Năm 2022 đã khép lại với nhiều cung bậc cảm xúc cho nhà đầu tư nói chung và người tham gia lĩnh vực chứng khoán nói riêng. Bước sang năm 2023, với những cơ hội và thử thách đan xen, việc chọn lựa nhóm ngành tiềm năng và theo dõi các doanh nghiệp có câu chuyện, động lực tăng trưởng là mong muốn hiển nhiên, song chưa bao giờ dễ dàng.
Ghi nhận, thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam được giới đầu tư kỳ vọng sẽ bắt đầu phục hồi và trở lại quỹ đạo tăng trưởng bền vững sau một năm đầy biến động. Chúng tôi đã có những trao đổi với ông Michael Kokalari – Chuyên gia Kinh tế trưởng của VinaCapital – trong cuộc gặp gỡ mới đây, về những nhận định liên quan đến nền kinh tế và TTCK Việt Nam trước thềm giao dịch khai xuân.
Từ góc độ là một chuyên gia kinh tế, ông có những kỳ vọng cụ thể nào đối với triển vọng của TTCK và nền kinh tế Việt Nam năm 2023?
Năm nay, kỳ vọng chung của nhiều bên là chỉ số VN-Index sẽ tăng trưởng trên 20%, với mức tăng chủ yếu đến từ sự cải thiện của các yếu tố trong và ngoài đã tác động tiêu cực đến thị trường hồi năm ngoái. Điều quan trọng là áp lực lạm phát toàn cầu hiện đang giảm bớt, đồng nghĩa rằng việc tăng lãi suất của các ngân hàng trung ương trên thế giới sẽ sớm kết thúc.
Bên cạnh đó, chúng tôi kỳ vọng Chính phủ sẽ thực hiện các quyết sách để đẩy nhanh xử lý vấn đề thanh khoản hiện đang ảnh hưởng đến thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Điều này sẽ giúp nối lại khả năng tái cấp vốn cho khoản nợ đến hạn của các công ty Việt Nam.
Với lộ trình giải quyết những vấn đề nêu trên, các yếu tố cơ bản tích cực có thể đưa TTCK Việt Nam tăng điểm tốt hơn trong năm 2023. Những yếu tố tích cực đó bao gồm tăng trưởng lợi nhuận, định giá hấp dẫn và sự quan tâm của nhà đầu tư nước ngoài đối với TTCK Việt Nam. Cụ thể, VinaCapital kỳ vọng lợi nhuận của các công ty niêm yết trên TTCK Việt Nam sẽ tăng 16% trong năm nay – lưu ý rằng thị trường đang giao dịch ở mức P/E 11 lần (dựa trên lợi nhuận dự kiến năm 2023), thấp hơn khoảng 25% so với định giá P/E của các thị trường mới nổi trong khu vực.
Dường như định giá thấp của TTCK Việt Nam ở thời điểm hiện tại là yếu tố quan trọng khiến thị trường trở nên hấp dẫn. Vậy ông dự báo đâu sẽ là những yếu tố có thể tác động tiêu cực đến thị trường trong năm nay?
Định giá hấp dẫn và triển vọng tăng trưởng lợi nhuận mạnh mẽ là lý do vì sao các nhà đầu tư nước ngoài đã mua 1,1 tỷ USD trị giá cổ phiếu Việt Nam trong hai tháng cuối năm 2022, và mua ròng trên TTCK Việt Nam vào năm ngoái, lần đầu tiên kể từ năm 2019.
Tuy nhiên, VinaCapital dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam sẽ giảm từ 8% trong năm ngoái xuống còn 6% trong năm nay, do giai đoạn bùng nổ nhờ mở cửa trở lại sau COVID của Việt Nam đã kết thúc và do nền kinh tế toàn cầu đang chậm lại đáng kể. Điều này sẽ ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu và sản xuất của Việt Nam.
Nhu cầu đối với các sản phẩm “Made in Vietnam” đã giảm dần trong năm 2022, hàng tồn kho của các nhà bán lẻ hàng đầu và các công ty sản xuất hàng tiêu dùng như Walmart, Target, hay Nike đã tăng khoảng 20%. Do đó, xuất khẩu của Việt Nam cũng bắt đầu giảm từ cuối năm 2022 giống như Trung Quốc và Hàn Quốc, vốn cũng là các nhà xuất khẩu lớn sang Mỹ và các nước phát triển khác.
Trung Quốc đã từ bỏ chính sách “Zero COVID” và bắt đầu mở cửa lại với thế giới. Ông đánh giá tác động của sự kiện này như thế nào đối với Việt Nam? Những ngành nào sẽ được hưởng lợi trong thời gian sắp tới?
Trái ngược với triển vọng không mấy khả quan của lĩnh vực sản xuất của Việt Nam (đóng góp khoảng 25% GDP trong năm 2022), triển vọng của ngành du lịch nước ngoài (đóng góp khoảng 10% GDP, trước COVID) là rất sáng sủa, đặc biệt kể từ khi Trung Quốc từ bỏ chính sách “Zero COVID” vào cuối năm 2022.
VinaCapital kỳ vọng sự quay trở lại của khách du lịch Trung Quốc đến Việt Nam sẽ thúc đẩy tăng trưởng GDP thêm 2% điểm phần trăm trong năm 2023, phù hợp với các ước tính liên quan của Goldman Sachs và các tổ chức khác. Nền kinh tế Việt Nam cũng có thể được thúc đẩy bởi việc tăng chi tiêu cho cơ sở hạ tầng trong năm nay, theo hướng dẫn của Chính phủ nhằm tăng chi tiêu từ khoảng 4% GDP vào năm 2022 lên 7%/GDP (hoặc khoảng 30 tỷ USD) vào năm 2023.
Do đó, chúng tôi lạc quan về triển vọng của các công ty được hưởng lợi trực tiếp từ việc tăng cường phát triển cơ sở hạ tầng – bao gồm cả các công ty vật liệu xây dựng – và cũng tin rằng một số công ty được hưởng lợi gián tiếp từ việc phát triển cơ sở hạ tầng cũng sẽ phát triển tốt. Bên hưởng lợi gián tiếp bao gồm các nhà phát triển bất động sản nhà ở và khu công nghiệp, và các công ty hàng không.
Các công ty thuộc lĩnh vực tài chính đã bị ảnh hưởng khi VN-Index giảm điểm trong năm 2022. Ông nhận định thế nào về triển vọng của ngành này thời gian tới?
Sự tăng trưởng của tầng lớp trung lưu Việt Nam được hỗ trợ bởi quá trình đô thị hóa, nhân khẩu học và các yếu tố khác sẽ đẩy mạnh nhu cầu tiêu thụ các sản phẩm dịch vụ tài chính phát triển. Điều này mang lại lợi ích cho các ngân hàng cho vay thế chấp, mở thẻ tín dụng và các sản phẩm tín dụng/tài chính tiêu dùng khác. Các quỹ đầu tư cũng sẽ hưởng lợi khi nhu cầu tích lũy tài sản tăng lên.
Các quỹ đầu tư của VinaCapital là ví dụ. Lợi nhuận trung bình giai đoạn 2020-2022 của hai quỹ cổ phiếu của chúng tôi là VINACAPITAL-VESAF đạt 16,6%/năm, theo sau là VINACAPITAL-VEOF với mức lợi nhuận 12,7%/năm, đều đạt hiệu suất vượt xa chỉ số tham chiếu VN-Index có mức tăng trung bình chỉ 1,6%/năm. Quỹ cân bằng VINACAPITAL-VIBF cũng ghi nhận lợi nhuận trung bình 3 năm gần nhất là 10,9%/năm, vượt trội so với chỉ số tham chiếu là 3,6%/năm. Quỹ trái phiếu VINACAPITAL-VFF đạt mức lợi nhuận trung bình 3 năm gần nhất là 7,1%/năm, trong khi chỉ số tham chiếu đạt 5,3%/năm.
Tương tự, doanh thu của các công ty môi giới chứng khoán sẽ tiếp tục tăng cùng với sự mở rộng của tầng lớp trung lưu Việt Nam. Chúng tôi cũng kỳ vọng lợi nhuận của các công ty môi giới chứng khoán sẽ cao hơn trong năm nay, vì lãi suất ở Việt Nam giảm do giá trị VND bắt đầu tăng, và do áp lực lạm phát toàn cầu cũng đang giảm bớt.
Xin cảm ơn ông về những chia sẻ!