Thứ Tư tuần trước, ông Putin đã chỉ thị cho Gazprom tăng tồn kho khí đốt tự nhiên ở châu Âu, và giá khí đốt tự nhiên ở châu Âu đã giảm hơn 4%. Nhưng trong vòng vài ngày sau, một đường ống dẫn khí đốt quan trọng của Nga đã ngừng cung cấp khí đốt tự nhiên cho Đức mà không có cảnh báo trước, và thị trường châu Âu lại đầy căng thẳng.
Đường ống dẫn khí bị tắt đột ngột
Ngày 30/10, đường ống dẫn khí đốt Yamal-Europe từ Nga qua Ba Lan đến Đức bất ngờ ngừng cung cấp. Đường ống này là đường ống quan trọng để Nga vận chuyển khí đốt tự nhiên sang Đức, với công suất sản xuất hàng năm là 33 tỷ mét khối.
Theo nhà điều hành đường ống dẫn khí đốt tự nhiên Gascade của Đức, vào rạng sáng ngày 30/10 theo giờ địa phương, lượng khí đốt tự nhiên vận chuyển từ Ba Lan sang Đức qua đường ống Yamal-Europe trong một thời gian đã giảm xuống mức 0, và lượng khí đốt vận chuyển từ phía đông đã hoàn toàn dừng lại.
Lý do ngừng cung cấp khí đốt
Tập đoàn khí đốt khổng lồ Gazprom của Nga tuyên bố lý do ngừng cung cấp là do tất cả các đơn hàng vận chuyển khí đốt của châu Âu đã hoàn thành. Công ty cũng cho biết ngoài đường ống, Nga cũng đang gửi khí đốt tự nhiên đến Tây Âu thông qua một số tuyến đường khác nhau.
Nhưng đáng ngạc nhiên là đường ống không những không đưa khí đốt về phía Tây mà còn đảo ngược dòng chảy. Theo báo cáo của các phương tiện truyền thông địa phương của Nga, đảo ngược dòng chảy là một vấn đề ngắn hạn do thời tiết ấm hơn ở Đức vào cuối tuần qua. Theo báo cáo, nhiệt độ gần thủ đô Berlin của Đức đã duy trì trên 10 độ C trong những ngày gần đây.
Sự đảo ngược dòng khí đốt diễn ra trong bối cảnh giá khí đốt ở châu Âu đang tăng cao và có những cáo buộc cho rằng Nga đang hạn chế nguồn cung cấp khí đốt vì các mục đích chính trị.
Nhà điều hành mạng lưới khí đốt của Ba Lan Gaz-System cho biết, đường ống Yamal áp dụng “chế độ đảo ngược”, vận chuyển khí đốt tự nhiên từ tây sang đông qua Kondratki ở phía đông và trạm nén Malnow ở phía tây.
Blog tài chính Zerohedge phân tích rằng nguồn cung thiếu hụt cũng có thể liên quan đến tranh chấp đường ống dẫn dầu Nord Stream 2. Bài phát biểu của Tổng thống Nga Putin vào tuần trước đã nói rõ rằng nếu không có Nord Stream 2, sẽ không có khí tự nhiên dư thừa chảy vào châu Âu, nhưng châu Âu vẫn tiếp tục trì hoãn việc cấp giấy chứng nhận cuối cùng cho đường ống. Đảng Xanh của Đức đã đe dọa sẽ hoãn chứng nhận dự án cho đến mùa xuân năm 2022.
Theo Zerohedge, mặc dù Gazprom cho biết họ đang đáp ứng các yêu cầu của khách hàng châu Âu và sự biến động trong nhu cầu khí đốt tự nhiên của Nga phụ thuộc vào nhu cầu thực tế, nhưng châu Âu có thể nhận được ít khí đốt tự nhiên hơn.
Giá khí đốt tự nhiên có thể đạt mức cao mới
Cơ quan Năng lượng Quốc tế và một số nghị sĩ châu Âu cáo buộc Gazprom đã không tăng nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên cho châu Âu, nhưng công ty cho biết họ đã và đang hoàn thành các nghĩa vụ theo hợp đồng.
Điều đáng nói là Nga đã hạ dự trữ khí đốt tự nhiên, điều này làm gia tăng căng thẳng trên thị trường khí đốt.
Thỏa thuận vận chuyển khí đốt giữa Nga và Ba Lan đã hết hạn vào năm ngoái, nhưng Gazprom vẫn có thể đăng ký vận chuyển thông qua đường ống đấu giá. Tuy nhiên, trong phiên đấu giá cuối cùng vào ngày 18/10, Gazprom đã đặt khoảng 32 triệu mét khối mỗi ngày, chỉ chiếm 35% tổng công suất bổ sung do nhà điều hành Ba Lan Gaz-System cung cấp thông qua trạm trung chuyển Kondratki vào tháng 11.
Mặc dù tuyên bố của ông Putin tuần trước đã làm giảm bớt những lo ngại của thị trường, nhưng tin tức mới nhất này đã khiến giá khí đốt tự nhiên của châu Âu tăng vọt. Zerohedge cho biết, nếu khối lượng vận chuyển qua đường ống Yamal-Europe không tiếp tục, dự kiến giá khí đốt tự nhiên của châu Âu sẽ đạt mức cao kỷ lục trong vài ngày tới.