Đây là nội dung có trong đề xuất của Chính phủ để tạo sự phát triển bứt phá kinh tế TP. Hải Phòng.
Chiều 11.10, tiếp tục phiên họp thứ 4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết Quốc hội về cơ chế đặc thù cho Hải Phòng, Nghệ An, Thừa Thiên – Huế.
Trình bày báo cáo tóm tắt dự thảo Nghị quyết Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.Hải Phòng, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng cho biết, một trong những nội dung trong nghị quyết là đề xuất phát triển Khu thương mại tự do tại Hải Phòng.
Theo đó, khu thương mại tự do là khu vực có ranh giới địa lý xác định, do Quốc hội quyết định thành lập.
Khu thương mại tự do tại Hải Phòng được áp dụng các cơ chế, chính sách đặc biệt, đột phá, có mô hình quản lý được tổ chức phù hợp với đặc điểm, yêu cầu, mục tiêu phát triển của khu thương mại tự do được quy định tại nghị quyết.
Khu thương mại tự do được tổ chức thành các khu chức năng, phù hợp với đặc điểm, yêu cầu, mục tiêu phát triển của Khu thương mại tự do.
Dự thảo nghị quyết quy định, tổ chức nghiên cứu và triển khai xây dựng khu thương mại tự do tại TP.Hải Phòng trên cơ sở đánh giá, phân tích mô hình quản lý, các cơ chế, chính sách đang được áp dụng tại các khu thương mại tự do thành công trên thế giới và phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội trong giai đoạn tới.
Chính phủ quy định về một số cơ chế, chính sách đặc thù, đột phá, mô hình quản lý phù hợp đối với Khu thương mại tự do tại TP.Hải Phòng và báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trước khi thực hiện, báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.
Ông Dũng cho biết, hiện nay, khu thương mại tự do chưa được áp dụng ở Việt Nam, các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành chưa đề cập đến khái niệm này. Đồng thời, qua nghiên cứu một số khu thương mại tự do thành công trên thế giới cho thấy việc hình thành khu thương mại tự do là một yêu cầu tất yếu. Đặc biệt, thời gian vừa qua chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của các khu thương mại tự do ở UAE, Singapore và Trung Quốc.
Do vậy, dự thảo nghị quyết quy định khái niệm về khu thương mại tự do, cơ quan có thẩm quyền thành lập và ban hành cơ chế, chính sách, nguyên tắc xây dựng cơ chế chính sách áp dụng, để làm cơ sở cho TP.Hải Phòng và các cơ quan liên quan tổ chức nghiên cứu, đề xuất cụ thể báo cáo cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định sau khi nghị quyết được ban hành.
Nghị quyết số 45 của Bộ chính trị quy định: “Tập trung nghiên cứu, đánh giá, phân tích các cơ chế, chính sách, kinh nghiệm, cách làm hay ở trong nước và quốc tế, đặc biệt là các cơ chế, chính sách đang được áp dụng tại các khu thương mại tự do thành công trên thế giới, để có thể vận dụng phù hợp với điều kiện của TP.Hải Phòng”.
Khu thương mại tự do là mô hình được xây dựng và áp dụng thành công ở rất nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là Trung Quốc. Năm 2013, Trung Quốc thí điểm Khu thương mại tự do Thượng Hải và mô hình này rất thành công. Đến năm 2019, quốc gia này đã nâng tổng số lên đến 19 Khu thương mại tự do trong cả nước.
Theo thống kê của tổ chức kinh tế thương mại lớn nhất thuộc hệ thống Liên hợp quốc (UNCTAD), đến năm 2019 trên thế giới có 5.383 khu kinh tế tự do tại 147 nước được phân chia như sau:
Các nước phát triển có 374 khu, chiếm 6,9% tổng số các khu kinh tế tự do; châu Âu có 105 khu, chiếm 2,0%; Bắc Mỹ có 262 khu, chiếm 4,9%.
Các nước đang phát triển có 4.772 khu, chiếm 88,3%; châu Á: có 4.046 khu, chiếm 74%; châu Phi có 237 khu, chiếm 4,3%; châu Mỹ Latinh và Carbê có 486 khu, chiếm 9%.
Các nền kinh tế chuyển đổi có 237 khu, chiếm 4,3%; các nước kém phát triển nhất có 173 khu, chiếm 3,2%; các nước đang phát triển không giáp biển có 146 khu, chiếm 2,7%; các quốc đảo nhỏ đang phát triển có 33 khu, chiếm 6%.