Hiệp hội Doanh nghiệp hàng không Việt Nam đã có văn bản kiến nghị gửi đến Thủ tướng Chính phủ đề nghị các giải pháp nhằm cứu ngành hàng không đang vô cùng khó khăn do Covid-19.
Hàng không giảm doanh thu, nợ và…lỗ
Trong văn bản số 98/TTr – VBA gửi Thủ tướng Chính phủ vào cuối tháng 9/2021, Hiệp hội Doanh nghiệp hàng không Việt Nam cho biết đợt dịch lần thứ ba và thứ tư rơi vào mùa bay cao điểm tết và mùa du lịch hè 2021 đã khiến doanh thu các doanh nghiệp hàng không giảm trên 90% so với cùng kỳ.
Từ đầu tháng 5/2021 đến nay, gần 100% chuyến bay chở khách trong nước và quốc tế đã bị đóng băng.
Trong khi đó, năm 2020, doanh thu của các hãng hàng không Việt Nam giảm trên 60%, lỗ hơn 16.000 tỷ đồng. Năm 2021, doanh thu các hãng tiếp tục giảm và sẽ lỗ nhiều hơn năm 2020. Dù vậy, mỗi tháng các hãng vẫn phải chi trên 100 tỷ đồng để trả tiền thuê máy bay, tiền vay ngân hàng, trả cho đối tác cung cấp dịch vụ đầu vào, duy tu bảo dưỡng và trả lương nhân viên.
Đến nay, nợ ngắn hạn và nợ đến hạn phải trả của Vietnam Airlines, Vietjet Air và Bamboo Airways đã lên tới trên 50.000 tỷ đồng, dòng tiền bị thiếu hụt nghiêm trọng.
Tính đến 30/6/2021, Vietnam Airlines nợ quá hạn lên đến 13.337 tỷ đồng. Còn Vietjet trong năm 2020 và 6 tháng đầu năm 2021 báo có lãi gộp nhưng đó là do bán tài sản, bán cổ phiếu quỹ và kinh doanh tài chính. Thực chất, Vietjet cũng bị lỗ lớn ở trong ngành nghề kinh doanh chính của hãng là vận tải hàng không. Tính đến 30/6/2021, khoản vay ngắn hạn và nợ phải trả quá hạn của Vietjet đã lên tới 13.800 tỷ đồng; số nợ này của Bamboo Airways cũng lên tới gần chục ngàn tỷ đồng…
Với đặc thù chi phí đầu tư, vận hành rất lớn như năm 2019, trung bình mỗi ngày Vietnam Airlines chi hết 268 tỷ đồng, Vietjet chi hết 128 tỷ đồng. Do vậy, ảnh hưởng giãn cách xã hội dài ngày do dịch Covid-19 khiến nguồn thu sụt giảm mạnh trong khi chi phí thường xuyên vẫn rất lớn, đẩy nhiều hãng hàng không vào tình thế khó khăn, kiệt quệ về tài chính.
Cứu bằng cách nào ?
Hiệp hội Doanh nghiệp hàng không Việt Nam kiến nghị Thủ tướng sớm có yêu cầu cụ thể đối với việc khôi phục các đường bay quốc tế và nội địa trên cơ sở đánh giá các nguy cơ bảo đảm công tác phòng chống dịch, xem xét chính sách cho hãng hàng không khác vay lãi suất 0% như đã thực hiện với Vietnam Airlines.
Cho phép tiến hành các thủ tục đối với gói vay 25.000 tỷ đồng ưu đãi lãi suất cho các hãng hàng không như đề xuất từ tháng 11/2020 của VABA nhằm giúp các hãng chi thường xuyên, mua sắm vật tư thiết bị, bảo trì và duy trì hoạt động trong thời gian chưa đạt miễn dịch cộng đồng cũng như miễn giảm hàng loạt các loại thuế phí.
Thủ tướng sớm có yêu cầu cụ thể đối với việc khôi phục lại các đường bay quốc tế và quốc nội trên cơ sở đánh giá các nguy cơ bảo đảm công tác phòng chống dịch, công nhận việc tiêm vaccine giữa các quốc gia có đường bay đến Việt Nam, giảm hoặc miễn thời gian cách ly đối với hành khách khách đã được tiêm vaccine, xét nghiệm, tạo điều kiện cho việc xét nghiệm tại các sân bay, thống nhất giá trị hiệu lực của kết quả xét nghiệm.
Đồng thời, cho phép các địa phương được xây dựng và chủ động áp dụng vùng, hành lang du lịch an toàn đối với khách du lịch quốc tế.
Tình trạng chung của hàng không toàn cầu
Mới đây, Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) vừa điều chỉnh dự báo triển vọng ngành hàng không toàn cầu, trong đó nhận định ngành này sẽ lỗ khoảng 12 tỷ USD trong năm 2022, giảm 78% so với mức lỗ dự báo của năm nay trong bối cảnh các hãng bay đang dần khôi phục hoạt động sau đại dịch Covid-19.
Theo IATA, tổ chức đại diện cho gần 300 hãng bay chiếm hơn 80% lưu lượng hàng không toàn cầu, mức lỗ năm 2021 của các hàng không nghiêm trọng hơn dự báo ban đầu, ước tính lên tới 51,8 tỷ USD. Con số dự báo trước đó của IATA là 47,7 tỷ USD.
Tổ chức này ước tính, tổng thiệt hại về lợi nhuận của các hãng hàng không toàn cầu kể từ khi đại dịch bùng phát đến nay là hơn 200 tỷ USD.