Chính phủ sẽ không chỉ sử dụng công nghệ Blockchain trong các dịch vụ thông thường như định danh hay bỏ phiếu mà sẽ coi đây như là một sự thúc đẩy cho sự tăng trưởng của nền kinh tế.
Chính phủ có nhiệm vụ cung cấp các dịch vụ công bằng, rõ ràng và hiệu quả cho người dân. Và thật không may, việc định danh và trách nhiệm giải trình thường làm các dịch vụ công trở nên mất thời gian và giảm hiệu quả. Các chính phủ thường phải lựa chọn những quyết định dựa trên ưu tiên. Với nhu cầu phát triển và cải thiện hệ thống dịch vụ công, công nghệ đã ra đời cho phép chính phủ cải thiện một cách hiệu quả.
Việc chuyển từ lưu trữ hồ sơ giấy sang cơ sở dữ liệu trên máy tính là một trong những công nghệ như vậy. Internet là một sự cải tiến mới mẻ. Công nghệ Blockchain sẽ còn mang tính đột phá hơn. Giống như sự cải thiện trước đó nhờ Internet, công nghệ blockchain sẽ không chỉ cải thiện cách thức tương tác của người dân với các dịch vụ công mà còn có tác động không nhỏ tới kinh tế và xã hội.
Ứng dụng blockchain vào các dịch vụ công
Công nghệ blockchain sẽ có tác động rộng rãi và đa dạng tới các dịch vụ công của chính phủ. Dưới đây là một số tiện ích nổi bật:
Tính xác thực
Định danh của mỗi cá nhân chính là nền tảng quản lý của các dịch vụ của chính phủ nhưng hệ thống hiện tại vẫn còn nhiều khiếm khuyết. Thứ nhất, sự định danh yêu cầu cơ sở hạ tầng cao cấp và rộng lớn. Trong khi các quốc gia phát triển có sự thuận lợi hơn trong việc quản lý bởi sự định danh được ghi nhận đầy đủ thì tại các quốc gia đang phát triển điều này vẫn còn những hạn chế. Ngân hàng Thế giới ước tỉnh khoảng 1 tỷ người không có định danh.
Thứ 2, hệ thống định danh hiện nay không đảm bảo an toàn. Ví dụ, hệ thống xác thực sinh trắc học của Ấn Độ – Aadhaar dễ dàng bị tấn công bởi những nhiều loại gian lận, điển hình như hành vi liên quan đến chuyển nhượng đất đai, làm hộ chiếu giả, hay tiền, bỏ phiếu và nhiều hành vi gian lận khác.
Điểm mạnh của công nghệ chuỗi khối là sự liên kết minh bạch để giải quyết những vấn đề trên. Thiết kế phi tập trung của Blockchain làm cho việc triển khai và phối hợp của nó ít tốn kém hơn nhiều so với các thiết kế tập trung. Việc không tin tưởng bất cứ ai khiến nó trở nên an toàn hơn rất nhiều.
Tính minh bạch trong quá trình mời thầu
Mua sắm công đang chiếm khoảng 29% tổng chi tiêu quốc gia ở các nước OECD vào năm 2013. Sự không công bằng và thiếu minh bạch trong quá trình mua sắm tạo cơ hội cho nạn tham nhũng. OECD ước tính rằng có tới một phần ba giá trị đầu tư vào các dự án xây dựng từ nguồn vốn nhà nước bị thất thoát do tham nhũng.
Các giải pháp dựa trên blockchain có ảnh hưởng đến hầu hết mọi khía cạnh của chu trình mua bán, điển hình nhất là tạo ra một sự cải cách về tính minh bạch và sự tham gia của các bên liên quan. Một dự án thí điểm đã đưa ra kết luận rằng bất chấp những thác thức, “hệ thống tham gia thầu dựa trên công nghệ blockchain đã cung cấp những lợi ích liên quan đến tính minh bạch về thủ tục, lưu trữ hồ sơ vĩnh viên và cung cấp thông tin một cách trung thực.”
Ứng dụng blockchain trong bầu cử
Mặc dù là thời đại kỹ thuật số, bỏ phiếu giấy vẫn là phương pháp bỏ phiếu phổ biến nhất. Bởi bầu cử đối với quá trình dân chủ là rất quan trọng. Tuy nhiên, các hệ thống bỏ phiếu truyền thống thường gặp phải các vấn đề liên quan đến chi phí, thời gian và minh bạch.
Thay thế cho bỏ phiếu giấy truyền thống, máy bỏ phiếu điện tử (DRE) đã là một sự thành công lớn. Brazil đã giới thiệu DRE vào năm 1996 nhưng vẫn lo ngại về an ninh thông tin. Hình thức DRE bắt đầu ra mắt ở Mỹ vào đầu năm 2001 tuy nhiên tiến độ triển khai đã chậm lại do những sự cố liên quan đến máy DRE.
Là một công nghệ mới mẻ, mặc dù blockchain vẫn chưa sẵn sàng để thay thế các hệ thống bỏ phiếu hiện tại nhưng nó cũng đã hỗ trợ rất nhiều cho công cuộc bỏ phiếu. Điển hình như, một công ty phối hợp với Đại học Indonesia để thiết lập một hệ thống độc lập xác minh dựa trên blockchain để đảm bảo kết quả của cuộc bầu cử trên giấy của Indonesia diễn ra vào tháng 4 năm 2019.
Chỉ vài giờ sau khi thời gian bầu cử kết thúc, dự án này đã cho báo cáo về 25 triệu phiếu bầu. Trong khi đó, kết quả chính thức được ghi nhận theo cách truyền thống phải mất vài tuần mới có thể công khai.
Ứng dụng blockchain ngoài dịch vụ công
Các chính phủ cũng bắt đầu thử nghiệp ứng dụng công nghệ blockchain vào một số hệ thống cơ sở hạ tầng thiết yếu. Họ cho rằng việc ứng dụng cơ sở hạ tầng blockchain có vài trò quan trọng trong hoạt động kinh tế. Chính phủ mong muốn có tiếng nói trong việc phát triển các tiêu chuẩn để được áp dụng trên toàn cầu. Trung Quốc và Liên minh Châu Âu là hai khu vực đang tập trung vào việc phát triển các sáng kiến blockchain.
Trung Quốc
Chính phủ Trung Quốc đã rất chủ động trong việc thúc đẩy các sáng kiến blockchain. Vào tháng 12 năm 2016, trong kế hoạch 5 năm lần thứ 13 của đất nước, blockchain đã được đề cập như một công nghệ có tầm quan trọng chiến lược ngang bằng với trí tuệ nhân tạo. Sau đó, hàng chục chính quyền địa phương của nước này đã tiến hành thí điểm các dự án sử dụng công nghệ cho các ứng dụng thành phố thông minh hay bảo vệ môi trường.
Vào tháng 10 năm 2019, Trung Quốc đã thử nghiệm Mạng lưới dịch vụ chuỗi khối toàn quốc (BSN), được mô tả là “internet của các chuỗi khối”, và mạng lưới này được chính thức ra mắt vào tháng 4 năm 2020.
Với quy mô và sức mạnh của đông đảo người ủng hộ, BSN có tiềm năng trở thành hệ sinh thái blockchain lớn nhất thế giới. Tại Trung Quốc, BSN tạo nên nền tảng kết nối giữa các doanh nghiệp và các khu vực công. Ngay cả trên bình diện quốc tế, BNS cũng có lợi thế rất lớn.
Mặc dù có những lo ngại rằng BSN có thể bị chính cũng không quá bận tâm. Mặt khác, tiềm năng lợi nhuận lớn sẽ thúc đẩy doanh nghiệp vượt qua những lo ngại sự kiểm soát của chính quyền Trung Quốc, đặc biệt nếu có sẵn cơ sở hạ tầng blockchain toàn cầu thay thế khả thi.
Liên minh Châu Âu
Liên minh Châu Âu cũng có động thái ủng hộ cho các sáng kiến blockchain tương tự như ở Trung Quốc, mặc dù ở quy mô nhỏ hơn và tiến hành với tốc độ chậm hơn. Diễn đàn nghiên cứu Blockchain của EU được thành lập vào tháng 2 năm 2018 là tiền đề để hình thành nên Hiệp định Đối tác Blockchain Châu Âu (EBP).
Vào năm 2019, EPB đã cho ra mắt Cơ sở hạ tầng dịch vụ chuỗi khối châu Âu (EBSI), một mạng lưới các ghi dữ liệu trên khắp châu Âu. EBSI có bảy trường hợp sử dụng cụ thể để phát triển các dịch vụ của chính phủ. Để thúc đẩy thêm các hợp tác công và cá nhân, Hiệp hội ứng dụng Blockchain tin cậy Quốc tế (INATBA) đã được thành lập. Đây là tập hợp bao gồm các nhà cung cấp và người dùng các giải pháp blockchain cùng với đại diện của các tổ chức chính phủ và các cơ quan thiết lập tiêu chuẩn từ khắp nơi trên thế giới.
Mặc dù cách tiếp cận của châu Âu để hỗ trợ và khuyến khích áp dụng blockchain ở quy mô nhỏ hơn và giai đoạn tiến triển sớm hơn so với BSN của Trung Quốc, nhưng cam kết của họ về tính cởi mở, minh bạch và hòa nhập của các tổ chức quốc tế sẵn sàng hơn trong việc áp dụng các khuôn khổ đã phát triển.
Kết luận
Các công nghệ Blockchain hiện nay đang có vai trò như một cơ sở hạ tầng nền tảng cho các chính phủ có tư duy tân tiến. Công nghệ này đã đạt đến mức độ quan trọng chiến lược quốc gia cao nhất, bằng chứng là Trung Quốc và châu Âu đang nỗ lực xây dựng cơ sở hạ tầng blockchain. Mặc dù không thể dự đoán chính xác hình thức cơ sở hạ tầng blockchain toàn cầu sẽ như thé nào, nhưng điều chắc chắn là tiềm năng phát triển của công nghệ chuỗi khối này là rất lớn.
Matthew Van Niekerk là người đồng sáng lập và là Giám đốc điều hành của SettleMint – một nền tảng mã thấp để phát triển chuỗi khối doanh nghiệp – và Databroker – một thị trường dữ liệu phi tập trung. Anh có bằng Cử nhân danh dự của Đại học Western Ontario ở Canada và cũng có bằng MBA quốc tế của Trường Kinh doanh Vlerick ở Bỉ. Matthew đã làm việc trong lĩnh vực cải tiến fintech từ năm 2006.
Nguồn Cointelegraph