Trong thế giới Bitcoin có một câu nói, “Không giữ khoá, thì không phải coin của bạn” (not your keys, not your coins), đặc biệt là sau cú ngã ngựa đột ngột của FTX, càng nhiều người truyền tai nhau câu nói này.
Sau khi sự sụp đổ của FTX gây ra làn sóng chấn động khắp thế giới tiền điện tử, một câu nói đã được lặp đi lặp lại: “Không phải chìa khóa của bạn, không phải tiền của bạn.” Câu ngạn ngữ phổ biến đang lan truyền sau cuộc khủng hoảng của sàn giao dịch lừng lẫy một thời. Vậy ý nghĩa thực sự đằng sau câu ngạn ngữ này là gì?
Nếu tiền điện tử của bạn được lưu trữ trong ví mà bạn không có khóa riêng, chẳng hạn như ví trên một sàn giao dịch, thì nó có thực sự là của bạn không? Nhiều người sẽ nói là không. Ý tưởng này được gói gọn trong một trong những câu thần chú nổi tiếng nhất của thế giới tiền điện tử: “Không giữ khoá, thì không phải coin của bạn” (not your keys, not your coins).
Triết lý đằng sau ý tưởng giữ tiền trong ví mà bạn kiểm soát rất đơn giản. Tiền điện tử được tạo ra để đáp ứng với hệ thống tiền tệ và ngân hàng tập trung quyền lực vào tay cá nhân. Do đó, việc trao quyền kiểm soát tiền của bạn cho bên thứ ba chắc chắn đi ngược lại các đặc tính mà tiền điện tử được xây dựng trên đó. Trên thực tế, điều đó đi kèm với vấn đề về rủi ro bảo mật và mất quyền kiểm soát.
FTX giữ ví và chìa khóa của người dùng điều đó có nghĩa là quyền truy cập vào tiền phụ thuộc vào khả năng gửi tiền của sàn giao dịch — điều này trở thành vấn đề khi FTX gặp phải “ khủng hoảng thanh khoản”.
“Khóa” được đề cập là khóa cá nhân của bạn, hoạt động như một loại mật khẩu để truy cập vào các khoản tiền. Tất nhiên, khi việc áp dụng tiền điện tử đã trở nên phổ biến hơn, nhiều người không muốn gặp rắc rối kỹ thuật trong việc quản lý ví đang chuyển sang các giải pháp ủy thác.
Nói cách khác, họ sử dụng các bên thứ ba như sàn giao dịch hoặc nhà quản lý để đầu tư vào tiền điện tử mà không cần học cách sử dụng ví tự ủy thác (self-custody wallet). Đơn vị trung gian đang kiểm soát các chìa khóa đối với tài sản của bạn.
Theo những người ủng hộ triết lý “Not your keys, not your cypto”, ví trên sàn giao dịch tập trung không thực sự thuộc về chủ tài khoản. Khi việc rút tiền bị tạm dừng, giống như FTX vào tháng 11, người dùng sẽ mất quyền truy cập vào tiền điện tử của họ. và trong trường hợp tồi tệ nhất, khi một sàn giao dịch sụp đổ hay bị hack, những tài sản đó có thể bị mất hoàn toàn.
Tuy nhiên, có những người lập luận rằng triết lý “Not your keys, not your cypto” phản tác dụng trong sứ mệnh đưa tiền điện tử được áp dụng rộng rãi hơn.