Giá thép được điều chỉnh tăng, nâng cao nhất lên 17,6 triệu đồng/tấn trong khi tiêu thụ nguyên liệu này giảm mạnh. Lý do tại sao vậy?
Các doanh nghiệp điều chỉnh giá thép tăng cao
Hòa Phát từ 21/3 nâng giá thép thanh vằn D10 CB300 lên 15,99 triệu đồng/tấn (tăng 150.000 đồng). Các hãng thép Việt Ý, Việt Đức, Kyoei, Việt Mỹ cũng áp dụng tăng tương tự trong đợt này. Riêng Thép Thái Nguyên còn tăng giá cả loại cuộn CB240 lên 15,86 triệu đồng/tấn (thêm 100.000 đồng).
Trong số đó, giá thép của Pomina cao hơn hẳn khi bán ra với giá 17,57 triệu đồng/tấn cho CB240 và 17,6 triệu đồng/tấn cho D10 CB300.
Như vậy, từ đầu năm, giá thép đã có 6 đợt điều chỉnh liên tiếp. Hiện, mặt bằng giá thép đã được đưa về mức giá của giai đoạn tháng 7-8 năm ngoái. Mức giá này so với trung bình 12,5 triệu đồng/tấn cao hơn rất nhiều so với trước đợt tăng nóng kéo dài từ tháng 3 đến đầu tháng 5/2022.
Nguyên nhân giá thép tăng khi nhu cầu giảm mạnh
Về việc nhu cầu giảm mạnh nhưng giá thép vẫn điều chỉnh tăng, theo lý giải của các doanh nghiệp là do nguyên liệu đầu vào khan hiếm. Nhiều nhà máy từ năm trước đã dừng sản xuất phôi ở một số lò. Thêm nữa, các nhà máy phải trả đơn hàng đã được ký từ trong năm khiến cho giá thép tăng cục bộ vì nguồn cung ít. Chưa kể, các nhà máy trong nước buộc phải nâng giá bán để giảm lỗ khi nguyên liệu đầu vào tăng nhiều.
Theo Thống kê của Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), bán hàng thép thành phẩm trong 2 tháng đầu năm đạt hơn 3,8 triệu tấn, so với cùng kỳ năm 2022 giảm hơn 23%. Riêng xuất khẩu giảm 10%, đạt 1 triệu tấn. Sản xuất thép thành phẩm dù đã giảm 16% nhưng chênh lệch giữa tiêu thụ và sản xuất vẫn ở mức hơn 430.000 tấn.
Đối với các đại lý vật liệu xây dựng và nhà thầu, diễn biến giá thép cũng trái hẳn kỳ vọng. Các bên từ đầu năm đến nay luôn trong tình trạng cân nhắc kỹ trước khi mua thép. Nhiều nhà thầu nhỏ lẻ lấy ít hàng, đủ dùng trong giai đoạn ngắn với mong muốn giá cả sẽ bình ổn trở lại. Các đơn vị phải cân đối lại suất đầu tư khi giá thép đồng loạt tăng lần thứ 6 liên tiếp.
Nhiều nhà thầu xây dựng hiện nay đều trong một thực trạng chung đó là chịu lỗ khi thi công, nhất là với các hợp đồng đã ký từ trước, không dự phóng tốt giá thép cùng các vật liệu xây dựng khác. Trong khi đó, nếu không đảm bảo thi công, họ vẫn phải chịu lỗ vì bị phạt chậm tiến độ. Thậm chí, một số trường hợp còn phải đối mặt nguy cơ không được nhận thanh toán phần đã xây dựng xong.
Theo dự báo của một số công ty chứng khoán, trong thời gian tới, giá thép có thể tăng nhưng không mạnh trong bối cảnh nhu cầu nhìn chung ảm đạm.
Công ty chứng khoán Mirea Asset Việt Nam (MASVN) đưa báo cáo mới đây cho thấy, với đặc tính sản lượng thép bán ra phụ thuộc lớn vào thị trường bất động sản nội địa thì việc ngành địa ốc trầm lắng năm nay khiến cho nhu cầu trong nước khó tăng trưởng. Theo đơn vị này, dự phóng sản lượng thép nội địa năm 2023 sẽ giảm khoảng 10,5% so với cùng kỳ, về mức gần 17,9 triệu tấn.
Thời gian qua, Trung Quốc mở cửa lại nền kinh tế khiến cho thị trường hứng khởi hơn. Tuy nhiên, MASVN cho rằng, yếu tố này khó có thể kéo sự hồi phục của ngành thép. Lý do là bởi, chính Trung Quốc vẫn đang trong cuộc khủng hoảng bất động sản.
Nhưng không có nghĩa là ngành thép không có tia hy vọng nào. Ngành thép vẫn có thể kỳ vọng vào việc giải ngân đầu tư công để bù đắp một phần sự suy giảm của thị trường bất động sản. Ngân sách dành cho đầu tư công năm nay ước chi 704.000 tỷ đồng, với tỷ lệ giải ngân mục tiêu từ Chính phủ là 95%. Con số này được đánh giá là mức tăng cao nhất trong lịch sử.