Bộ Giao thông vận tải đang đề xuất thí điểm thu phí đối với 9 tuyến đường bộ cao tốc do Nhà nước đầu tư đưa vào khai thác trước năm 2025.
9 tuyến cao tốc do Nhà nước đầu tư được đề xuất thu phí
Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đã đề xuất phương án thí điểm thu phí sử dụng đường bộ cao tốc do Nhà nước đầu tư. Cho rằng việc thu phí các tuyến cao tốc Nhà nước đầu tư chưa từng có tiền lệ nên theo Bộ GTVT, khi tiến hành thí điểm cần phải thực hiện một cách tuần tự theo đúng quy định.
9 tuyến đường bộ cao tốc Nhà nước đầu tư được đưa vào khai thác trước năm 2025 sẽ thí điểm thực hiện theo cơ chế phí gồm có: Cao Bồ – Mai Sơn; Mai Sơn – QL45; QL45 – Nghi Sơn; Nghi Sơn – Diễn Châu; Cam Lộ – La Sơn; Vĩnh Hảo – Phan Thiết; Phan Thiết – Dầu Giây; cầu Mỹ Thuận 2 và TP HCM – Trung Lương.
3 nguyên tắc được sử dụng để thu phí là: Mức thu phù hợp với lợi ích cũng như khả năng chi trả của người sử dụng đường cao tốc; mức thu phí xây dựng dựa trên cơ sở tổng số phí thu được sau khi bù đắp chi phí tổ chức thu phải sao cho đảm bảo còn dư để cân đối vào ngân sách nhà nước. Mức thu cũng cần được tính toán theo từng đoạn/tuyến đường bộ cao tốc cụ thể nhằm đảm bảo phù hợp với điều kiện khai thác, kinh tế – xã hội theo từng khu vực.
Việc áp dụng thí điểm dự kiến đến khi Quốc hội thông qua quy định về thu phí sử dụng đường cao tốc. Nhưng thời gian thu phí tối đa cũng chỉ 5 năm, tính từ khi tuyến đường bộ bắt đầu thu phí.
Đề xuất khác của Bộ GTVT
Bộ GTVT bên cạnh đó còn đề xuất áp dụng toàn diện thu phí không dừng đa làn liên thông giữa các đoạn/tuyến cao tốc, giữa các dự án do Nhà nước đầu tư và các dự án PPP. Sau khi trừ chi phí tổ chức thu, số tiền thu được sẽ nộp trực tiếp vào ngân sách Nhà nước.
Chính phủ sẽ trình Quốc hội ban hành Nghị quyết chấp thuận cơ chế thí điểm thu phí sử dụng đường cao tốc thông qua trạm thu phí trên các đoạn/tuyến đường bộ cao tốc để triển khai thí điểm.
Sau khi được Quốc hội thông qua, Chính phủ sẽ ban hành Nghị định hướng dẫn tổ chức thu, nộp, quản lý, sử dụng số tiền thu được. Bộ GTVT và Bộ Tài chính từ đó thực hiện ban hành các văn bản quy phạm pháp luật liên quan.
Sau khi hoàn thiện cơ sở pháp lý, Bộ GTVT chỉ đạo xây dựng các đề án khai thác đối với tuyến đường cao tốc đã được chấp thuận thí điểm, sau đó trình cấp có thẩm quyền phê duyệt nhằm triển khai quản lý, sử dụng tài sản công và các quy định pháp luật có liên quan theo quy định pháp luật.
Việc khai thác sẽ thực hiện theo quy định tại Điều 80, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, bao gồm các phương thức: Đối tượng được giao quản lý tài sản kết cấu hạ tầng trực tiếp tổ chức khai thác tài sản kết cấu hạ tầng; chuyển nhượng quyền thu phí sử dụng tài sản kết cấu hạ tầng; cho thuê quyền khai thác tài sản kết cấu hạ tầng; chuyển nhượng có thời hạn quyền khai thác tài sản kết cấu hạ tầng.