Qua những cơn sốt đất, giá bất động sản không có dấu hiệu hạ nhiệt một cách rõ rệt, mặc dù một số nghiên cứu cho thấy giao dịch đã bắt đầu chậm lại. Thậm chí mức giá ở một số phân khúc còn có dấu hiệu tăng trưởng. Nhiều lo ngại rằng bong bóng bất động sản có thể lặp lại tương tự như giai đoạn 2007 – 2011.
Mới đây, tại Báo cáo thẩm tra Kết quả kinh tế xã hội 6 tháng đầu năm và nhiệm vu 6 tháng cuối năm của Chính phủ tại Quốc hội, đại diện Ủy ban kinh tế nêu lên nhiều điểm nghẽn, trong đó có thị trường bất động sản. Đại diện đánh giá tinh trạng sốt nóng của thị trường bất động sản, chứng khoán có thể gây ra tình trạng hệ lụy cho kinh tế vĩ mô. Cụ thể tại nhiều địa phương xảy ra sốt đất đầu cơ đất, nhiễu loạn thông tin quy hoạch đất, nhất là vùng ven đô thị lớn.
Điển hình câu chuyện sốt đất ở khu vực Hớn Quản tỉnh Bình Phước. Khu vực này mới chỉ nghe phong phanh là chuẩn bị xây dựng sân bay Téc Ních, cò đất, môi giới và khách hàng đã nườm nượp kéo tới xem đất. Giá đất ở đây biên động khôn lường. Đất nông nghiệp đang từ vài chục triệu đồng một mét ngang, chỉ qua một vài ngày có thể lên 350 triệu đồng trên một mét ngang.
Tương tự, cơn sốt đất ở xã Thiện Hiệp, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận, xung quanh khu vực khảo sát xây sân bay Phan Thiết cũng ào ào tăng giá bất chấp sự cảnh báo của địa phương.
Tại phía bắc, khắp các huyện ngoại thành Hà Nội và các tỉnh lân cận ven đô cũng bát chấp dịch covid-19 đang diễn biến phức tạp, những cơn sốt đất vẫn ngày một cao. Đặc biệt một số huyện ngoại thành Hà Nội mặc dù không có thông tin nhưng giá đất thổ cư, đất nông nghiệp đều tăng. Riêng các quận Gia Lâm, Đông Anh, Hoài Đức, Thanh Trì… tăng giá với thông tin về đồ án quy hoạch 2 bờ sông Hồng.
Bong bóng bất động sản
Nhìn lại cơn sốt đất lần này không khác mấy lần đầu những năm 2010 khi mà người dân ồ ạt đổ tiền vào đất, bất chấp dịch bệnh, bất chấp giá tăng lên từng ngày. Hơn nữa, ở một số địa phương, khi có sự vào cuộc của chính quyền địa phương thì cơn sốt lập tức hạ nhiệt, giao dịch hoàn toàn về con số không.
Theo ông Nguyễn Quốc Anh, Phó tổng giám đốc sàn giao dịch batdongsan.com.vn, tìm kiếm thông tin quy hoạch bắt đầu có dấu hiệu giảm dần. Nó đi kèm với một loạt các công văn chỉ thị từ Bộ tài nguyên môi trường, Bộ xây dựng, chỉ đạo của phó thủ tướng để làm rõ ràng về mặt thông tin, tránh các thông tin quy hoạch không rõ ràng, những thông tin bị lợi dụng để thổi giá đất.
Với những tác động như vậy thì lượng điểm về tìm kiếm tháng 5 giảm từ 100 điểm của tháng 4 còn 65 điểm tháng 5 và 49 điểm tháng 6. Điều này thể hiện rằng lượng quan tâm tìm kiếm các từ hóa liên quan tới quy hoạch đã có dấu hiệu giảm, thậm chí giảm tới 50% so với Quý 1.
Trước thực trạng trên, Ủy ban kinh tế đề nghị chính phủ đánh giá khả năng bong bóng tài sản và những rủi ro tác động đến nền kinh tế vĩ mô. Phân tích kĩ hơn về các tình trạng các doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu riêng lẻ gia tăng trong thời gian qua với lãi suất cao, tiềm ẩn nhiều nguy cơ.
Dẫn chứng thực tế nửa đầu năm nay, trái phiếu của doanh nghiệp, nhất là của lĩnh vực bất động sản không ngừng tăng. Báo cáo của Hiệp hội thị trường trái phiếu Việt Nam cho thấy, trong 28.400 tỉ đồng trái phiếu của doanh nghiệp phát hành riêng lẻ của tháng 5, có tới 76% trái phiếu phát hành thông qua tài sản bảo đảm, chủ yếu là các ngân hàng, công ty chứng khoán.
Trong đó thì các trái phiếu trong lĩnh vực bất động sản, xây dựng có 26% trái phiếu phát hành không có tài sản bảo đảm hoăc bảo đảm bằng cổ phần, cổ phiếu. Lãi suất phát hành trái phiếu bất động sản chủ yếu dao động trong khoảng 9.5% – 11% một năm.
Nhiều người lo ngại rằng liệu thị trường bất động sản có bong bóng khi mà giao dịch chững mà giá vẫn không giảm, thậm chí còn có dấu hiệu tiếp tục tăng.
Bong bóng bất động sản là hiện tượng giá của bất động sản tăng một cách nhanh chóng vượt xa giá trị thật của bất động sản hay còn gọi là giá trị ảo và không mang một giá trị bền vững. Thường những nhà đầu tư buôn bán loại hình bất động sản này sẽ sang tay ngang và thường không quan tâm tới giá trị sử dụng của bất động sản đó.
Khi bất động sản tăng đến một ngưỡng quá cao so với giá trị hiện tại thì lúc đó bất động sản dường như sẽ bị đóng băng hoặc tụt giá một cash thê thảm khiến cho tính thanh khoản của bất động sản đó không còn nữa. Khi đó thì bong bóng sẽ bị vỡ. Một viễn cảnh thường thấy cho hiện tượng này là khi nhà đầu tư dần cảm thấy giá của bất động sản này quá cao và không muốn mua nữa. Những người mua càng về sau thì sẽ càng khó bán hơn và khó có khả năng thu hồi vốn. Chưa kể là phải bán tháo, bán cắt lỗ nếu người mua sử dụng nguồn vốn vay. Cùng nhiều nguyên nhân khách quan khác.
Và thực tế hiện nay trên thị trường cũng xảy ra nhiều câu chuyện như vậy khiến cho tâm lý lo ngại bong bóng bất động sản có thể xảy ra.