Stablecoin là một loại tiền điện tử được neo giá (peg) vào một tài sản khác, chẳng hạn như tiền tệ pháp định hoặc kim loại quý. Stablecoin được thiết kế để duy trì mức giá tương đối ổn định để người dùng có thể tránh được những rủi ro biến động phổ biến trên thị trường tiền điện tử. Nếu dịch sát nghĩa nhất có thể, stablecoin là đồng xu (coin) ổn định (stable). Đây là một loại tiền điện tử mã hóa, được phát triển trên blockchain và có cơ chế để đảm bảo giá trị luôn trong trạng thái ổn định.
Có ba loại stablecoin: được hỗ trợ bởi tiền pháp định, được hỗ trợ bằng tiền điện tử và thuật toán. Các loại stablecoin được hỗ trợ bởi tiền pháp định như BUSD, được gắn với các loại tiền tệ truyền thống như USD . Chúng duy trì peg bằng cách giữ các khoản dự trữ fiat có thể đổi lấy stablecoin. Các loại tiền stablecoin được hỗ trợ bằng tiền điện tử (chẳng hạn như DAI) sẽ được thế chấp vượt mức (thường là 1,5 lần) để giữ tỉ giá ổn định trong những thời điểm thị trường tiền điện tử mã hóa biến động.
Với trường hợp sử dụng thực tiễn và vốn hóa thị trường lớn, các cơ quan quản lý đang bắt đầu xem xét kỹ hơn về stablecoin. Một số chính phủ thậm chí còn tạo ra stablecoin thuộc chính phủ để duy trì quyền kiểm soát tiền tệ.
Stablecoin là gì?
Stablecoin là tài sản kỹ thuật số theo dõi giá trị của tiền tệ định danh hoặc các tài sản khác. Ví dụ: bạn có thể mua token được peg bằng đồng đô la, euro, yên Nhật và thậm chí cả vàng và dầu. Một stablecoin cho phép chủ sở hữu khóa lãi và lỗ và chuyển giá trị ở mức giá ổn định trên các mạng chuỗi khối ngang hàng peer-to-peer.
Bitcoin (BTC), Ether (ETH) và các altcoin khác có tính biến động mạnh. Mặc dù điều này mang lại nhiều cơ hội để đầu cơ, nhưng nó cũng có nhược điểm. Tính không ổn định khiến việc sử dụng tiền điện tử cho các khoản thanh toán hàng ngày trở nên khó khăn.
Trước đây, các nhà đầu tư tiền điện tử không có cách nào để chốt lợi nhuận hoặc tránh biến động mà không chuyển đổi tiền điện tử trở lại tiền pháp định. Việc tạo ra các stablecoin đã cung cấp một giải pháp đơn giản cho hai vấn đề này. Ngày nay, bạn có thể dễ dàng tham gia và thoát khỏi sự biến động của tiền điện tử bằng cách sử dụng các loại tiền ổn định như BUSD hoặc USDC.
Stablecoin hoạt động như thế nào?
Tạo một đồng tiền theo dõi giá hoặc giá trị của hàng hóa khác yêu cầu cơ chế chốt. Có nhiều cách để thực hiện việc này và hầu hết đều dựa vào một tài sản khác đóng vai trò là tài sản thế chấp. Một số phương pháp đã tỏ ra thành công hơn những phương pháp khác, nhưng vẫn không có cái gọi là chốt được đảm bảo.
Stablecoin được hỗ trợ bởi Fiat
Về stablecoin đảm bảo bằng tiền fiat, chúng sẽ được bảo chứng bằng cách dự trữ một loại tiền pháp định theo tỉ lệ 1:1. Mỗi đồng stablecoin được phát hành thêm phải có một đồng fiat tương ứng được bảo chứng ở ngoài đời thực. Gương mặt tiêu biểu cho loại stablecoin này có thể kể đến như BUSD (Binance USD) hay USDC (USD Coin – phát hành bởi Coinbase)
Ví dụ với BUSD, mỗi BUSD được hỗ trợ bởi một đô la Mỹ thực được giữ làm tài sản thế chấp. Sau đó, người dùng có thể chuyển đổi từ fiat thành stablecoin và ngược lại với tỷ lệ cố định. Nếu giá của token thay đổi so với đồng tiền pháp định cơ bản, các nhà kinh doanh chênh lệch giá sẽ nhanh chóng đưa giá trở lại mức cố định.
Giả sử BUSD đang giao dịch trên một đô la. Các nhà kinh doanh chênh lệch giá biến đô la Mỹ thành BUSD và bán chúng với giá cao hơn trên thị trường. Điều này làm tăng nguồn cung BUSD. Nếu BUSD giao dịch dưới một đô la, các nhà giao dịch sẽ mua BUSD và chuyển đổi nó sang USD. Điều này làm tăng nhu cầu đối với BUSD, nâng giá của nó lên một.
Stablecoin được hỗ trợ bằng tiền điện tử
Các loại stablecoin được hỗ trợ bằng tiền điện tử hoạt động theo cách tương tự như các loại stablecoin được hỗ trợ bởi tiền pháp định. Nhưng thay vì sử dụng đô la hoặc một loại tiền tệ khác làm dự trữ, chúng sử dụng tiền điện tử làm tài sản thế chấp. Vì thị trường tiền điện tử rất biến động, các stablecoin được hỗ trợ bằng tiền điện tử thường thế chấp vượt mức các khoản dự trữ như một biện pháp chống lại sự dao động giá.
Các stablecoin được hỗ trợ bằng tiền điện tử sử dụng các hợp đồng thông minh để quản lý việc mint và đốt, từ đó tạo niềm tin vì người đầu tư có thể kiểm tra các hợp đồng một cách độc lập. Tuy nhiên, một số stablecoin được hỗ trợ bằng tiền điện tử được điều hành bởi các Tổ chức tự trị phi tập trung (DAO), nơi cộng đồng có thể bỏ phiếu cho những thay đổi trong dự án.
Ví dụ: để đúc 100 USD của đồng B được neo giá với USD, người đầu tư cần phải thế chấp tài sản tiền điện tử mã hóa tương đương 150 USD. Sau khi có được 100 đồng B, người đó có thể sử dụng tùy ý (đầu tư, chuyển, giữ…) và để lấy lại tài sản thế chấp thì phải hoàn trả 100 đồng B. Tuy nhiên, trong trường hợp tài sản thế chấp đã bị tụt giảm giá trị xuống dưới một tỉ lệ đã được quy định, nó sẽ bị thanh lý để tránh thất thoát tài sản.
Các stablecoin thuật toán
Các stablecoin thuật toán thực hiện một cách tiếp cận khác bằng cách loại bỏ nhu cầu dự trữ. Thay vào đó, các thuật toán và hợp đồng thông minh quản lý việc cung cấp token đã phát hành. Mô hình này hiếm hơn nhiều so với tiền điện tử hoặc stablecoin được hỗ trợ bởi tiền pháp định và khó vận hành thành công hơn.
Hệ thống stablecoin thuật toán sẽ “ép” giảm nguồn cung token nếu giá giảm xuống dưới giá loại tiền pháp định mà nó được neo, bằng cách stake (giữ và khóa), burn (đốt) hoặc mua lại. Trong trường hợp giá trị vượt quá đơn vị fiat được neo, token mới sẽ được phát hành, lưu thông để kéo giá trị của nó về lại mức đã định.
Ưu điểm của stablecoin là gì?
Stablecoin là công cụ linh hoạt và mạnh mẽ dành cho các nhà đầu tư, nhà giao dịch và người dùng tiền mã hóa. Điểm mạnh chính của chúng gồm:
1. Stablecoin có thể được sử dụng để thanh toán hằng ngày. Các cửa hàng, doanh nghiệp và cá nhân coi trọng sự ổn định. Do tính biến động cao, tiền mã hóa không được sử dụng rộng rãi để xử lý thanh toán. Các stablecoin lớn có thành tích giữ ổn định giá cả, khiến chúng khá đáng tin cậy và phù hợp để sử dụng hàng ngày.
2. Stablecoin có những lợi ích đến từ blockchain. Bạn có thể gửi stablecoinlecoin cho bất kỳ ai trên toàn cầu có ví tiền mã hóa tương thích (có thể được tạo miễn phí trong vài giây). Việc chi tiêu gấp đôi và giao dịch sai hầu như không thể thực hiện được. Những phẩm chất này và hơn thế nữa đã khiến stablecoin trở thành một phương tiện thanh toán linh hoạt.
3. Stablecoin có thể được các nhà giao dịch và nhà đầu tư sử dụng để bảo vệ danh mục đầu tư của họ.
Nhược điểm của stablecoin là gì?
Mặc dù có tiềm năng hỗ trợ việc sử dụng tiền mã hoá rộng rãi, nhưng stablecoin vẫn có những hạn chế:
1. Stablecoin không phải lúc nào cũng giữ được giá cả ổn định. Trong khi một số dự án lớn có thành tích tốt, thì cũng có nhiều dự án thất bại. Khi một stablecoin liên tục gặp vấn đề trong việc duy trì mức giá ổn định, nó có thể nhanh chóng mất tất cả giá trị.
2. Thiếu minh bạch. Cả Tether (USDT) và USD Coin (USDC) vẫn chưa phát hành các kết quả kiểm toán công khai đầy đủ và hầu hết các stablecoin lớn chỉ cung cấp các chứng từ thường kỳ. Kế toán tư nhân thực hiện những việc này, thay mặt cho các nhà phát hành stablecoin.
3. Các loại stablecoin được thế chấp bằng tiền pháp định thường có tính tập trung hơn so với các loại tiền mã hóa khác. Một tổ chức trung tâm nắm giữ tài sản thế chấp và cũng có thể phải tuân theo các quy định tài chính bên ngoài. Điều này cho phép họ kiểm soát đáng kể đồng tiền. Bạn cũng cần tin tưởng rằng tổ chức phát hành có các khoản dự trữ mà họ yêu cầu.
4. Cả stablecoin được thế chấp và không được thế chấp dựa rất nhiều vào cộng đồng của chúng để hoạt động. Việc có các cơ chế quản trị mở trong các dự án tiền mã hóa là điều phổ biến, có nghĩa là người dùng có tiếng nói trong việc phát triển và vận hành mỗi dự án. Do đó, bạn cần phải tham gia hoặc tin tưởng vào các nhà phát triển và cộng đồng để điều hành dự án một cách có trách nhiệm.
Các trường hợp sử dụng stablecoin
Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về hai loại stablecoin phổ biến hiện có trên thị trường: BUSD và DAI.
Stablecoin được đảm bảo bởi tiền pháp định: Binance USD (BUSD)
BUSD là một loại stablecoin được sáng lập bởi Paxos và Binance. Bộ Dịch vụ Tài chính Bang New York quy định BUSD và các chứng thực thường xuyên xác nhận rằng dự trữ tiền pháp định bằng với nguồn cung BUSD. Thông qua trang web của Paxos, bạn có thể trực tiếp đúc BUSD mới hoặc đốt BUSD để lấy lại tài sản thế chấp cơ bản. Cơ chế này cho phép giá BUSD giữ được sự ổn định.
Stablecoin được hỗ trợ bởi tiền mã hóa: MakerDAO (DAI)
DAI là một trong những stablecoin được hỗ trợ bằng tiền mã hóa nổi tiếng nhất neo theo giá USD trên Ethereum. Đồng tiền này được quản lý bởi cộng đồng MakerDAO nắm giữ token quản trị MKR. Bạn có thể sử dụng MKR để tạo và bỏ phiếu cho các đề xuất thay đổi dự án. DAI được thế chấp quá mức để đối phó với sự biến động của tiền mã hóa và người dùng tham gia vào Vị trí nợ thế chấp (CDP) để quản lý tài sản thế chấp của họ. Toàn bộ quá trình diễn ra trên hợp đồng thông minh.
Các stablecoin có được quản lý không?
Stablecoin đã thu hút sự quan tâm của các nhà quản lý trên toàn thế giới do sự kết hợp độc đáo giữa tiền pháp định và tiền mã hóa. Khi duy trì mức giá ổn định, chúng hữu ích vì những lý do khác hơn là đầu cơ. Chúng cũng có thể được chuyển đi trong thị trường tài chính quốc tế với giá rẻ và nhanh chóng.
Vì lý do này, một số người cho rằng stablecoin có thể hoạt động như một đối thủ cạnh tranh với tiền pháp định, mặc dù chúng không được kiểm soát trực tiếp bởi ngân hàng trung ương của một quốc gia. Một số quốc gia thậm chí đang thử nghiệm để tạo ra các loại stablecoin của riêng họ nhằm phản ứng điều này.
Vì stablecoin là một loại tiền mã hóa, nó có thể sẽ cần tuân theo các quy định tương tự như tiền mã hóa theo khu vực tài phán địa phương của bạn. Việc phát hành stablecoin với dự trữ tiền pháp định có thể sẽ cần sự chấp thuận của cơ quan quản lý.