Đoàn tàu chở ngũ cốc đầu tiên bao gồm 16 tàu, sẽ được theo dõi bằng máy bay không người lái và vệ tinh. Sau khi đoàn tàu rời cảng Odessa, điểm dừng đầu tiên sẽ là Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, sau đó dự kiến sẽ đến các nước châu Phi, đặc biệt là Somalia. Theo dự báo của Liên hợp quốc, sẽ mất khoảng một tháng rưỡi để các tàu chở ngũ cốc đến được châu Phi.
Trước khi đoàn tàu khởi hành, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã thị sát các tàu chở ngũ cốc ở thành phố cảng Odessa vào ngày 29/7 và văn phòng của ông Zelensky vào thời điểm đó cho biết các tàu “sẽ sớm khởi hành.”
Vào ngày 22/7 năm nay, dưới sự bảo trợ của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, Thổ Nhĩ Kỳ, Nga, Ukraine và Liên Hợp Quốc đã đạt được một thỏa thuận lương thực. Thỏa thuận này nhằm mục đích mở lại các tuyến đường vận chuyển trên Biển Đen bị chặn, cho phép xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine ra thị trường quốc tế.
Tuy nhiên, một ngày sau khi thỏa thuận được ký kết, quân đội Nga đã sử dụng tên lửa Calibre để tấn công thành phố cảng Odessa của Ukraine, phủ bóng đen lên thỏa thuận lương thực.
Ngày 27, đại diện của Thổ Nhĩ Kỳ, Nga, Ukraine và Liên hợp quốc đã tổ chức lễ khánh thành Trung tâm điều phối chung (JCC) tại thành phố Istanbul để giám sát việc triển khai quy trình vận chuyển ngũ cốc từ Ukraine. Phát biểu tại buổi lễ khánh thành, Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Hulusi Akar cho biết công tác chuẩn bị đang được thực hiện để những tàu chở hàng đầu tiên có thể rời khỏi cảng ở Ukraine theo đúng thỏa thuận đã ký kết.
Ông Akar cho biết hơn 25 triệu tấn ngũ cốc đang có sẵn tại các cảng để chờ được xuất đi trong khi hàng chục tàu hàng bị mắc kẹt tại các cảng trong khoảng 5 tháng qua cũng đang chuẩn bị để khởi hành.
Theo quan chức Ukraine, nước này có thể kiếm được 10 tỷ USD bằng cách bán 20 triệu tấn ngũ cốc đang có sẵn trong các hầm chứa và 40 tấn thu hoạch từ vụ mùa mới.
Cuộc xung đột giữa Ukraine và Nga – 2 nhà sản xuất ngũ cốc lớn của thế giới – đã làm gia tăng mối đe dọa thiếu hụt lương thực và đói kém trên toàn cầu. dưới sự trung gian của Thổ Nhĩ Kỳ và Liên hợp quốc , Nga và Ukraine đã ký thỏa thuận mang tính bước ngoặt về việc nối lại hoạt động xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine ra các thị trường thế giới nhằm giúp xoa dịu cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu. Tuy nhiên, căng thẳng dự kiến vẫn ở mức cao bất chấp thỏa thuận cho phép xuất khẩu ngũ cốc hiện được lưu trữ tại các cảng bên bờ Biển Đen.