Nhà đầu tư nhiều khi hoang mang trước rất nhiều hình thức đầu tư. Giữa cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ, đầu tư vào đâu ít rủi ro nhất?
Cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ đều là những tài sản thuộc chứng khoán, được giao dịch trên thị trường chứng khoán. Chúng đều là bằng chứng xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với tài sản hoặc phần góp vốn khi đầu tư. Dựa vào nó, các nhà đầu tư có thể thu lợi nhuận.
Tuy nhiên, giữa cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ vẫn có nhiều sự khác biệt mà nhà đầu tư cần nắm được để biết được đầu tư vào đâu thì ít rủi ro hơn.
Cổ phiếu thường là gì? Lưu ý khi đầu tư
Cổ phiếu thường tiếng Anh gọi là Common Stock. Cổ phiếu thường là loại chứng khoán phổ biến được phát hành bởi công ty cổ phần. Hiện nay phần lớn các loại cổ phiếu đều được giao dịch dưới dạng cổ phiếu thường, loại cổ phiếu đại diện cho quyền sở hữu của người nắm giữ cổ phiếu đối với một phần của công ty cũng như cổ tức chi trả bởi công ty phát hành.
Chủ thể phát hành cổ phiếu là công ty cổ phần. Nhà đầu tư sau khi mua cổ phiếu sẽ trở thành cổ đông của công ty, có những quyền lợi như tham gia vào hoạt động của công ty hay biểu quyết tại ĐHĐCĐ, đề cử cũng như ứng cử.
Việc phát hành cổ phiếu sẽ giúp công ty tăng vốn. Lợi ích nhà đầu tư nhận được đó là cổ tức. Tuy nhiên, giá trị cổ tức không cố định mà phụ thuộc vào kết quả sản xuất kinh doanh của công ty.
Đầu tư cổ phiếu, nhà đầu tư có thể chủ động quyết định quyền đầu tư cũng như quản lý số cổ phiếu mình đầu tư vào. Tuy nhiên, khi đầu tư vào cổ phiếu thì mức độ rủi ro cao hơn bởi bản thân nhà đầu tư phải tự đánh giá và đưa ra quyết định đầu tư vào mã cổ phiếu nào. Sau đó chủ động theo dõi cổ phiếu để nắm bắt cơ hội, thu lợi nhuận.
Trái phiếu là gì?
Trái phiếu là loại chứng khoán xác nhận nghĩa vụ nợ của doanh nghiệp hoặc chính phủ với người nắm giữ.
Đơn vị phát hành trái phiếu là chính phủ, ngân hàng, doanh nghiệp. Việc phát hành này giúp họ tăng vốn vay cũng như nghĩa vụ trả nợ của công ty.
Người sở hữu trái phiếu gọi là trái chủ, tức chủ nợ của công ty. Không giống như cổ đông (người sở hữu cổ phiếu), trái chủ không có quyền tham gia vào hoạt động của công ty, cũng không có quyền biểu quyết tại đại hội đồng cổ đông hay đề cử, ứng cử.
Đơn vị phát hành trái phiếu sẽ phải trả lợi tức cho người sở hữu trái phiếu cũng như hoàn trả khoản tiền vay khi trái phiếu đáo hạn. Thu nhập từ trái phiếu được gọi là lợi tức. Khoản tiền lãi này được trả cố định thường kỳ cho người nắm giữ, không phụ thuộc vào tình hình kinh doanh của đơn vị phát hành.
Trái phiếu là chứng khoán nợ. Do đó, khi công ty bị giải thể hoặc phá sản, trái chủ sẽ được ưu tiên thanh toán trước cổ đông nắm giữ cổ phiếu.
Trái phiếu được chia thành nhiều khác nhau, phân loại tuỳ theo đơn vị phát hành (trái phiếu doanh nghiệp, trái phiếu chính phủ).
Nhà đầu tư là người chủ động dựa vào tư duy cá nhân để đầu tư vào trái phiếu. Tuy nhiên, mức độ rủi ro trong đầu tư so với cổ phiếu thì thấp hơn, phụ thuộc vào doanh nghiệp. Tất nhiên, nhà đầu tư vẫn phải dựa vào sự đánh giá của mình để đầu tư, theo dõi, nắm bắt cơ hội để có lợi nhuận.
Chứng chỉ quỹ là gì? Lý do đầu tư chứng chỉ quỹ ít rủi ro hơn
Theo Luật Chứng khoán 2019, chứng chỉ quỹ là loại chứng khoán xác nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư đối với một phần vốn góp của quỹ đầu tư chứng khoán. Hiểu một cách đơn giản, đầu tư vào chứng chỉ quỹ chính là việc bạn đưa tiền cho công ty quản lý quỹ để họ mua cổ phiếu. Chứng chỉ quỹ mở mà bạn mua phản ánh giá trị cổ phiếu mà công ty nắm giữ.
Mọi người có thể chọn đầu tư quỹ mở hoặc quỹ đóng, hoặc quỹ đầu tư cổ phiếu hoặc quỹ trái phiếu tùy nhu cầu. Tại thị trường Việt Nam, chứng chỉ quỹ chia thành 2 loại chính: Quỹ ETF, quỹ mở.
Đơn vị chào bán chứng chỉ quỹ ra công chúng là quỹ đại chúng – quỹ đầu tư chứng khoán. Khi sở hữu chứng chỉ quỹ, nhà đầu tư trở thành thành viên của quỹ đại chúng. Tuy nhiên, người sở hữu không có bất cứ quyền gì liên quan đến biểu quyết, quản lý công ty mà do công ty quản lý quỹ quyết định.
Việc phát hành chứng chỉ quỹ nhằm hoạt động chính là đầu tư chứng khoán. Lợi nhuận nhà đầu tư được hưởng dựa trên phần vốn góp.
Mọi quyết định đầu tư đều được thực hiện bởi những chuyên gia chứng khoán có kinh nghiệm nên việc đầu tư chứng chỉ quỹ ít rủi ro hơn. Họ sẽ quản lý và cơ cấu danh mục đầu tư của nhà đầu tư. Công ty quản lý quỹ cũng sẽ thay mặt nhà đầu tư để thực hiện việc mua cổ phiếu/trái phiếu. Tất nhiên, nhà đầu tư không có quyền can thiệp đến những quyết định này.