Nhiều biện pháp chống sở hữu chéo, chống thao túng, hạn chế việc chi phối và thâu tóm ngân hàng đang được Ngân hàng Nhà nước đưa ra, trong đó có việc thanh tra chuyển nhượng cổ phần ngân hàng, giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần nhóm cổ đông.
Sắp thanh tra việc chuyển nhượng cổ phiếu, cổ phần ngân hàng
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước thừa ủy quyền của Thủ tướng, vừa có báo cáo gửi Quốc hội về hoạt động ngân hàng. Trong báo cáo nêu rõ kế hoạch thanh tra chuyển nhượng cổ phần, cổ phiếu tại các nhà băng trong năm nay nhằm ngăn tình trạng sở hữu chéo.
Ngân hàng Nhà nước cho hay, tình trạng sở hữu cổ phần, sở hữu chéo giữa tổ chức tín dụng, tổ chức tín dụng và doanh nghiệp so với giai đoạn trước đây đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, trong trường hợp cổ đông lớn và người có liên quan của cổ đông lớn cố tình che giấu, nhờ cá nhân, tổ chức khác đứng tên hộ số cổ phần sở hữu để lách quy định vẫn khiến cho việc xử lý vấn đề sở hữu vượt giới hạn quy định, sở hữu chéo gặp khó khăn.
Điều này gây ra tình trạng tổ chức tín dụng có thể sẽ bị chi phối bởi các cổ đông nói trên, tiềm ẩn nguy cơ hoạt động thiếu công khai và minh bạch.
Đặc biệt, Ngân hàng Nhà nước còn đề cấp đến khó khăn ngăn trong việc ngừa tình trạng sở hữu chéo ngân hàng khi liên quan đến nhiều đối tượng thuộc sự quản lý của các bộ, ngành.
Đối tượng quản lý của Ngân hàng Nhà nước thực tế chỉ là các tổ chức tín dụng. Do đó không có thông tin, công cụ để kiểm soát việc sở hữu chéo giữa các công ty trong lĩnh vực khác, Ngân hàng Nhà nước.
Trong trường hợp cổ đông lớn và người có liên quan của cổ đông lớn cố tình che giấu; nhờ cá nhân, tổ chức khác đứng tên hộ số cổ phần sở hữu để lách quy định về sở hữu chéo, sở hữu vượt quy định hoặc lách các quy định về giới hạn cấp tín dụng nhóm khách hàng liên quan khiến việc kiểm soát sở hữu chéo giữa các công ty ngoài ngành với ngân hàng rất khó khăn.
Tương tự, tiềm ẩn nguy cơ hoạt động của tổ chức tín dụng thiếu công khai, minh bạch. Sự việc chỉ có thể được phá hiện, nhận diện thông qua công tác điều tra, xác minh từ phía cơ quan điều tra.
Định hướng của Ngân hàng Nhà nước thời gian tới
Thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước báo cáo sẽ tiếp tục giám sát an toàn hoạt động của tổ chức tín dụng và thanh tra về vốn, tình hình sở hữu cổ phần của tổ chức tín dụng, hoạt động cho vay, đầu tư, góp vốn… Ngân hàng Nhà nước sẽ chỉ đạo tổ chức tín dụng xử lý các tồn tại nếu phát hiện rủi ro, vi phạm.
Trường hợp phát hiện dấu hiệu tội phạm, Ngân hàng Nhà nước sẽ xem xét và chuyển cơ quan công an điều tra nhằm làm rõ hành vi vi phạm (nếu có) để xử lý, ngăn ngừa rủi ro.
Cùng với đó, cán bộ các ban, ngành, đơn vị chủ quản của doanh nghiệp cần chỉ đạo các doanh nghiệp thực hiện đầu tư, góp vốn ở các tổ chức tín dụng tuân thủ quy định, sử dụng đúng mục đích, trả nợ đúng hạn cho các tổ chức tín dụng… đối với nguồn vốn đi vay.