Có thể thấy, kế hoạch đánh thuế người giàu của chính phủ Anh thực sự khó khăn, liệu việc đánh thuế chung với người giàu có thể tạo ra động lực cho nền kinh tế Anh hay không vẫn là vấn đề khó nói trước.