Kinh tế Mỹ đang tiến gần đến suy thoái?
Giới quan sát cho rằng, nguy cơ suy thoái của kinh tế Mỹ đã gia tăng đáng kể. Nguyên nhân là do triển vọng lợi nhuận của công ty và tâm lý người tiêu dùng xấu đi đáng kể.
Theo dự báo mới nhất của Bloomberg Economics, xác suất Mỹ rơi vào suy thoái trong vòng 12 tháng tới là 38%. Tâm lý người tiêu dùng Mỹ đã giảm xuống mức thấp kỷ lục, trong khi lạm phát và lãi suất tăng mạnh. Chỉ vài tháng trước đó, xác suất kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái là 0%.
Anna Wong, nhà kinh tế trưởng của Bloomberg Economics, cho biết: “Khả năng xảy ra suy thoái đã tăng lên. Suy thoái có thể xảy ra sớm nhất là trong năm tới”.
Tâm lý tiêu dùng của Mỹ đã xuống mức thấp kỷ lục, trong khi lạm phát và lãi suất tăng cao gây áp lực lớn lên các doanh nghiệp. Ảnh: Reuters.
Rủi ro gia tăng
Bà cảnh báo: “Trong khi tình hình tài chính của các doanh nghiệp và hộ gia đình vẫn ổn định, những lo lắng về tương lai có thể khiến người tiêu dùng nản lòng, khiến các doanh nghiệp giảm đầu tư và thuê ít nhân viên hơn”. Bà nói: “Nguy cơ suy thoái vào đầu năm 2023 đã tăng lên đáng kể.
Khả năng kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái vào cuối năm 2023 còn cao hơn. Theo ước tính trước đây của Bloomberg Economics, rủi ro suy thoái kinh tế Mỹ bước vào năm 2024 là 75%.
Vào giữa tháng 6, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đã tăng lãi suất thêm 0,75 điểm phần trăm, mức cao nhất kể từ năm 1994, và sẽ tiếp tục tăng lãi suất trong những tháng tới. Trong tháng 5, ngân hàng trung ương Mỹ đã tăng lãi suất thêm 0,5 điểm phần trăm. Fed muốn hạ nhiệt tăng trưởng kinh tế và kéo giá cả đi xuống.
Tuy nhiên, giới quan sát lo ngại rằng lãi suất tăng nhanh, điều kiện kinh tế thắt chặt và lạm phát kỷ lục sẽ đẩy nền kinh tế vào suy thoái.
Nguy cơ suy thoái của nền kinh tế Mỹ gia tăng do 2 nguyên nhân. Đó là triển vọng về lợi nhuận doanh nghiệp và tâm lý người tiêu dùng xấu đi đáng kể.
Theo Bloomberg Economics, các điều kiện tài chính đã thắt chặt đáng kể trong những tháng gần đây, khiến tỷ suất lợi nhuận doanh nghiệp có khả năng giảm trong quý II. Khi Fed tăng lãi suất một cách mạnh mẽ, các công ty sẽ phải đối mặt với chi phí vốn tăng lên.
Ngoài ra, theo khảo sát của Đại học Michigan vừa công bố ngày 14/6, tâm lý người tiêu dùng Mỹ đã giảm xuống mức thấp kỷ lục mới trong tháng Sáu. Đây là mức thấp nhất từng được ghi nhận kể từ khi Đại học Michigan bắt đầu thu thập dữ liệu cách đây 70 năm.
Chỉ số tháng Sáu giảm 14,4% so với tháng Năm. Khoảng 79% người tiêu dùng tin rằng họ sẽ gặp khó khăn trong kinh doanh trong năm tới.
Theo chỉ số tháng 6, 47% người tiêu dùng tin rằng lạm phát làm cho mức sống của họ thấp hơn. Tỷ lệ này chỉ thấp hơn 1 điểm phần trăm so với ngưỡng kỷ lục trong thời kỳ Đại suy thoái.
Khó “hạ cánh an toàn”
Joanna Hsu, giám đốc Khảo sát người tiêu dùng tại Đại học Michigan, cho biết: “Khi giá cả leo thang là điều không thể tránh khỏi, người tiêu dùng sẽ cảm thấy họ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc thay đổi mô hình chi tiêu.
Lạm phát đã đè nặng lên niềm tin của người tiêu dùng. Người Mỹ đang phải đối mặt với mức giá cao ngất trời tại các trạm xăng và cửa hàng tạp hóa.
Theo số liệu của Bộ Lao động Mỹ, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 5 của Mỹ tăng 8,6% so với cùng kỳ năm 2021, mức tăng lớn nhất kể từ tháng 12 năm 1981. Lạm phát ở Mỹ do giá xăng dầu tăng vọt, hàng hóa và dịch vụ. Giữa tháng 6, giá gas bình quân cả nước đã vượt ngưỡng 5 USD/ gallon.
Trong khi đó, chỉ số quản lý mua hàng (PMI) do S&P Global công bố ngày 23/6 cho thấy tăng trưởng sản lượng của khu vực tư nhân Mỹ đã giảm mạnh trong tháng Sáu.
Chris Williamson, nhà kinh tế trưởng tại S&P Global Market Intelligence, cho biết các nhà sản xuất hàng hóa không thiết yếu đang chứng kiến doanh số giảm mạnh do người tiêu dùng hạn chế chi tiêu vì lạm phát.
Giá xăng ở Mỹ tăng chóng mặt khiến nhiều tài xế lao đao trong mùa lái xe cao điểm. Ảnh: Reuters.
Sau khi điều chỉnh theo lạm phát, thu nhập trung bình theo giờ của người lao động Mỹ đã giảm trong 8 tháng liên tiếp, làm xói mòn sức mua và làm suy giảm niềm tin của người tiêu dùng. Theo một cuộc khảo sát gần đây, 50% người Mỹ tin rằng họ đã rơi vào suy thoái kinh tế.
Nước Mỹ có thể tránh được một cuộc suy thoái. Nhưng hạ cánh an toàn không hề đơn giản. Chủ tịch Fed Jerome Powell cũng thừa nhận điều này trong một tuyên bố gần đây. Nếu suy thoái xảy ra trong 1-2 năm tới, kinh tế Mỹ sẽ ghi nhận đà tăng trưởng ngắn nhất kể từ giai đoạn 1981 – 1982. Kinh tế Mỹ bắt đầu phục hồi sau đại dịch vào tháng 5/2020.