Chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine dẫn đến việc phương Tây áp đặt một loạt lệnh trừng phạt nhằm vào nền kinh tế Nga. Tuy nhiên, phân tích mới cho thấy doanh thu xuất khẩu dầu khí của Nga đã tăng vọt trong 100 ngày đầu của cuộc xung đột.
Tàu ở Vịnh Nakhodka của Nga vào ngày 13 tháng 6. (Ảnh: Reuters)
Theo phân tích của Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí ở Helsinki, Nga đã thu về 93 tỷ euro kỷ lục từ xuất khẩu dầu, khí đốt và than đá trong 100 ngày diễn ra chiến dịch quân sự ở Ukraine. Khoảng 2/3 doanh thu đó là từ dầu mỏ, phần còn lại chủ yếu là từ khí đốt.
Lauri Myllyvirta, trưởng nhóm nghiên cứu cho biết: “Mức độ bán hàng hiện tại là chưa từng có do giá quá cao và lượng xuất khẩu gần đạt mức kỷ lục”.
Doanh thu từ xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch là nguồn đảm bảo chính cho sự gia tăng sức mạnh quân sự của Nga. Năm 2021, doanh thu từ bán dầu khí chiếm 45% tổng thu ngân sách của Nga, theo số liệu của Cơ quan Năng lượng Quốc tế.
Theo nghiên cứu mới, doanh thu từ xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch của Nga cao hơn nhiều so với chi phí cho chiến dịch quân sự ở Ukraine. Trong khi đó, động lực của cuộc chiến đang thay đổi có lợi cho Nga, khi lực lượng của nước này tập trung vào các mục tiêu cụ thể trong khu vực, trong khi phía Ukraine thiếu vũ khí.
Các quan chức Ukraine đã nhiều lần kêu gọi các công ty và quốc gia ngừng hoàn toàn giao dịch với Nga.
Ukraine cũng đang theo dõi các hoạt động xuất khẩu của Nga. Oleg Ustenko, cố vấn kinh tế của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, nói rằng doanh thu từ xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch đang giúp Nga tiếp tục cuộc chiến.
“Bạn có thể ngừng nhập khẩu trứng cá muối và rượu vodka của Nga. Điều đó tốt, nhưng vẫn chưa đủ. Bạn cần ngừng mua dầu của Nga, ”ông nói.
Mặc dù xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch của Nga đã bắt đầu giảm về khối lượng, do một số công ty và quốc gia ngừng mua, nhưng giá cả tăng cao khiến Nga có thể tiếp tục kiếm được nhiều tiền.
Nghiên cứu cho thấy trung bình, giá nhiên liệu xuất khẩu của Nga cao hơn năm ngoái khoảng 60%, mặc dù giá dầu của Nga thấp hơn thị trường thế giới khoảng 30%.
Châu Âu đang vật lộn với vấn đề chấm dứt sự phụ thuộc vào năng lượng của Nga. Trong 100 ngày diễn ra xung đột, nhập khẩu khí đốt từ Nga vào EU đã giảm 23%. Tuy nhiên, doanh thu của tập đoàn khí đốt khổng lồ Gazprom của Nga vẫn tăng gấp đôi so với năm ngoái, nhờ giá cao hơn.
Trong tháng 5, nhập khẩu dầu từ Nga sang EU giảm 18%. Nhưng sự sụt giảm đó đã được bù đắp bởi Ấn Độ và UAE, giữ nguyên doanh thu xuất khẩu dầu của Nga. Ấn Độ trở thành khách hàng lớn của dầu mỏ Nga, mua tới 18% tổng lượng khí đốt xuất khẩu của Nga trong khoảng thời gian 100 ngày.
Hoa Kỳ cấm tất cả nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch từ Nga, nhưng vẫn nhập khẩu các sản phẩm dầu mỏ từ các nước như Hà Lan và Ấn Độ, có thể bao gồm các sản phẩm làm từ dầu thô của Nga. Đây là lỗ hổng cho phép dầu của Nga vẫn vào Mỹ, nghiên cứu kết luận.
Trung Quốc là khách hàng mua nhiên liệu hóa thạch lớn nhất của Nga trong vòng 100 ngày, vượt qua Đức, Ý và Hà Lan. Trung Quốc là nước mua dầu lớn nhất và Nhật Bản là nước mua than lớn nhất của Nga.