Nhiều doanh nghiệp vẫn “ăn lên làm ra”
Dù ngành chứng khoán nhìn chung không còn “màu mỡ” như trong thời kỳ đại dịch, nhưng trong báo cáo của KIS, các công ty top đầu vẫn ăn nên làm ra. 6 tháng đầu năm 2022, Công ty VPS là quán quân về doanh thu với 4.712 tỷ đồng (+20%). SSI và VND ở vị trí kế tiếp với doanh thu khoảng 3.600 tỷ đồng mỗi công ty.
VND là một trong số doanh nghiệp có tốc độ tăng trưởng doanh thu cao trong ngành và tốc độ tăng trưởng cao nhất trong top 10 công ty chứng khoán lớn với 59%, qua đó bắt kịp SSI về giá trị doanh thu. Kế tiếp là Công ty Chứng khoán Kỹ thương (TCBS) cũng ghi nhận tốc độ tăng trưởng khả quan với 32%.
Về mặt lợi nhuận, TCBS với biên lợi nhuận thuần ấn tượng 53% giữ vị trí số 1, tăng trưởng 71%. Mặc dù doanh thu đi ngang ở nửa đầu năm 2022, nhưng Công ty Chứng khoán HSC có sự cải thiện đáng kể về lợi nhuận với mức tăng trưởng 100%. VND, SSI và VCI, những cái tên quen thuộc trong top lợi nhuận, cũng ghi nhận mức tăng trưởng tốt trên 60%. SSI đã hoàn thành khoảng 30% kế hoạch lợi nhuận trong khi HSC và VCI đạt được 57%…
Chứng khoán nhỏ vẫn gặp khó
Trong khi biên lợi nhuận thuần cải thiện ở các công ty lớn thì biên lợi nhuận gộp và biên lợi nhuận thuần của ngành trong 06 tháng đầu năm 2022 sụt giảm. Tỷ lệ chi phí tài chính chiếm tỷ lệ 10,2% và tỷ lệ chi phí quản lý tăng lên 5,4% .
Như “nắng trong một ngày mưa”, KIS cho rằng đó là hình ảnh về sự cải thiện biên lợi nhuận gộp ở 10 công ty có lợi nhuận lớn nhất. Các công ty hiệu quả nhất trong việc cải thiện khả năng sinh lời là VCI, FTS. Nguyên nhân dẫn đến việc biên lợi nhuận của ngành giảm nhưng biên lợi nhuận của top 10 công ty về lợi nhuận thì lại tăng được cho là ở sự khác biệt về mô hình kinh doanh.
Khi mà các công ty nhỏ hơn có doanh thu chủ yếu đến từ hoạt động đầu tư tự doanh thì các công ty top đầu đa dạng hóa nguồn thu của họ đến từ các sản phẩm và dịch vụ tài chính khác. Khi thị trường diễn biến tiêu cực, khả năng sinh lời từ hoạt động đầu tư tự doanh khó có thể ghi nhận kết quả không mấy khả quan hoặc thậm chí có thể thua lỗ.
Cơ hội nào cho thị trường?
Trước tình hình ngành chứng khoán không mấy khả quan, nhà đầu tư có thể trông đợi điều gì? Như đã đề cập ở trên, thị trường chứng khoán chịu sự sụt giảm đáng kể trong quý 2 và hệ quả là giá trị giao dịch duy trì ở mức thấp do tâm lý của nhà đầu tư lo sợ xu hướng tăng đảo chiều. KIS không kỳ vọng một năm như 2021 đối với các công ty chứng khoán mà thiên về các kịch bản với kết quả kinh doanh đi ngang hoặc giảm nhẹ.
Càng về nửa cuối năm, khi các kết quả kinh doanh nếu so trên cơ sở cùng kỳ năm 2021 sẽ khó khăn do nền cực kỳ cao vào nửa cuối năm ngoái. Quý 3 và quý 4 năm 2021 là hai quý cao lịch sử về kết quả kinh doanh của các công ty chứng khoán. Để có thể đạt được kết quả đi ngang trong năm 2022, giá trị giao dịch bình quân ngày trong nửa cuối năm cần duy trì khoảng 25.000 tỷ đồng và số dư cho vay margin cũng cần cao hơn mức 90.000 tỷ đồng.
Một số sự kiện dự kiến diễn ra vào cuối năm có ảnh hưởng đến ngành chứng khoán, bao gồm: Triển khai hệ thống KRX. Các cơ quan quản lý đã nhấn mạnh về nhiệm vụ hoàn thành thử nghiệm và đưa vào vận hành vào cuối năm nay. Khi hệ thống KRX được triển khai, khả năng xử lý lệnh sẽ được mở rộng và các sản phẩm tài chính mới sẽ được đưa vào nghiên cứu phát triển.
Ở mốc thời gian gần hơn, VSD đã cắt giảm thời gian bù trừ thanh toán từ T+2 còn T+1.5, triển khai từ cuối tháng 08/2022. Đây là giải pháp nhằm cải thiện hoạt động giao dịch khi nhà đầu tư có thể nhận được tiền và chứng khoán giao dịch sớm hơn nửa ngày. Điều đó sẽ có những tác động tích cực tới giá trị giao dịch trong khi nhà đầu tư trông chờ hệ thống KRX.
Bên cạnh đó là xu hướng mới khi mà các công ty chứng khoán đang hưởng lợi từ việc phân phối lại trái phiếu doanh nghiệp và thị trường này khá tiềm năng nếu thị trường tài chính Việt Nam phát triển trong tương lai.
Hiện Nghị định 153/CP, quy định về điều kiện cũng như các quy trình hoạt động đối với trái phiếu doanh nghiệp sắp được ban hành. Thêm vào đó, thị trường trái phiếu sẽ được tập trung về Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội và được lưu ký ở VSD. Cả hai kế hoạch này đều có thời gian hoàn thành trong năm nay. Nếu việc triển khai đúng theo kế hoạch, thị trường trái phiếu kỳ vọng tăng trưởng về giá trị phát hành và giá trị giao dịch trong năm tới. Vì vậy, các công ty chứng khoán đã phát triển hệ thống giao dịch trái phiếu và đang có lợi nhuận tốt từ mảng này sẽ đi trước một bước trong việc gặt hái những kết quả tốt.
Sau khi hệ thống KRX đưa vào hoạt động, thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn còn nhiều việc cần làm để đáp ứng được những tiêu chí phân loại thị trường mới nổi. Về chính sách vẫn cần phải mở các rào cản đối với vốn ngoại, thành lập Đối tác Bù trừ Trung tâm (CCP), chuẩn bị giải pháp bán khống và phát triển hơn thị trường các sản phẩm phái sinh. Vì vậy, dưới góc nhìn của KIS, câu chuyện nâng hạng thị trường sẽ kỳ vọng ở tương lai xa hơn và chưa thể diễn ra sớm…