Liên minh châu Âu EU chuẩn bị cung cấp cho các nhà nhập khẩu khí đốt trong khối một giải pháp để tránh vi phạm lệnh trừng phạt khi mua nhiên liệu từ Nga và vẫn đáp ứng yêu cầu của Tổng thống Vladimir Putin về việc thanh toán bằng đồng rúp.
Trong hướng dẫn mới về thanh toán khí đốt, EU cho rằng các doanh nghiệp nên tuyên bố rõ ràng rằng nghĩa vụ của họ đã hoàn thành sau khi thanh toán bằng đồng euro hoặc đô la, phù hợp với các hợp đồng hiện có. Hướng dẫn này không ngăn cản các công ty mở tài khoản tại Gazprombank và sẽ cho phép họ mua khí đốt mà không vi phạm lệnh trừng phạt mà EU áp đặt với Nga.
Các công ty châu Âu đã chật vật đáp ứng nhu cầu của Moscow và giữ cho lượng khí đốt quan trọng được lưu thông mà không vi phạm các lệnh trừng phạt đối với ngân hàng trung ương Nga. Vào ngày 31/3, ông Putin nói rằng nếu các khoản thanh toán không được trả bằng đồng rúp, việc xuất khẩu khí đốt sẽ bị dừng lại. Trong khi đó, Châu Âu phụ thuộc nhiều vào nhiên liệu của Nga để sưởi ấm và dùng cho ngành công nghiệp điện.
Ban đầu, EU đánh giá rằng cơ chế thanh toán do ông Putin yêu cầu đã vi phạm hợp đồng và quan trọng là vi phạm các lệnh trừng phạt của khối EU. Cuối tuần này, EU nói với các quốc gia thành viên trong một cuộc họp kín rằng hướng dẫn mới nhất sẽ làm rõ rằng các công ty có thể mở tài khoản bằng đồng euro hoặc đô la tại Gazprombank theo yêu cầu của Điện Kremlin.
Tuy nhiên, EU không cho biết việc mở tài khoản bằng đồng rúp có phù hợp với các quy định của EU hay không. Trước đây, các quan chức đã chỉ rõ rằng việc mở một tài khoản như vậy sẽ vi phạm các biện pháp trừng phạt.
Một điểm quan trọng khác trong hướng dẫn là một khi các công ty châu Âu thực hiện thanh toán bằng đồng euro hoặc đô la và tuyên bố đã hoàn thành nghĩa vụ của họ, phía Nga sẽ không thực hiện thêm hành động nào đối với họ về khoản đã thanh toán.
Cuộc chạy đua này ngày càng căng thẳng vì nhiều công ty có thời hạn thanh toán vào cuối tháng này – và nếu họ không thanh toán, dòng khí có thể bị cắt. Ba Lan và Bulgaria đã bị cắt nguồn cung sau khi không tuân theo yêu cầu của Nga. Hành động này của Nga chứng tỏ họ không “dọa suông” sau cảnh báo tháng trước rằng sẽ ngưng cung cấp khí đốt cho những nước “thiếu thân thiện” không chịu thanh toán hợp đồng bằng ruble, theo sắc lệnh của Tổng thống Vladimir Putin.
Tuy nhiên, Điện Kremlin bác bỏ cáo buộc của Ủy ban châu Âu cho rằng Moscow đang sử dụng khí đốt tự nhiên như một công cụ để “tống tiền”.
Việc ông Putin yêu cầu trả bằng đồng rúp đã gây chia rẽ các nước thành viên EU, làm nổi bật sự phụ thuộc của một số quốc gia vào hàng hóa nhập khẩu của Nga, đặc biệt là Đức.
Sắc lệnh của ông Putin kêu gọi các công ty mở hai tài khoản với Gazprombank – một bằng euro và một bằng rúp – và quy định rằng các khoản thanh toán khí đốt sẽ không được giải quyết cho đến khi euro được chuyển đổi thành rúp.