Trong cuộc cuộc họp trực tuyến về các vấn đề phát triển năng lượng vào ngày 6/10, Tổng thống Nga Vladimir Putin chỉ ra 4 yếu tố khiến giá khí đốt bùng nổ, đồng thời tuyên bố nước này sẽ giúp đỡ châu Âu giải quyết cuộc khủng hoảng năng lượng, nhưng không gây tổn hại cho mình.
4 yếu tố khiến giá khí đốt bùng nổ
Nhà lãnh đạo Nga chỉ ra 4 yếu tố chính dẫn đến sự bùng nổ giá khí đốt. Theo ông, thứ nhất, sự phục hồi kinh tế nhanh chóng sau khủng hoảng đã “hâm nóng” nhu cầu năng lượng.
Thứ hai, vào đầu năm 2021, một mùa đông lạnh giá ở nhiều nước châu Âu đã khiến trữ lượng khí đốt tự nhiên trong các cơ sở lưu trữ dưới lòng đất bị sụt giảm nghiêm trọng.
Thứ ba, vào mùa hè, do thời tiết nắng nóng và lặng gió, việc sản xuất năng lượng gió đã giảm đáng kể. Theo Tổng thống Putin, trong 10 năm qua ở châu Âu, sự cân bằng năng lượng đã thay đổi đáng kể. Nhiều quốc gia trong khu vực đã từ bỏ các nhà máy điện than và điện hạt nhân để chuyển sang sử dụng năng lượng gió phụ thuộc vào thời tiết.
Thứ tư, châu Âu cắt giảm cái gọi là hợp đồng dài hạn, nhằm chuyển đổi sang giao dịch trao đổi khí đốt. Đánh giá về việc này, nhà lãnh đạo Nga gọi nó là sai lầm, vì không tính đến các đặc thù của thị trường khí đốt do có một số lượng lớn các yếu tố không chắc chắn.
Trong khi đó, bổ sung thêm về nguyên nhân, Phó Thủ tướng Nga Alexander Novak cho rằng, đó là dự báo chất lượng thấp về cung và cầu và các yếu tố đầu cơ đòi hỏi một cuộc điều tra riêng biệt. Đồng thời khí thiên nhiên hóa lỏng của Mỹ cũng đóng một vai trò do nhu cầu tăng vào mùa hè, đã được cung cấp cho châu Mỹ Latinh, mà không phải cho châu Âu.
Theo ông Novak, cần phải ổn định tình hình càng sớm càng tốt, vì giá cao bắt đầu đóng cửa nhiều doanh nghiệp tiêu dùng và “có sự chuyển đổi mạnh mẽ hơn sang các nguồn năng lượng tái tạo”.
Phó Thủ tướng Novak đưa ra 2 lựa chọn để giúp vượt qua cuộc khủng hoảng năng lượng ở châu Âu – ra mắt Nord Stream 2 sớm nhất (nhưng thời gian hoàn thành chứng nhận của nó phụ thuộc vào châu Âu) và tăng khối lượng giao dịch trên nền tảng giao dịch điện tử của Gazprom ở St. Petersburg. Ông cho biết, phía Nga sẽ cần thêm 1-2 tuần nữa để nạp khí cho các kho chứa của mình.
Theo quan điểm của Tổng thống Putin, tình hình hiện nay trên thị trường châu Âu không có lợi cho Nga. Ông ủng hộ ý tưởng tăng nguồn cung khí đốt trên thị trường, nhưng không gây tổn hại cho chính nước này.
Người đứng đầu Rosneft – Igor Sechin đề xuất một phương án khác. Ông Igor Sechin cho rằng, tình hình có thể được ổn định bằng việc cho phép xuất khẩu 10 tỷ mét khối khí đốt từ các nguồn tài nguyên của công ty dầu mỏ. Ông nói, phương án này phù hợp với quan điểm “tạo ra thu nhập bổ sung”.
Cuộc họp cũng thảo luận riêng về vấn đề vận chuyển khí đốt qua lãnh thổ Ukraine. Tổng thống Putin bác bỏ suy đoán về chủ đề này – nghĩa vụ của Nga trong việc cung cấp 40 tỷ mét khối thông qua các đường ống của kraine trong năm nay thậm chí sẽ bị vượt quá.
Ông Putin cảnh báo rằng, không thể tăng thêm nữa, vì một mặt, nó không an toàn – không thể làm tăng áp suất trong các đường ống Ukraine đã không được sửa chữa trong nhiều thập kỷ.
Mặt khác, việc bơm qua các đường ống mới làm giảm đáng kể lượng khí thải carbon dioxide và chi phí cho Gazprom ít hơn gần 3 tỷ USD, không có lợi.
Theo ông Putin, không nên đặt bất kỳ ai vào tình thế khó khăn, kể cả Ukraine, bất chấp tình hình quan hệ Nga-Ukraine hiện nay, và “không cần thiết để làm giảm uy tín của Gazprom với tư cách là một đối tác đáng tin cậy, tuyệt đối đáng tin cậy về mọi mặt.”
Trong khi đó, Tổng thống V.Putin khẳng định, Nga luôn là nhà cung cấp khí đốt đáng tin cậy cho người tiêu dùng trên toàn thế giới – nói chung cho cả châu Á và châu Âu, nước này luôn hoàn thành tốt mọi nghĩa vụ của mình.
Giá khí đốt cao kỷ lục: 5 nước EU kêu gọi điều tra nguyên nhân
Giá khí đốt tại châu Âu trong phiên giao dịch ngày 5/10 lập kỷ lục, mở cửa giao dịch, mức giá khí đốt đã vượt quá 1.200 USD trên 1.000 mét khối và đã tăng 250 USD vào buổi tối cùng ngày tới mốc 1.455 USD trên 1.000 mét khối.
Ngày 6/10, giá khí đốt tự nhiên ở châu Âu tăng đột biến lên mốc kỷ lục mới là hơn 1.600 USD/1.000 mét khối trong phiên đầu giờ.
Trước việc giá khí đốt tại châu Âu liên tục lập kỷ lục, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Gazprom cho biết, sự chậm trễ trong việc cung cấp khí đốt vào các cơ sở lưu trữ dưới lòng đất của châu Âu và nhu cầu về khí đốt ngày càng tăng đã dẫn đến mức giá kỷ lục hiện nay. Thậm chí, giá trị của chúng có thể tiếp tục vượt đỉnh trong thời gian tiếp theo.
Nhóm 5 quốc gia EU gồm Cộng hòa Séc, Romania, Hy Lạp, Pháp, Tây Ban Nha đã có động thái đề nghị điều tra nguyên nhân khiến mức giá khí đốt ở châu Âu tăng kỷ lục liên tiếp trong những ngày qua.
Theo đó, 5 quốc gia này đã kêu gọi đưa ra các quy tắc mua bán khí đốt chung để giảm giá khí đốt tăng mạnh đồng thời kêu gọi sự phối hợp chặt chẽ hơn giữa các quốc gia trong việc mua khí đốt.
Ngoài ra, họ còn đề xuất phương án cải cách thị trường bán buôn điện của EU, nhằm thiết lập mối liên hệ phù hợp hơn giữa giá cho người tiêu dùng và chi phí sản xuất điện bình quân.
Cát Anh (T/h)