Khi nhiều công ty nước ngoài chịu áp lực từ lệnh trừng phạt và cộng đồng thế giới, người dân Nga cũng phải chứng kiến việc làm vuột khỏi tầm tay họ.
Thị trường việc làm của Nga đang lâm vào thế khó do cả tác động bên trong và bên ngoài. Cuối tháng 4, Bộ Kinh tế Nga thông báo lạm phát nước này đạt mức cao nhất kể từ đầu năm 2002. Lạm phát Nga tăng tốc do đồng ruble biến động vì lệnh trừng phạt của phương Tây, khiến giá cả lên cao. Bên cạnh đó, nhiều công nước ngoài lần lượt ngừng hoạt động kinh doanh tại Nga do lo sở bị ảnh hưởng từ các lệnh trừng phạt. Tình thế trên đã đẩy hàng chục nghìn nhân viên mất việc.
McDonald’s tiến hành rời bỏ thị trường Nga và từ bỏ 62,000 nhân viên và hơn 850 nhà hàng. Thương hiệu xe hơi huyền thoại của Pháp Renault gần đây đã chuyển giao toàn bộ cổ phần hãng đang nắm giữ trong AvtoVAZ sang cho chính phủ Nga với giá tượng trưng chỉ có 1 rúp. Renault có khoảng 45,000 nhân viên tại Nga. 15,000 nhân viên của Ikea sẽ được trả lương cho đến tháng 8. Gã khổng lồ Siemens của Đức sẽ rời Nga sau gần 170 năm hoạt động. Siemens có khoảng 3.000 nhân viên ở Nga.
Cả nhân viên cổ cồn xanh và trắng có lẽ sẽ đều tham gia vào làn sóng khủng hoảng việc làm của Nga.
Tỷ lệ thất nghiệp của Nga giao động quanh mức 4,6% trong quý đầu năm 2022 và nhiều khả năng sẽ tăng đến 9% cuối năm nay, theo cuộc khảo sát do Bloomberg thực hiện vào tháng 4.
Đồng thời, lạm phát hằng năm của Nga tăng gần 18% trong tháng 4.
Kết hợp cả hai yếu tố trên, công dân Nga với mức sống trung bình và nền kinh tế sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề. Theo một số tài liệu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nga ước tính GDP sẽ giảm 12% trong năm nay, xóa bỏ toàn bộ cố gắng tăng trưởng kinh tế của một thập kỷ.
Nga sẽ mất khoảng 2 triệu việc làm trong năm nay
Thất nghiệp của Nga không chỉ phụ thuộc vào các công ty nước ngoài mà còn do quá trình hội nhập với kinh tế toàn cầu. Các lệnh trừng phạt của phương Tây đã gián tiếp tác động tiêu cực đến người lao động trong doanh nghiệp nội địa. Đầu tháng 3, tình trạng công việc của 95,000 công nhân đã chuyển sang “dự phòng” – vị trí tương tự với nghỉ việc có lương. Vào tháng 2, 3 triệu người Nga thất nghiệp. Đồng thời, hơn 2 triệu việc làm cũng đang đối mặt với rủi ro trong năm nay.
Sinh kế của nhân viên thuộc các công ty rời đi giờ phụ thuộc vào số phận của các doanh nghiệp này. Ví dụ, nhà máy ở Moscow của Renault sẽ do chính phủ nắm quyền và có kế hoạch sử dụng nó để sản xuất Moskvitch, biểu tượng xe một thời của Liên Xô. Mặt khác, McDonald’s vẫn chưa tìm được khách mua lại các cửa hàng tại Nga. Còn các công ty như Spotify – đã đóng văn phòng ở Nga – thậm chí còn không có mô hình kinh doanh có thể bán lại cho người Nga.
Thị trưởng Moscow Sergei Sobyanin cho biết, “Chúng tôi không thể cho phép hàng nghìn công nhân bị bỏ lại mà không có việc làm. Chúng tôi sẽ cố gắng duy trì hầu hết các nhóm làm việc trực tiếp tại nhà máy và các đối tác.”
Trước đó, ông Sobyanin cho biết Moskva đã thông qua một chương trình hỗ trợ việc làm trị giá 3,36 tỷ rúp, tương đương khoảng 41 triệu USD. Chương trình này sẽ cung cấp việc làm tạm thời hoặc đào tạo cho những người không có việc làm.
Khó có thể nói trước tình trạng không chắc chắn trong việc làm này sẽ kéo dài đến bao giờ. Các lệnh trừng phạt áp đặt vào Nga có thể kéo dài thậm chí cả khi chiến sự Nga-Ukraine kết thúc, cô lập nền kinh tế Nga khỏi nền kinh tế thế giới.
Và khi nền kinh tế Nga tập trung vào một số ít lĩnh vực như dầu, năng lượng, khoáng chất, một số loại hình sản xuất khác nên khó có thể cung cấp đủ việc làm cho người lao động ở nhiều lĩnh vực. Nếu những công ty như Renault hay MacDonald’s không quay trở lại, cuộc khủng hoảng việc làm sẽ trở thành tâm điểm của nền kinh tế Nga vốn đang yếu ớt.