Big Oil được kỳ vọng đạt mức lợi nhuận kỷ lục 50 tỷ USD trong quý thứ hai năm nay, tuy nhiên thành tích vượt trội này cũng có thể là một điềm báo xấu cho chính họ trong tương lai.
Giá năng lượng cao đã mang lại lợi nhuận lớn cho các ông lớn trong ngành năng lượng nhưng đồng thời lại gây ra làn sóng lạm phát trên toàn cầu, gây áp lực lên người tiêu dùng và làm tăng nguy cơ suy thoái và thúc đẩy chính sách đánh thuế ngành công nghiệp dầu mỏ. Trong bối cảnh bất ổn chính trị và kinh tế hiện nay, các cổ đông có thể phải kiềm chế kỳ vọng lợi nhuận tăng.
Ahmed Ben Salem, một nhà phân tích tại Oddo BHF, cho biết: “Khả năng cao là lợi nhuận của các công ty dầu mỏ sẽ đạt đỉnh trong quý II hoặc quý III năm nay, rồi sau đó giảm nhẹ. Cuộc suy thoái đang rình rập chúng ta có thể làm dịu mọi thứ”.
Exxon Mobil, Chevron, Shell, TotalEnergies SE và BP hay Big Oil được dự đoán sẽ kiếm nhiều tiền hơn cả thời kỳ năm 2008, khi giá dầu quốc tế tăng cao tới 147 USD / thùng. Hiện tại, không chỉ giá dầu thô tăng mạnh sau cuộc xung đột quân sự Nga – Ukraine nổ ra, mà giá khí đốt và biên lợi nhuận của các nhà máy lọc dầu cũng đồng loạt phá vỡ kỷ lục. Exxon dẫn đầu với mức tăng 46% trong năm nay, trong khi TotalEnergies dù có hiệu suất hoạt động kém nhất vẫn tăng 11% trong khi chỉ số S&P 500 giảm 17%.
Nhiều thị trường lớn trên toàn cầu đang rơi vào nỗi lo sợ thiếu công suất lọc dầu nghiêm trọng do hàng loạt nhà máy phải ngừng hoạt động, các khoản đầu tư bị đình trệ do đại dịch, các lệnh trừng phạt đối với Nga và quyết định hạn chế xuất khẩu xăng dầu của Trung Quốc.
Tại Mỹ, một thước đo sơ bộ về biên lợi nhuận từ việc tinh chế một thùng dầu thô đã tăng vọt lên mức trung bình 48,84 USD trong quý II – cao hơn gấp hai lần so với một năm trước. Một thước đo tương tự tại châu Âu đã tăng ba lần lên 145,7 USD.
Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng, giá lọc dầu hiện chiếm 26% giá thành một gallon ở Mỹ, tăng gần gấp đôi từ mức trung bình 14% trong 10 năm trước.
Shell dự kiến sẽ thu được 1 tỷ USD từ lọc dầu và Exxon sẽ kiếm được nhiều hơn trong quý II so với 9 quý trước cộng lại.
Matt Murphy, nhà phân tích có trụ sở tại Calgary tại Tudor Pickering Holt & Co., cho biết tỷ suất lợi nhuận lọc dầu siêu lãi này có thể sẽ không kéo dài. Giá năng lượng, xăng dầu đắt đỏ cùng với lạm phát tăng khiến người tiêu dùng bị tổn thương. “Nhu cầu xăng đang giảm hơn so với dự báo, chúng tôi thấy nhu cầu đang bị phá hủy ở một mức độ nào đó”.
Do đó, các công ty khá thận trọng mặc dù thu nhập tăng vọt. Exxon có thể sẽ sử dụng lượng tiền mặt dư thừa để giảm nợ, Chevron có thể tăng mua lại cổ phiếu lên 10 tỷ USD trong năm nay.
Lợi nhuận cao ngất trời không chỉ là kết quả từ việc giá hàng hóa tăng trên diện rộng. Big Oil cũng đang chi tiêu ít hơn nhiều so với khi dầu ở mức trên 100 USD / thùng. Chi tiêu đầu tư đang tăng lên mức dự báo là 80 tỷ USD trong năm nay nhưng chỉ bằng một nửa mức của năm 2013.
Paul Cheng, một nhà phân tích tại Scotiabank có trụ sở tại New York cho biết: “Chi phí của các công ty năng lượng có xu hướng giảm trong một thời gian dài kể từ năm 2014. Với giá cả hàng hóa cao như hiện nay, đó là sự kết hợp hoàn hảo.”
Tuy nhiên, sự kết hợp hoàn hảo trên không làm hài lòng các nhà lãnh đạo chính trị, chẳng hạn như Tổng thống Mỹ Joe Biden, người đang cố gắng kiềm chế lạm phát cao kỷ lục và giảm chi phí năng lượng tiêu dùng. Giới chính trị đã kêu gọi ngành công nghiệp dầu khí tăng sản lượng trong nước nhưng không mấy thành công.
Tổng thống Biden chỉ trích danh tập đoàn Exxon và cả ngành công nghiệp dầu mỏ Mỹ vì không khai thác thêm dầu mỏ, đẩy giá năng lượng lên cao, khiến người dân nước này phải chịu cảnh lạm phát.
Ban lãnh đạo các công ty dầu khí lớn cũng có thể không giữ được chi tiêu thấp trong thời gian dài do họ phải bổ sung chi phí trong môi trường chi phí lạm phát.