Ngày 1/4 được gọi là ngày cá tháng Tư, hay còn gọi là ngày nói đùa, ngày nói dối hay nói khoác là ngày hội vui vẻ, hấp dẫn đối với những người tinh nghịch và hài hước, là ngày mà theo phong tục cũ tại một số quốc gia, bạn bè thường hay bày trò đùa giỡn nhau.
Cá tháng Tư dù không phải là ngày nghỉ lễ chính thức nhưng vẫn là phong tục truyền thống tại nhiều quốc gia kỷ niệm hàng năm vào đúng ngày 1/4, bằng cách tung nhiều tin đồn hoặc nói xạo, nói đùa vô hại về rất nhiều chủ đề khác nhau nhằm tạo niềm vui hay trêu chọc ai đó. Tuy nhiên, tại một số nơi quy định khung thời gian cụ thể, chẳng hạn trò chơi này sẽ kết thúc vào buổi trưa. Còn nếu sau buổi trưa mà vẫn nói khoác, trêu đùa thì sẽ gặp những điều không may mắn.
Tuy ngày này đã khá phổ biến trên thế giới, nhưng nguồn gốc xuất hiện ra sao cũng đang là một ẩn số, và ở mỗi quốc gia lại có những nguồn gốc xuất hiện khác nhau. Dưới đây là nguồn gốc xuất hiện ngày cá tháng Tư được nhiều người thường nhắc đến trong ngày này nhất.
Nguồn gốc xuất hiện ngày cá tháng Tư
Ngày Cá tháng Tư khá phổ biến ở nhiều quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên không nhiều người biết được nguồn gốc của ngày nói dối này. Theo nhiều luồng thông tin cho biết, ngày Cá tháng Tư bắt nguồn từ nước Pháp sau đó lan sang các nước khác trên thế giới.
Vào thế kỷ XVI tại Pháp, mùa Xuân được tính bắt đầu từ ngày 1 tháng 4 hàng năm. Tuy nhiên, đến năm 1582, vị Hoàng đế Charles IX đã ra lệnh chuyển ngày đầu năm mới về mùng 1 tháng 1. Thời điểm này, do phương tiện truyền thông, liên lạc còn hạn chế. Người ta truyền thông tin đến nhau chủ yếu bằng việc đi bộ nên không có nhiều người dân biết về thay đổi thời gian này. Một số người dù biết vẫn không thể chấp nhận thời gian mùa Xuân vào ngày 1 tháng 1 mà vẫn tiếp tục đón năm mới vào mùng 1 tháng 4.
Điều này khiến cho thiên hạ quy đây là trò ngoan cố và vô cùng “ngớ ngẩn”. Nhiều người còn lém lỉnh vui đùa rằng mùng 1 tháng 4 là “ngày nói dối”. Kể từ đó, ngày Cá tháng Tư hay còn được gọi là ngày nói dối chính thức ra đời. Cùng thời điểm này, trò đùa vào ngày 1 tháng 4 cũng lan mạnh sang nước Anh và Scotland. Người Anh và Pháp tiếp tục truyền bá rộng rãi “ngày nói dối” sang đến các nước thuộc Bắc Mỹ. Từ đó, ngày Cá Tháng Tư trở thành “lễ hội nói dối” được nhiều nước hưởng ứng và chấp nhận.
Ý nghĩa ngày cá tháng Tư
Ngày cá tháng Tư là ngày hội vui vẻ, hấp dẫn đối với những người tinh nghịch và có khiểu hài hước. Ngày 1/4 này được diễn ra trên nhiều nước. Theo phong tục trong ngày này, mọi người có thể tha hồ nói dối, và những lời nói đó hoàn toàn vô hại.
Cả năm chỉ có một ngày chúng ta được tha hồ nói dối và trêu đùa mọi người nhằm mang lại tiếng cười sáng khoái và niềm vui cho cuộc sống. Bên cạnh mang lại tiếng cười thì ở mỗi quốc gia, trò đùa trong ngày Cá tháng Tư lại mang một ý nghĩa riêng biệt.
Thế giới kỷ niệm ngày Cá tháng Tư như thế nào?
Theo quan niệm từ xưa vào ngày Cá tháng Tư, tất cả mọi người có thể nói khoác với nhau càng nhiều càng tốt. Tuy nhiên, tại một số nơi quy định khung thời gian cụ thể, chẳng hạn trò chơi này sẽ kết thúc vào buổi trưa. Còn nếu sau buổi trưa mà vẫn nói khoác, trêu đùa thì sẽ gặp những điều không may mắn.
Ở nước Anh ngày nay lại lấy ngày 1/4 là ngày nói dối, tiếng anh gọi là “April Fool” cũng có nghĩa là fool – kẻ ngốc. Một nghiên cứu vào những năm 1950 của nhà nghiên cứu văn học dân gian Iona và Peter Opie, phát hiện ra rằng ở Anh, và ở các quốc gia có truyền thống bắt nguồn từ Vương quốc Anh, bao gồm Úc, các trò đùa chấm dứt vào buổi trưa. Một người mà đùa giỡn sau buổi trưa thì cũng tự là “kẻ ngốc”.
Người Pháp thì gọi những người bị lừa là Poissons D’Avirl có nghĩa là “những con cá tháng Tư”.
Đất nước Mexico kỷ niệm ngày Nói dối vào 28/12. Đó là một thời khắc buồn trong lịch sử đất nước này vì đúng ngày đó, vua Herod ra lệnh thảm sát trẻ em vô tội. Vì thế, những trò trêu ghẹo chỉ mang tính chất nhẹ nhàng.
Ở Scotland có tới 2 ngày Cá tháng Tư. Ngày thứ hai đặc biệt để trêu ghẹo phần sau lưng của mỗi người nên được gọi là “Ngày vuốt đuôi”. Đây được coi là ngày phát sinh của trò đùa “Hãy đá tôi một phát”. Và những người bị lừa được gọi là “gowk” (kẻ ngốc).
Còn tại Việt Nam, ngoài những trò chơi khăm “bá đạo”, đa phần các bạn trẻ thường trêu đùa nhau bằng những câu nói dối “kinh điển” như: Bạn chưa kéo khóa quần kìa; Em ơi, cúc áo bị tuột kìa; Hôm nay tớ mời cậu đi ăn nhé; Anh ơi, em có thai rồi!….