Năm 2021, VN-Index chứng kiến sự thăng hoa cả về số lượng F0 chứng khoán và điểm số khi 60% phiên tăng điểm và 90% mã tăng giá. Đây cũng chính là một năm đánh dấu ranh giới giữa tài năng và sự may mắn đã bị xóa nhòa khi có thể nói vui rằng “nhắm mắt mua đại cũng lãi”.
Phá vỡ mọi kỷ lục
Trong lúc kinh tế lao đao vì dịch bệnh và các kênh đầu tư khác bế tắc, thị trường chứng khoán thể hiện mình là một kênh đầu tư mang sức lôi cuốn khó cưỡng với thanh khoản cao, yêu cầu vốn thấp và giao dịch online dễ dàng. Hơn 1,5 triệu nhà đầu tư mới đã gia nhập thị trường trong năm 2021, phần lớn đều chưa có quá nhiều kiến thức về thị trường, xem đầu tư chứng khoán là nghề tay trái để kiếm thêm thu nhập giữa lúc công việc chính bị tác động vì dịch bệnh và thiếu vắng kênh đầu tư hấp dẫn.
Tuy nhiên, những nhà đầu tư tay ngang có thể chưa có nhiều kiến thức về thị trường thì họ lại có thừa sự nhiệt tình và đầy ắp sự lạc quan khi không vướng bận với những tính toán về rủi ro khi đầu tư. Ký ức của những nhà đầu tư F0 chưa có màu xám của những cú “sập hầm” năm xưa. Những nhà đầu tư mới đa phần đều trẻ, chưa từng đầu tư chứng khoán và sẵn sàng chấp nhận phiêu lưu. Và chính những nhà đầu tư mới này trở thành lực lượng nòng cốt níu giữ đà tăng cho thị trường cổ phiếu trong gần 1 năm qua, mặc cho làn sóng bán ra từ phía nội bộ doanh nghiệp và khối ngoại.
Đến nay, những nhà đầu tư mới có vẻ đang được phần thưởng cho sự liều lĩnh, táo bạo của mình. Năm 2021, VN-Index tăng mạnh 36% lên sát ngưỡng 1,500 điểm với thanh khoản kỷ lục, thậm có có lúc lên tới hơn 50,000 tỷ/phiên.
F0 chứng khoán – Tài năng hay sự may mắn?
Tuy nhiên, thành quả tích cực của những nhà đầu mới cũng đặt ra một câu hỏi lớn: Liệu đây là kết quả nhờ tài năng lựa chọn cổ phiếu hay chỉ đơn thuần là sự may mắn?
Tuy vậy, thật khó mà có được một câu trả lời rõ ràng trong 1 năm “nước lên thuyền lên” như thế này. So với đầu năm, 90% mã chứng khoán trên sàn HOSE đều có lãi, trong khi tỷ lệ này trên HNX cũng đạt 91%. Điều này có nghĩa, nhắm mắt chọn đại một mã trên sàn HOSE, HNX và giữ trong 1 năm, bạn sẽ có 90% xác xuất chiến thắng. Nếu may mắn chọn được 1 trong 250 mã tăng hơn 100% trên HOSE và HNX (xác suất 30%-40%), bạn hẳn sẽ rủng rỉnh tiền để du xuân.
Bên cạnh đó, trong 248 phiên giao dịch trong năm thì có hơn 153 phiên tăng giá và chỉ có 26 phiên giảm hơn 1%, điều này cũng góp phần làm xác suất thắng của nhà đầu tư tăng cao hơn.
Đọc thêm: Tăng hơn 35%, chứng khoán Việt Nam lọt top 10 tăng mạnh nhất thế giới
Nói như thế không phải để cho rằng nhà đầu tư mới không đủ năng lực để đạt thành tích tốt, nhưng thành tích 1 năm quả thật chưa nói lên quá nhiều điều và cần phải được thử thách qua một giai đoạn thị trường suy giảm. Trong 1 nghiên cứu mang tên “What’s Past is Not Prologue”, James White, Jeff Rosenbluth và Victor Haghani thuộc quỹ Elm Partners Management cho biết thậm chí thành quả của 20 năm cũng không đủ để hoàn toàn phân biệt giữa một chuyên gia quản lý quỹ với một nhà đầu tư bình thường.
Tuy nhiên, sẽ thật sự đáng ngại nếu thành quả tích cực trên chỉ đơn thuần kết tinh từ sự may mắn vì nó sẽ đẩy sự tự tin vượt quá khả năng của một người và dẫn tới những quyết định sai lầm.
Cũng như huyền thoại đầu tư Howard Mark từng nói: “Những ngày tháng thị trường tăng điểm chẳng dạy ta điều gì ngoài những bài học xấu”. Một thị trường con bò kéo dài chỉ ru ngủ chúng ta vào suy nghĩ rằng kiếm tiền trên thị trường thật dễ dàng và mọi thứ vẫn sẽ tiếp diễn như thế đến sau này. Nhưng như những cú thăng giáng trong quá khứ đã cho thấy: Chẳng có gì dễ dàng mãi cả!
Nguồn: Vũ Hạo