Sự sụp đổ của các sàn giao dịch P2P như Paxful, FTX và LocalBitcoins đã khiến nhiều nhà đầu tư gánh chịu rủi ro, tài sản của họ bị lock vĩnh viễn trên sàn giao dịch CEX.
Thư viện crypto: Ethereum đang thay đổi thế giới như thế nào?
Trước điều này, nhiều người đã đặt câu hỏi rằng làm thế nào để giao dịch tiền điện tử mà không cần sử dụng các sàn giao dịch tập trung, họ chỉ sử dụng ví cứng hoặc ví mềm (ứng dụng kỹ thuật số).
Theo CEO Binance Changpeng Zhao, sự phát triển của tính phi tập trung sẽ hình thành các sàn DEX (sàn giao dịch phi tập trung) trong tương lai có thể xóa bỏ sự hiện diện của các sàn giao dịch tập trung (CEX). Mọi người sẽ mua tiền điện tử bằng cách nào khi không còn các sàn giao dịch CEX nữa?
ATM Bitcoin
ATM là thiết bị hỗ trợ giao dịch Bitcoin. Đây có lẽ là một trong những cách đơn giản nhất để trao đổi tiền tệ thông thường với tiền điện tử. Giống như các máy ATM thông thường, máy ATM Bitcoin cho phép người dùng gửi và rút tiền, Bitcoin bằng tiền mặt hoặc thẻ ghi nợ. Nhưng thay vì tài khoản ngân hàng, ATM Bitcoin yêu cầu người dùng phải có địa chỉ ví Bitcoin để gửi hoặc rút tiền.
Máy ATM Bitcoin có màn hình, máy quét QR, khu nhận biên lai giao dịch từ ATM. Để kết nối ví Bitcoin với máy ATM tiền điện tử, người dùng sẽ phải quét mã QR tương ứng với địa chỉ ví BTC.
Tuy nhiên, máy ATM Bitcoin không phổ biến khi nhiều quốc gia, thiết bị này bị hạn chế sử dụng.
Theo dữ liệu từ CoinATMRadar, số lượng máy ATM Bitcoin là 34.000/80 quốc gia, trong đó, 85% máy ATM Bitcoin đặt ở Mỹ, 4% máy ATM Bitcoin được đặt ở châu Âu, phần lớn ở các quốc gia như Tây Ban Nha, Ba Lan, Romania, Thụy Sĩ và Áo.
Thời gian qua, hệ thống ATM Bitcoin bị suy giảm, 412 máy ATM Bitcoin bị xóa bỏ hoàn toàn khỏi hệ thống quốc gia.
Các cơ quan quản lý ngày càng chú ý đến thiết bị này, họ không khuyến khích người dân đổi hết tiền tệ thông thường thành Bitcoin hay bất kỳ loại tiền điện tử nào khác. Đây cũng là một trong những hạn chế nhất định trong phương thức trao đổi tiền tệ.
Ngoài ra, các máy ATM Bitcoin sẽ mất dần tính chất bảo mật quyền riêng tư khi các đơn bị quản lý và tổ chức tài chính để mắt đến. Ngoài ra, một nhược điểm quan trọng trong việc giao dịch tiền điện tử bằng ATM chính là phí giao dịch tương đối cao, giao động trong khoảng 5–20%.
Giao dịch Bitcoin P2P
Giao dịch P2P là một trong những phương thức trao đổi tiền điện tử tương đối phổ biến. Các nền tảng P2P cho phép người dùng giao dịch tiền kỹ thuật số trực tiếp với nhau mà không cần trung gian hỗ trợ giao dịch.
Khác với sàn giao dịch tập trung, giao dịch P2P không dựa vào các công cụ tự động để hoàn thành giao dịch mà tiến hành mua – bán trực tiếp với đối tác bằng self-custodial wallet (ví tự quản). Điều này sẽ hạn chế được các rủi ro bởi tính chất riêng biệt của nó với bên thứ 3 kiểm soát giao dịch.
Tuy nhiên, các dịch vụ P2P có một vài hạn chế nhất định, khách hàng phải đăng ký xác minh danh tính KYC, khiến quyền riêng tư không được thực hiện đúng nghĩa.
Ngoài ra các sàn giao dịch P2P có độ bảo mật không cao, dễ bị hacker tấn công và cơ quan quản lý kiểm duyệt.
Mati Greenspan, người sáng lập kiêm CEO Quantum Economics cho biết: “Các sàn giao dịch P2P như Binance P2P hay Paxful và LocalBitcoins đã ngừng hoạt động là một bước đi đúng hướng”.
Giải pháp on-ramp/off-ramp trên ví mềm hoặc ví cứng
Một cách phổ biến khác để mua – bán tiền điện tử mà không cần sàn CEX là sử dụng giải pháp on-ramp hoặc off-ramp được cung cấp trong ví tự quản thông qua đơn vị thanh toán trung gian.
Chẳng hạn như ví mềm Exodus hay ví cứng Ledger và Trezor đã tung ra sản phẩm gửi – rút Bitcoin bằng phần mềm tích hợp các cách thanh toán khác nhau.
Ví mềm (ứng dụng kỹ thuật số)/ví cứng (hardware wallet) cho phép người dùng mua-bán-rút tài sản bằng cách sử dụng chuyển khoản ngân hàng, thanh toán bằng thẻ ghi nợ hoặc thẻ tín dụng như Apple Pay hay các ứng dụng khác (tùy thuộc vào quốc gia người dùng).
Một số nhà cung cấp off-ramp hoặc on-ramp bao gồm PayPal, MoonPay, Transak, Sardine, Banxa, Coinbase Pay, Onramp.money và Mercuryo.
Đây là một trong những giải pháp có thể thay thế ATM Bitcoin, P2P, sàn CEX. Tuy nhiên, các ví này có hạn chế trong việc áp dụng phổ biến. Người dùng tại một số quốc gia không thể “swap” tiền điện tử để lấy tiền tệ chính thống vì ngân hàng của họ không hỗ trợ trên mạng của nhà cung cấp dịch vụ thanh toán.
Ngoài ra, chi phí giao dịch cũng tương đối cao.
Ví dụ: Một số nhà cung cấp API bên thứ ba trên Exodus Wallet tính phí chuyển khoản thanh toán tự động lên tới 12%.
Giao dịch P2P Bitcoin offline
Người dùng có thể sử dụng việc tương tác offline với các nhà đầu tư muốn rút tiền tệ thông thường hoặc mua tiền điện tử trên các kênh social media apps mà không nhất thiết phải sử dụng các dịch vụ trao đổi trực tuyến để mua hoặc bán Bitcoin.
“Bạn có thể gặp trực tiếp người muốn giao dịch, tại một cửa hàng, một trung tâm nào đó hay thông qua chợ đen”, Greenspan nói.
Ngoài ra mạng xã hội như Telegram hay WhatsApp cũng có thể là nơi kết nối những người muốn thực hiện giao dịch mua-bán tiền điện tử hay Bitcoin.
Giao dịch P2P ngoại tuyến có thể là “sự lựa chọn tốt nhất cho những cá nhân muốn bảo vệ quyền riêng tư”. Các cuộc gặp gỡ Bitcoin là nơi tốt nhất, an toàn nhất để có thể giao dịch mà không cần thông qua CEX.
Tuy nhiên, điểm yếu lớn nhất cũng là rủi ro lớn nhất của giao dịch P2P Bitcoin offline chính là sự an toàn và khả năng mở rộng kết nối các mối quan hệ.
Ngoài ra, phương thức trao đổi này đòi hỏi người dùng phải nắm được thông tin cụ thể của đối phương để tránh lừa đảo, thậm chí cần phải trang bị kiến thức rộng về tiền điện tử hơn so với việc chỉ mua trực tuyến tại một sàn giao dịch nào đó.
Sàn giao dịch phi tập trung (DEX)
Đây là một trong những “option” khả thi nhất hiện tại, một giải pháp thay thế tối ưu bởi trong tương lai, tính phi tập trung sẽ thay thế cuộc chơi trong lĩnh vực tiền điện tử.
Sàn DEX sẽ không bị cơ quan pháp lý đóng băng tài sản, không có bên trung gian can thiệp, giao dịch ẩn danh, giảm rủi ro bảo mật (khi nền tảng bị hacker tấn công, chỉ các nhà cung cấp thanh khoản mới có thể gặp rủi ro).
Tuy nhiên, người dùng mua-bán Bitcoin trên sàn DEX sẽ phải là người nắm rõ cuộc chơi tiền điện tử. Bạn sẽ không thể mua-bán-rút tài sản ngang hàng hay trực tiếp như CEX mà bạn buộc phải thông qua một loại tiền điện tử trung gian trên DEX.
Ngoài ra, trải nghiệm ứng dụng trên DEX khá phức tạp, biên độ chênh lệch cao, thanh khoản thấp, phí gas cao (các sàn DEX chủ yếu được xây dựng trên hệ sinh thái Ethereum), nhiều coin rác, tiềm ẩn các giao dịch rửa tiền là những vấn đề còn tồn động ở sàn giao dịch phi tập trung.
Khi nào sàn giao dịch CEX “thoái vị”?
Mặc dù hiện tại có nhiều cách thức phi tập trung để giao dịch Bitcoin hay bất kỳ loại tiền điện tử nào khác, sàn giao dịch tập trung vẫn là một thành phần quan trọng,
CEX là con đường dẫn người dùng đi thẳng vào thị trường tiền điện tử vào Web3. Nó vẫn luôn tồn tại, là một mảnh đất quan trọng giúp người dùng khám phá những thú vị về thanh khoản crypto.
Các quốc gia muốn siết chặt tiền điện tử buộc sẽ phải đưa CEX vào trong một lãnh địa để quản lý, tuy nhiên, điều này sẽ không tốt đẹp gì đối với người dân của họ.
Trong tương lai, có thể DEX sẽ thay thế vị trí của CEX, tính phi tập trung sẽ làm chủ cuộc chơi.
CEO Greenspan đến từ Quantum Economics nhận định: “Hiện tại, các sàn giao dịch tập trung tiềm ẩn mầm mống độc hại, tôi mong một ngày nào đó, nó có thể biến mất hoàn toàn”.
“Các sàn giao dịch tập trung không chỉ gây rủi ro đối với quyền riêng tư và bảo mật của người dùng Bitcoin mà còn làm suy yếu sự khởi nguyên Bitcoin ra đời – chính là tạo ra hệ thống tài chính ngang hàng, tự chủ tài chính và phi tập trung”.
Không phủ nhận CEX đã đóng vai trò là công cụ thúc đẩy việc chấp nhận Bitcoin, vị CEO nhấn mạnh: “Tôi chắc chắn có thể tưởng tượng ra một thế giới không có bất kỳ sàn giao dịch tập trung nào tồn tại. Khi Bitcoin trở thành một tiêu chuẩn tiền tệ chung trên toàn thế giới, chúng ta sẽ không cần phải đổi Bitcoin sang tiền tệ truyền thống để giao dịch nữa”.
Nguồn Cointelegraph
Trader_Z
Các quan điểm và ý kiến được thể hiện bởi tác giả, hoặc bất kỳ người nào được đề cập trong bài viết này, chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin và chúng không cấu thành lời khuyên về tài chính, đầu tư hoặc các lời khuyên khác.