Một trong những giải pháp mở rộng Layer 2 Ethereum phổ biến nhất, Arbitrum nhằm mục đích tăng tốc thời gian giao dịch và cắt giảm phí trên chuỗi khối Ethereum. Vậy Arbitrum là gì? Hãy cùng tìm hiểu về cách thức hoạt động và tương lai của giải pháp mở rộng layer 2 cho Ethereum trong bài viết dưới đây.
Arbitrum là gì?
Mạng Ethereum nổi bật với nhiều ưu điểm như phi tập trung, đáng tin cậy, hỗ trợ các hợp đồng thông minh được viết bằng ngôn ngữ lập trình quen thuộc với nhiều nhà phát triển tiền điện tử và là nơi có ngành tài chính phi tập trung ( DeFi ) đang phát triển mạnh.
Tuy nhiên, Ethereum thường quá tải, tắc nghẽn và tốn kém, người dùng chỉ có thể chờ đợi bản nâng cấp mới của Ethereum hoặc chuyển sang các mạng lưới khác như Solana, Fantom, Avalanche. Tuy nhiên, một giải pháp thứ ba đã xuất hiện: giải pháp mở rộng (Scaling Solutions). Arbitrum là một trong những giải pháp mở rộng scaling cho Ethereum và nó trở thành lựa chọn phổ biến cho người dùng Ethereum.
Arbitrum là một giải pháp layer 2 được thiết kế để cải thiện các hợp đồng thông minh Ethereum mà cụ thể là giúp tăng tốc độ và khả năng mở rộng của chúng, đồng thời bổ sung các tính năng bảo mật bổ sung để khởi động.
Abritrum giúp hoàn thành các giao dịch rẻ và nhanh chóng, đồng thời chuyển tất cả thông tin giao dịch trở lại chuỗi khối Ethereum chính. Trong khi Ethereum chỉ quản lý 14 giao dịch mỗi giây (TPS), Arbitrum thực hiện với 40.000 TPS. Các giao dịch tốn vài đô la để hoàn thành trên Ethereum, trong khi chúng chỉ tốn khoảng hai xu trên Arbitrum.
Arbitrum cũng hỗ trợ máy ảo Ethereum EVM (Ethereum Virtual Machine), do đó, các nhà phát triển Ethereum DeFi có thể tích hợp các ứng dụng phi tập trung (dapps) với Arbitrum mà không cần phải thực hiện bất kỳ sửa đổi nào.
Arbitrum cung cấp 3 giải pháp mở rộng là: Rollup (OPU), Channels, Sidechains.
- State Channels: Yêu cầu người dùng gửi Snapshot trạng thái của Ethereum vào một Multi-sign Contract. Trạng thái này sẽ chứa dữ liệu quan trọng như số dư của địa chỉ. Một hệ thống như vậy cho phép thực hiện các giao dịch ngoài chuỗi (off-chain) miễn phí với tính hoàn thiện tức thì và quyền riêng tư cao cấp.
- Sidechains: Các blockchain độc lập với các quy tắc đồng thuận độc lập của riêng chúng, nơi các giao dịch Ethereum có thể được chuyển đến một cách có giám sát để giảm gánh nặng cho mạng chính Ethereum.
- Rollups: Tương tự với các Sidechains nâng cao, non-custodial, có khả năng mở rộng đáng kể khả năng thông lượng của mạng chính Ethereum. Cho đến thời điểm bây giờ, có 4 loại Rollup chính: Optimistic Rollups, zkRollups, Plasma, Validium.
Arbitrum hoạt động như thế nào?
Tất cả các giao dịch trong dự án trước tiên được gửi đến Layer-1. Sau đó sẽ được chuyển sang ArbOS để thực hiện. Nó thực hiện mô phỏng EVM cho hầu hết các phần và toàn bộ quá trình này được thực hiện trên AVM. Giao thức Arbitrum đảm bảo rằng mã sẽ chạy chính xác với điều kiện là tất cả trình xác thực nào là trung thực, giúp mạng chống lại sự thông đồng và các hình thức tấn công khác.
Người dùng muốn gửi giao dịch thông qua Arbitrum, họ chỉ cần gửi nó đến một trong các hợp đồng của EthBridge có tên là “Inbox”. Ngược lại, có hợp đồng “Outbox” nhận dữ liệu từ Arbitrum và thêm nó vào Ethereum Blockchain. Tất cả các đầu vào cũng như đầu ra cho EthBridge đều công khai và có khả năng xác minh được. Vậy nên Ethereum biết và xác minh tất cả các hoạt động Off-chain.
Hiện tại, Arbitrum xử lý các giao dịch Ethereum thông qua một phương pháp được gọi là optimistic rollup và giải quyết các giao dịch này trên một sidechain trước khi báo cáo lại Ethereum.
Optimistic rollup là gì?
Nói một cách đơn giản thì Optimistic Rollups sẽ tổng hợp một nhóm các giao dịch riêng lẻ trên mạng lưới Ethereum thành một giao dịch duy nhất; giao dịch này sau đó sẽ được đưa ra khỏi blockchain chính để xử lý ở trên một sidechain layer 2 và gửi lại dữ liệu về cho Ethereum. Cơ chế này sẽ giúp giảm tải khối lượng giao dịch mà Ethereum đang phải xử lý, từ đó giảm phí gas giao dịch.
Sidechain là một blockchain riêng biệt chạy song song và hoạt động độc lập với Ethereum mainnet. Arbitrum thu thập các giao dịch, giải quyết chúng trên sidechain và sau đó cung cấp dữ liệu giao dịch trở lại sổ cái chuỗi khối Ethereum. Arbitrum sử dụng một giao thức tương tác nhiều vòng (multi-round rollup) để giải quyết tranh chấp, trong đó Arbitrum sẽ chia nhỏ tranh chấp cho đến khi nó là một tranh chấp rất nhỏ và sau đó giải quyết nó trên chuỗi.
Tại thời điểm viết bài, Arbitrum chưa có kế hoạch mở bán token.
Hệ sinh thái của Arbitrum
Có 4 mảng chính trong hệ sinh thái:
- Wallets: Coinbase Wallet, Huobi Wallet, MathWallet, MetaMask, Zapper,…
- Dapps: 1inch, Uniswap, Perpetual Protocol, Dodo, FutureSwap,…
- Tools: Band Protocol. Chainlink, The Graph,…
- Bridges: Ren Bridge, Celer Cbridge, Connext,…
Tương lai của Arbitrum
Arbitrum là một dự án rất tiềm năng để phát triển trong tương lai gần. Arbitrum sắp tung ra một tính năng gọi là AnyTrust Chains, một sidechain giảm phí và tăng tốc độ mà không cần đặt niềm tin.