Tỷ lệ P/E là một trong những công cụ phổ biến được các nhà đầu tư sử dụng để lựa chọn ra cổ phiếu phù hợp để đầu tư. Vậy, P/E là gì và nó có ý nghĩa như thế nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây.
Tỷ lệ giá trên thu nhập P/E là gì?
Tỷ lệ giá/thu nhập hay tỷ lệ P/E (price-earning ratio) là một trong những công cụ được sử dụng rộng rãi nhất để các nhà đầu tư và nhà phân tích xác định giá trị tương đối của cổ phiếu. Hệ số P/E đo lường mối quan hệ giữa giá thị trường (Market Price – P) và thu nhập của mỗi cổ phiếu (Earning Per Share – EPS). Tỷ lệ P / E giúp người ta xác định xem một cổ phiếu được định giá quá cao hay được định giá thấp hơn.
P / E của một công ty cũng có thể được so sánh với các cổ phiếu khác trong cùng ngành hoặc so với thị trường rộng hơn, chẳng hạn như Chỉ số S&P 500. Tỷ lệ giá trên thu nhập đôi khi còn được gọi là Hệ số giá (price multiple) hoặc hệ số thu nhập (earnings multiple).
Tỷ lệ P / E được tính bằng cách chia giá cổ phiếu cho thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS). Giá thị trường của cổ phiếu cho bạn biết mọi người sẵn sàng trả bao nhiêu để sở hữu cổ phiếu, nhưng tỷ lệ P/E cho bạn biết liệu giá có phản ánh chính xác tiềm năng thu nhập của công ty hay giá trị của nó theo thời gian.
Ví dụ về tỷ lệ P/E:
Giả sử một công ty có thu nhập ròng là 1 tỷ USD, trả 200 triệu đô la cổ tức ưu đãi và có 400 triệu cổ phiếu đang lưu hành với giá 30 USD/ cổ phiếu.
EPS = (1 tỷ USD – 200 triệu USD) / 400 triệu cổ phiếu = 2 USD/cổ phiếu
Tỷ lệ P/E = 30 : 2 = 15
Khi nói đến chỉ số P/E, bạn nên hiểu đơn giản là trailing P/E – được tính toán dựa trên số liệu của 4 quý liên tiếp. Còn nếu nhắc đến forward P/E – còn gọi là P/E dự phóng thì sẽ được tính theo dự báo số liệu của 4 quý tiếp theo.
Ý nghĩa của chỉ số P/E
Chỉ số P/E thấp:
– Cổ phiếu đang bị định giá thấp
– Công ty đang gặp vấn đề (tài chính, kinh doanh…)
– Công ty xuất hiện lợi nhuận đột biến, do bán tài sản chẳng hạn
– Công ty ở vùng đỉnh chu kỳ kinh doanh – cổ phiếu theo chu kỳ
Chỉ số P/E cao:
– Cổ phiếu đang định giá cao.
– Triển vọng công ty trong tương lai rất tốt.
– Lợi nhuận ít nhưng mang tính tạm thời
– Công ty ở vùng đáy chu kỳ kinh doanh – cổ phiếu theo chu kỳ
Sử dụng P/E để đánh giá cổ phiếu
Tỷ lệ này càng cao, cổ phiếu càng đắt so với thu nhập của nó. Tỷ lệ này càng thấp thì chứng khoán càng rẻ.
Theo cách này, cổ phiếu và quỹ tương hỗ có thể được phân loại là các khoản đầu tư “tăng trưởng” hoặc “giá trị”. Ví dụ: một khoản đầu tư có tỷ lệ giá trên thu nhập cao có thể được phân loại là đầu tư tăng trưởng. Amazon, với PE hiện tại vào khoảng 123, là một ví dụ về một công ty đang phát triển. Một khoản đầu tư có tỷ lệ P / E thấp sẽ được phân loại là đầu tư giá trị. Citigroup, với tỷ lệ giá trên thu nhập dưới 9, sẽ được coi là một công ty giá trị.
Khi bạn bắt đầu phân tích, hãy xem loại công ty bạn đang phân tích. Tỷ lệ P/E tốt trong một ngành hoặc loại tài sản có thể xấu trong ngành khác. Chỉ số P/E hiện tại cao hay thấp không có nhiều ý nghĩa nếu đứng một mình. Nó cần được đem ra so sánh với P/E toàn ngành cũng như với tốc độ tăng trưởng lợi nhuận và thu nhập dự kiến của công ty.
Nếu hệ số P/E cao thì dự kiến tốc độ tăng cổ tức cao trong tương lai, và cổ phiếu có rủi ro thấp nên người đầu tư thoả mãn với tỷ suất vốn hoá thị trường thấp. Điều này dự đoán công ty có tốc độ tăng trưởng trung bình và sẽ trả cổ tức cao.
Nhưng cũng có khả năng thị giá cổ phiếu đã tăng quá nhanh so với tốc độ tăng của hoạt động kinh doanh, P tăng nhanh hơn E, trong trường hợp này, có thể giá cổ phiếu đã bị thổi phồng quá mức.
Cách so sánh tỷ lệ P/E
So sánh với đối thủ
Nhìn chung, các đối thủ cạnh tranh trong một ngành có mô hình kinh doanh và thu nhập tương tự nhau. Điều đó có nghĩa là hệ số P / E trong ngành phải ở mức tương đương nhau và sự khác biệt quá lớn có thể phản ánh chất lượng kinh doanh hoặc tiềm năng tăng trưởng. Nếu bạn cho rằng một công ty có hoạt động kinh doanh vượt trội nhưng vẫn có tỷ lệ P / E thấp thì đó có thể là một khoản đầu tư tốt.
Lịch sử phát triển
Xem xét lịch sử chỉ số P / E của một cổ phiếu là một trong những cách tốt nhất để tránh mua cổ phiếu có tỷ lệ P / E thấp lâu dài. Nếu tỷ lệ P / E của một cổ phiếu giá trị luôn thấp và không tăng đáng kể trong nhiều năm, hãy xác định xem đâu là chất xúc tác cụ thể có thể đẩy giá cao lên trong tương lai? Nếu một cổ phiếu tăng trưởng đang giao dịch với tỷ lệ P / E cao nhất từ trước đến nay, nhưng tốc độ tăng trưởng bắt đầu giảm, thì giá của cổ phiếu đó có thể sớm giảm.