NFT wash trading đã khiến khối lượng giao dịch trên nền tảng tăng gấp 20 lần. Phải làm gì để ngăn chặn?
Thư viện crypto: Ví non-custodial là gì mà khiến dân chơi DeFi không thể bỏ qua
Giao dịch wash trade trên thị trường NFT ngày càng nổi bật sau khi thị trường NFT sôi động trở lại. NFT marketplace Blur đã khuyến khích hoạt động này bằng chương trình tặng thưởng cho các giao dịch đó.
Wash trade (một dạng thao túng thị trường) đã bị cấm trong giao dịch cổ phiếu và trái phiếu, nhưng nó vẫn chưa được áp dụng cho giao dịch tiền điện tử.
Có nhiều người cho rằng các giao dịch wash trade đóng một vai trò quan trọng. CryptoSlam thông báo có khoảng 577 triệu USD NFT đã được wash trading trong nhiều tháng qua, 80% giao dịch trên sàn là “inorganic”.
Thị trường NFT có tổng giao dịch trị giá 73,8 tỷ USD, dữ liệu Dune Analytics cho thấy rằng có hơn 42% là wash trading (trị giá 31,2 tỷ USD).
Giá trị tăng cao, sự phổ biến của các bộ sưu tập lan rộng đã khiến nhiều nhà sưu tập ít kinh nghiệm tham gia thị trường chịu thiệt hại. Trong nhiều trường hợp, các nhóm tội phạm đã lợi dụng điều này như 1 phương tiện rửa tiền.
NFT wash trading là gì?
wash trading không phải là một hiện tượng mới mẻ. Thuật ngữ này xuất hiện trước năm 1900, khi việc “wash sales” ở Mỹ được diễn ra ở thị
trường chứng khoán Mỹ, người giao dịch thực hiện mua và bán một cổ phiếu với mục đích cung cấp thông tin sai lệch cho thị trường. Các giao dịch thực hiện trong vòng 30 ngày kể từ ngày mua cổ phiếu và đem lại kết quả lỗ.
Wash trading tiền điện tử là một phần của hoạt động này. Các cá nhân giao dịch và môi giới thông đồng với nhau mua-bán một tài sản cụ thể để tạo tính thanh khoản cao. Các sàn giao dịch thường lợi dụng điều này để khiến tài sản trở nên nổi tiếng hơn.
Ở nhiều nơi trên thế giới, hành động này là bất hợp pháp và bị cấm bởi các cơ quan quản lý thị tường.
Đây còn được coi là 1 dạng thao túng thị trường, ảnh hưởng tới các nhà đầu tư, đe dọa tính toàn vẹn của thị trường tài chính.
Thị trường tiền điện tử non trẻ và chưa có bất kỳ quy định pháp lý nào ràng buộc, điều này đã khiến các giao dịch wash trading rơi vào vùng xám. Tuy nhiên, tổng thống Joe Biden đề xuất chấm dứt chính sách khấu trừ thuế đối với các giao dịch tiền điện tử.
NFT wash trading và rửa tiền
Chuyên gia Hildebert Moulié đã đưa NFT wash trading vào nhóm sự kiện nổi bật vào cuối năm 2022. Hildebert Moulié cũng chính là người vén bức màn sự thực về wash trade trong không gian NFT.
Theo đó, khoảng 80% tổng khối lượng giao dịch NFT tháng 1/2022 là do giao dịch wash trade.
Hildebert Moulié xác định được địa chỉ người mua-bán 1 NFT cụ thể. Bộ lọc thứ 2 cho thấy các giao dịch khác nhau giữa 2 ví. Cuối cùng, 1 địa chỉ đã mua NFT đó đến 3 lần –> địa chỉ đó được xác định là giao dịch wash trade tiềm năng.
Cuối cùng, Hildebert Moulié sử dụng các địa chỉ giao dịch vượt 3 tiêu chí trên bằng cách kiểm tra địa chỉ ví người mua-bán có phải xuất phát từ cùng 1 ví hay không.
Sau khi áp dụng tất cả các tiêu chí này, dữ liệu của Moulié tiết lộ rằng 42% khối lượng giao dịch NFT tiến hành bởi wash trading.
Công ty phân tích blockchain Chainalysis cũng đã đào sâu vào vấn đền này và phát hiện ra 110 nhà giao dịch wash trade đã kiếm được 8,9 triệu USD lợi nhuận trong năm 2022.
Ngoài ra Chainalysis cũng theo dõi các khoản tiền bất hợp pháp di chuyển trong hệ sinh thái tiền điện tử, trong đó 2,4 triệu USD đã chảy vào thị trường NFT trong 2 quý cuối năm 2021.
Mặc dù số tiền này không phải là quá lớn nhưng hoạt động wash trading cũng là 1 lựa chọn của nhóm tội phạm mạng.
Sàn giao dịch NFT nào có giao dịch wash trading ít nhất?
Nghiên cứu của Moulié nêu bật LookRare và X2Y2 là 2 sàn giao dịch “thao túng” lớn nhất với tỷ lệ chiếm 94,7% và 85% tổng số khối lượng giao dịch. Tổng khối lượng của LookRare là 27,6 tỷ USD và X2Y2 là 4,2 tỷ USD.
OpenSea là sàn giao dịch NFT “sạch” nhất, giao dịch wash trading của sàn này chỉ chiếm 2,35% trong tổng số 33,1 tỷ USD khối lượng giao dịch.
Tương tự, Blur chiếm 14%, Sudoswap (11%), Skillet (17%) và BitKeep (12,8%), trong khi đó sàn giao dịch NFT Element bị “gắn cờ” khi có tỷ lệ wash trading chiếm 63%/94,3 triệu USD khối lượng giao dịch.
Wash trading NFT xảy ra khi 1 NFT được dịch chuyển qua lại ở 2 địa chỉ cùng thuộc sở hữu của 1 người.
Có 2 lý do chính cho hoạt động giao dịch “ma” này.
Thứ nhất, các sàn tảng giao dịch như LookRare và X2YX khuyến khích giao dịch bằng token reward. Nếu thực hiện đúng, các traders wash trading NFT sẽ kiếm được lợi nhuận bằng cách nhận các token này để bù vào chi phí.
Thứ 2, một trader nào đó tìm cách tăng khối lượng giao dịch của 1 bộ sưu tập NFT nhắm câu kéo các nhà giao dịch khác.
“Nếu không bị phát hiện, wash trading có thể giúp tăng giá trị của bộ sưu tập NFT, khiến các nhà giao dịch bị thu hút và mua nó”.
Song, thực sự đánh giá, một bộ sưu tập có ý nghĩa thực sự sẽ “hữu xạ tự nhiên hương”, còn với những bộ sưu tập NFT sử dụng cách thức wash trading để câu kéo thì sẽ dần trở nên kém sang trong mắt cách nhà sưu tầm.
Chính hoạt động wash trading đã khiến niềm tin thị trường NFT bị giảm sút, đồng thời thúc đẩy bong bóng NFT trong năm 2021 lên cao, gây rủi ro cho thị trường tương lai, khiến các bộ sưu tập bị bóp méo giá trị và biến động dữ dội.
“Mặc dù điều này không ảnh hưởng đến tính xác thực của NFT, nhưng nó có thể ảnh hưởng đến giá trị thực tế của bộ sưu tập, khiến nhiều người nghi ngờ thị trường NFT vốn đang cố gắng để tạo thành cộng đồng lành mạnh, bền vững”.
Nhà phân tích Andrew Thurman khẳn định lại quan điểm của Moulié đồng thời lên án hành vi thao túng giá cả thị trường NFT. Những kẻ lừa đảo có thể thay đổi mint, đánh lừa các nhà giao dịch để tạo ra giá trị ảo cho các NFT không có giá trị, xuất hiện trong thời gian rất ngắn.
Làm cách nào để ngăn chặn NFT wash trading
Ngành công nghiệp NFT làm cách nào để có thể “combat” lại wash trading?
Các sàn giao dịch NFT khác nhau có các cách nhìn nhận khác nhau với wash trading. Có thể tăng mức phí giao dịch để tránh việc các giao dịch thao túng được hưởng tối đa lợi nhuận.
OpenSea đã làm rất tốt điều này khi tính phí sàn giao dịch và phí bản quyền để thu lại 1 phần lợi nhuận của trader. Ngoài ra, việc loại bỏ phần thưởng khuyến khích giao dịch cũng là cách thức để hạn chế hoạt động thao túng giá NFT.
Theo Moulié, việc loại bỏ các loại phần thưởng khuyến khích giao dịch là một cách khác để hạn chế hoạt động này. Việc thiếu quy định cụ thể và nhận thức đúng đắn về sàn giao dich NFT là một điểm cần lưu tâm.
Thao túng thị trường và trốn thuế là hành vi bất hợp pháp ở thị trường tài chính truyền thống, điều này sẽ được đề xuất thực thi trong không gian Web3 và NFT – có thể không rõ ràng nhưng cần thiết để có thể tạo ra không gian NFT trong sạch.
Trưởng phòng nghiên cứu DappRadar – Pedro Herrera, lưu ý rằng, NFT wash trading là mối quan tâm lớn đối với các cơ quan hành pháp trên toàn thế giới, hiện tại họ đang có thứ quan trọng hơn, thú vị hơn để quan tâm.
Ông nói: “Trọng tâm của quy định là áp dụng tiền điện tử, DeFi và security token”. “Đầu tiên cần phải thiết lập hệ quy tắc dành cho mảng tài chính dựa trên Web3”.
Lược dịch nguồn Cointelegraph
Trader_Z
Các quan điểm và ý kiến được thể hiện bởi tác giả, hoặc bất kỳ người nào được đề cập trong bài viết này, chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin và chúng không cấu thành lời khuyên về tài chính, đầu tư hoặc các lời khuyên khác