Nhà đầu tư trên các thị trường tài chính như chứng khoán, forex hay tiền điện tử thì không thể không quan tâm đến hợp đồng quyền chọn. Vậy hợp đồng quyền chọn là gì và chiến lược đầu tư trên thị trường quyền chọn là gì, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Hợp đồng quyền chọn là gì?
Hợp đồng quyền chọn hay option contract là một dạng hợp đồng chứng khoán phái sinh cho phép người nắm giữ nó có quyền mua hoặc bán một khối lượng hàng hóa cơ sở nhất định với một mức giá xác định vào một thời điểm đã định trước. Các hàng hóa cơ sở này có thể là: cổ phiếu, chỉ số cổ phiếu, trái phiếu, chỉ số trái phiếu, tiền hay hợp đồng tương lai.
Hợp đồng quyền chọn cũng được sử dụng trong thị trường tiền kỹ thuật số. Giá nhiều loại đồng coin như Bitcoin tăng giá mạnh đã thu hút nhiều nhà đầu tư tham gia vào thị trường quyền chọn và các hạng hợp đồng phái sinh Bitcoin khác. Quyền chọn Bitcoin là một dạng hợp đồng cho phép người nắm giữ có quyền, nhưng không có nghĩa vụ, mua hoặc bán BTC tại một thời điểm nhất định trong tương lai theo mức giá được xác định trước. Loại hợp đồng này cung cấp cho nhà đầu tư cơ hội kiếm tiền mà không cần phải tham gia giao dịch loại tiền ảo này
Giao dịch quyền chọn diễn ra như thế nào?
Có hai loại hợp đồng quyền chọn: mua (Call) và bán (Put). Cả hai đều có thể được giao dịch để phòng ngừa rủi ro hay tạo thu nhập. Người mua có thể chọn thực hiện hoặc không thực hiện quyền chọn mua hay quyền chọn bán của mình, nhưng người bán phải thực hiện vị thế của mình nếu người mua quyết định thực hiện.
Hợp đồng quyền chọn bao gồm ít nhất bốn thành phần: số lượng, ngày đáo hạn, giá thực hiện và phí thực hiện quyền chọn. Về cơ bản, nếu giá thực hiện thấp hơn giá thị trường, nhà đầu tư có thể mua tài sản cơ sở ở mức giá rẻ và sau khi cộng cả phí thực hiện quyền chọn, họ có thể chọn thực hiện hợp đồng để kiếm lợi nhuận. Nhưng nếu giá thực hiện cao hơn giá thị trường, nhà đầu tư không có lý do để thực hiện quyền chọn và hợp đồng được coi là vô dụng. Khi hợp đồng không được thực hiện, người mua chỉ mất phí thực hiện quyền chọn mà họ đã phải thanh toán để mua vị thế đó.
Giao dịch quyền chọn mua – Call Option
Quyền chọn mua (Call option) cho người mua sở hữu quyền được mua một loại tài sản cơ sở ở một mức giá cố định (gọi là giá thực hiện) trong một khoản thời gian xác định. Đổi lại, người mua quyền phải trả ngay cho người bán quyền một khoản tiền gọi là phí quyền chọn, người bán quyền có nghĩa vụ phải bán tài sản khi người mua thực hiện quyền (nghĩa là mua tài sản).
Giả sử rằng cổ phiếu của Microsoft ( MFST ) giao dịch ở mức 108 USD / cổ phiếu và bạn tin rằng chúng sẽ tăng giá trị. Bạn quyết định mua 100 quyền chọn call cổ phiếu Microsoft để chờ tăng giá. Giá thực hiện của quyền chọn là 115 USD/cổ phiếu với giá 0.37 USD/quyền chọn. Tổng số tiền bạn bỏ ra để mua quyền chọn là 0,37 x 100 = 37 USD (phí premium).
Nếu cổ phiếu tăng lên 116 USD, quyền chọn của bạn sẽ trị giá 1 USD, vì bạn có thể thực hiện quyền chọn mua cổ phiếu với giá 115 USD cho mỗi cổ phiếu và ngay lập tức bán lại với giá 116 USD cho mỗi cổ phiếu. Đến thời điểm đáo hạn, bạn thu về: (1 – 0,37) x 100 = 63 USD.
Nhưng nếu vào cuối tháng, giá Microsoft thấp hơn 115 USD thì bạn sẽ mất phí premium là 37 USD và không có lợi nhuận gì.
Tuy nhiên, bạn không bắt buộc phải thực hiện quyền chọn của mình. Bạn luôn có thể đóng vị thế của mình bằng cách bán quyền chọn trước ngày hết hạn.
Giao dịch quyền chọn bán – Put Option
Quyền chọn bán (Put option) cho người mua sở hữu quyền được bán tài sản cơ sở tại một giá cố định cho người bán quyền chọn bán. Đổi lại, người mua quyền phải trả cho người bán một khoản phí. Người bán quyền có nghĩa vụ phải mua tài sản khi người mua thực hiện quyền (nghĩa là bán tài sản).
Tương tự với cổ phiếu Microsoft như trên nhưng bạn tin cổ phiếu Microsoft sẽ giảm trong tương lai, bạn mua 100 quyền chọn bán put option với giá thực hiện là 100 USD.
Nếu cổ phiếu Microsoft giảm xuống 98 USD, quyền chọn của bạn sẽ trị giá 2 USD/mỗi quyền chọn, vì bạn có thể thực hiện quyền chọn bán cổ phiếu với giá 100 USD. Đến thời điểm đáo hạn, bạn thu về: (2 – 0,37) x 100 = 163 USD.
Nếu giá Microsoft lúc này lớn hơn 100 USD, bạn không thực hiện quyền chọn bán của mình và sẽ mất phí premium là 37 USD (lỗ 37 USD).
Các sàn giao dịch quyền chọn
Một số sàn cung cấp giao dịch quyền chọn bạn có thể tham khảo như: OKEx, Deribit, IQ Option, LedgerX, CME Group, Skew, FTX, Bit, Quedex,…
Vai trò của hợp đồng quyền chọn
Quyền chọn thường được sử dụng cho mục đích phòng ngừa rủi ro nhưng cũng có thể được sử dụng để đầu cơ. Các quyền chọn thường có giá thấp hơn so với giá của các loại tài sản. Sử dụng quyền chọn là một hình thức đòn bẩy, cho phép nhà đầu tư đặt cược vào tài sản mà không cần phải mua hoặc bán tài sản. Để đổi lấy đặc quyền này, người mua quyền chọn trả phí premium cho bên bán quyền chọn.
Chiến lược giao dịch trong thị trường quyền chọn
Dây đai (Straddles)
Việc nắm giữ cả quyền chọn mua và quyền chọn bán là một trong những phương án đầu tư hấp dẫn. Khi đó, cả 2 quyền chọn này đều cùng một tài sản cơ sở, có cùng giá thực hiện và cùng thời gian đáo hạn. Khi giá của tài sản cơ sở biến động mạnh, dù tăng hay giảm thì đều mang lại lợi nhuận cho nhà đầu tư.
Quyền chọn bán được bảo đảm (Protective Put)
Để phòng ngừa trước biến động giá giảm có thể xảy ra, bạn mua một quyền chọn bán với mức giá thực hiện bằng hoặc tương tự so với giá trị hiện tại của tài sản cơ bản.
- Trong trường hợp giá tài sản giảm, bạn có thể thực hiện quyền bán tùy chọn với giá thực tế, điều này sẽ bù đắp phần lớn khoản lỗ của bạn.
- Mặt khác, nếu giá trị tài sản của bạn tăng lên, bạn sẽ không thực hiện giao dịch và chỉ lỗ khoản phí premium.
Covered Call
Chiến lược Covered Call là việc bạn giữ tài sản và đồng thời thực hiện một giao dịch bán quyền chọn mua với giá trị tương đương với tài sản cơ sở đang sở hữu
- Do đó, bạn có thể kiếm thêm thu nhập từ phí premium trong thời gian biến động giá giảm vì người mua sẽ không thực hiện giao dịch của họ.
- Trong trường hợp ngược lại và giá tăng, tài sản bạn nắm giữ sẽ bù đắp được khoản lỗ của việc bán quyền chọn mua.