Công ty TNHH MTV Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) mới đây đưa báo cáo cho thấy, doanh thu doanh nghiệp giảm 60% nhưng lợi nhuận lập kỷ lục.
Doanh thu giảm, VAMC vẫn thu về lợi nhuận 165 tỷ đồng
Cụ thể, tổng doanh thu của VAMC trong năm 2022 giảm khoảng 60% so với năm 2021, đạt hơn 1.200 tỷ đồng, chỉ bằng một nửa so với kế hoạch đặt ra. Tuy nhiên, lợi nhuận của doanh nghiệp lại lập kỷ lục với 165 tỷ đồng. So với năm trước đó, mức lãi này tăng hơn 36% và vượt kế hoạch năm khoảng 24%.
Như vậy, VAMC đã có năm thứ 2 liên tiếp đạt lợi nhuận trăm tỷ. So với thời điểm bắt đầu triển khai hoạt động mua bán nợ theo giá trị thị trường (năm 2017), sau nhiều năm liên tục tích lũy thêm lợi nhuận, mức lãi trên đã tăng gấp 10 lần.
Sự phát triển nhanh chóng của VAMC
VAMC là một doanh nghiệp đặc thù, ra đời cuối tháng 5/2013 từ phê duyệt của Thủ tướng và hoạt động trong lĩnh vực xử lý nợ xấu. Nhiệm vụ của công ty là trở thành công cụ đặc biệt của Nhà nước để xử lý nhanh nợ xấu, lành mạnh hóa tài chính, giảm thiểu rủi ro cho các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp, đồng thời thúc đẩy tăng trưởng tín dụng hợp lý cho nền kinh tế.
Nhiệm vụ của VAMC những ngày đầu là đưa tỷ lệ nợ xấu nội bảng của hệ thống ngân hàng về mức an toàn. Công ty thực hiện mua bán, xử lý nợ xấu bằng trái phiếu đặc biệt. VAMC bắt đầu triển khai hoạt động mua bán nợ theo giá trị thị trường từ năm 2017. Tính đến cuối tháng 5, công ty mua được 400 khoản nợ với mức giá gần 13.000 tỷ đồng.
Tình hình tài chính của VAMC thay đổi nhờ vào hoạt động mua bán nợ theo giá trị thị trường. Từ năm 2016 trở về trước, nguồn thu của công ty chỉ đến từ phí quản lý, thu hồi nợ mua bằng trái phiếu đặc biệt và không có lợi nhuận. Tuy nhiên, từ năm 2017, VAMC đã cân đối được thu chi, thu được lợi nhuận và ngày càng cao, không cần sử dụng ngân sách nhà nước để xử lý nợ xấu.
Năm 2017, doanh nghiệp đã được tăng vốn điều lệ từ 500 tỷ lên 2.000 tỷ đồng. Vốn điều lệ năm 2019 đã được nâng lên 5.000 tỷ đồng. Trong thời gian tới, nó được định hướng sẽ đạt 10.000 tỷ đồng để nâng cao năng lực và hiệu quả trong hoạt động xử lý nợ theo giá trị thị trường.
Theo chia sẻ của ban lãnh đạo, thời gian qua, hoạt động kinh doanh có nhiều thuận lợi. Trước hết, từ khi Nghị quyết 42/2017 có hiệu lực đến nay, kết quả xử lý và thu hồi nợ của VAMC chiếm 66% tổng giá trị thu hồi nợ. Từ năm 2018 (năm đầu tiên công ty thực hiện đấu giá) đến nay, công ty đã có 22 tài sản đảm bảo được đấu giá thành công với tổng số tiền hơn 2.500 tỷ đồng.
Công ty đang hợp tác toàn diện với các ngân hàng như BIDV, Vietinbank, Agribank, PVCombank, Sacombank, NamABank, SGBank.
Tuy nhiên, Thông tư 01/2020 làm thay đổi kế hoạch bán nợ của các tổ chức tín dụng do đã kiểm soát được tỷ lệ nợ xấu dưới 3% cũng khiến doanh nghiệp gặp khó. Chưa kể cuối năm ngoái, Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh room tín dụng cũng tác động đến nhu cầu bán nợ thanh toán bằng trái phiếu đặc biệt, giảm so với các năm trước.
Ngoài ra, việc tìm kiếm các nhà đầu tư quan tâm mua tài sản đảm bảo hoặc khoản nợ và kế hoạch trả nợ của khách hàng cũng là một trong những khó khăn của VAMC khi tình hình kinh tế vĩ mô có nhiều biến động.
Năm nay, dự kiến của VAMC là nợ xấu bằng trái phiếu đặc biệt tối đa 12.000 tỷ đồng (giá mua nợ), mua nợ xấu theo giá trị thị trường hơn 2.700 tỷ đồng và xử lý thu hồi nợ đạt 14.000 tỷ đồng (dư nợ gốc).