Hôm 24/11 vừa qua, chính phủ Mỹ có thông báo bổ sung thêm 12 công ty Trung Quốc vào danh sách đen thương mại của mình với những lo ngại về chính sách đối ngoại cũng như lý do an ninh quốc gia.
Danh sách đen thương mại của Mỹ
Các doanh nghiệp Trung Quốc “đóng góp vào các hoạt động hạt nhân không an toàn của Pakistan”, công ty bán dẫn, các công ty máy tính lượng tử là những công ty bị thêm vào trong danh sách đen của Bộ thương mại Mỹ hay được gọi chính thức là danh sách thực thể.
Các doanh nghiệp TQ sẽ bị ngăn chặn không thể nhập thiết bị và nguyên vật liệu từ các doanh nghiệp tại Mỹ khi mà các doanh nghiệp này có tên trong danh sách đen thương mại. Cụ thể, có 8 công ty công nghệ hiện có trụ sở đặt tại TQ bị nghi ngờ là đang giúp đỡ quân đội TQ trong việc nghiên cứu máy tính lượng tử, theo kênh CNBC.
Một số công ty bị thêm vào danh sách đen thương mại còn hỗ trợ cho “tàng hình chống tàu ngầm và các ứng dụng chống tàu ngầm, cũng như khả năng mã hoá hoặc phá mã hoá” của quân đội TQ, theo thông tin Bộ thương mại Mỹ.
Giới chức Mỹ lâu nay vẫn cho rằng các công ty Trung Quốc này đang thay mặt quân đội thu thập thông tin nhạy cảm. Tuy nhiên, chính quyền Trung Quốc khẳng định rằng không tham gia vào bất kỳ hoạt động gián điệp công nghiệp nào.
16 tổ chức, cá nhân hoạt động tại Trung Quốc và Pakistan vì do đã đóng góp vào các hoạt động hạt nhân hay chương trình tên lửa đạn đạo của Pakistan nên cũng bị Bộ Thương mại Mỹ liệt kê thêm vào danh sách. Chính quyền của Tổng thống Joe Biden tổng cộng đã thêm tất cả 27 tổ chức cũng như cá nhân ở TQ, Nhật Bản, Nga, Singapore và Pakistan và danh sách đen thương mại này.
Bà Gina Raimondo Bộ trưởng Thương mại Mỹ cho biết thêm: “Thương mại toàn cầu nên hỗ trợ hòa bình, thịnh vượng và việc làm được trả lương cao, chứ không phải các rủi ro an ninh quốc gia. Bộ Thương mại cam kết sử dụng hiệu quả các biện pháp kiểm soát xuất khẩu để bảo vệ an ninh quốc gia Mỹ”.
Bà Gina Raimondo cũng nói thêm rằng danh sách đen bổ sung sẽ ngăn chặn được việc công nghệ của Mỹ bị sử dụng để hỗ trợ phát triển quân sự Nga và Trung Quốc, cũng như các hoạt động không phổ biến vũ khí hạt nhân.
Động thái này diễn ra trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Biden báo động công khai về một số tiến bộ quân sự nhanh chóng của Bắc Kinh, nhất là vụ thử tên lửa siêu thanh có khả năng hạt nhân bất ngờ, tờ South China Morning Post nhận định.
Chính quyền ông Biden cũng giống như chính quyền người tiền nhiệm Donald Trump, cố gắng ngăn cản các nhà đầu tư và doanh nghiệp Mỹ hỗ trợ cho ngành công nghiệp – quân sự của TQ.
Vụ thử tên lửa siêu thanh nhấn mạnh “những nguy cơ trong cuộc chạy đua công nghệ-quân sự giữa hai siêu cường”, ông Jacob Stokes, thành viên một tổ chức tư vấn ở Washington, cho biết.
Ông cũng nói thêm: “Là một phần của cuộc cạnh tranh đó, các nhà hoạch định chính sách Mỹ đang cố gắng cắt đứt dòng chảy các công nghệ quan trọng đến Trung Quốc, thông qua các kênh thương mại”.
Ngoài những lệnh trừng phạt hôm 24-11, Washington đã ngăn chặn các nhà đầu tư Mỹ mua cổ phần của các công ty liên kết với ngành công nghiệp quốc phòng TQ và đã thêm một loạt công ty TQ khác vào danh sách đen thương mại hay còn gọi là danh sách thực thể. Ông Lưu Bằng Vũ, người phát ngôn của Đại sứ quán TQ tại Washington, tuyên bố TQ “kiên quyết phản đối” các hành động của chính phủ Mỹ nhắm vào các doanh nghiệp TQ. Ông nhấn mạnh Mỹ nên “ngừng lạm dụng hoặc phóng đại khái niệm an ninh quốc gia để trấn áp các doanh nghiệp Trung Quốc”.