Từ đầu năm 2022, cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu, hậu quả của đại dịch Covid-19, căng thẳng giữa Nga và Ukraine và sự gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu là một trong những mối quan tâm lớn nhất của người dân trên toàn thế giới. Đáng chú ý, sự gia tăng mạnh mẽ của giá lúa mì trong giai đoạn tháng 6/2020 và tháng 5/2022 đã dẫn đến xu hướng sử dụng một số thực phẩm bằng gạo có giá thành rẻ hơn để thay thế lúa mì. Kết quả, nhu cầu gạo toàn cầu đã tăng mạnh trong nửa đầu năm 2022.
Cụ thể, theo thống kê của Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), giá gạo thế giới tiếp tục tăng trong 5 tháng đầu năm 2022 sau khi tăng mạnh trong giai đoạn tháng 12 năm trước. Mặc dù đã có sự điều chỉnh giảm trong tháng 6/2022 sau khi Ấn Độ thông báo sản lượng gạo sẽ tăng, tuy nhiên giá gạo vẫn duy trì ở mức cao so với cùng kỳ năm ngoái. Giá gạo toàn cầu vào ngày 04/07/2022 là 16,1 USD / cwt, tương ứng giảm 4,1% so với tháng trước song vẫn tăng hơn 25% so với cùng kỳ.
Tuy nhiên, tại Việt Nam – nước xuất khẩu gạo lớn thứ ba thế giới – giá xuất khẩu gạo trung bình đã di chuyển theo hướng ngược lại. Trong tháng 6/2022, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam là 493 USD/tấn, tăng 2,3% so với tháng 5 và giảm 12,5% so với tháng 6/2021. VDSC cho rằng các nhà sản xuất gạo Việt Nam đã không tăng giá bán để thu hút thêm khách hàng. Nửa đầu năm nay, lũy kế sản lượng và giá trị xuất khẩu gạo của Việt Nam lần lượt đạt 3,5 triệu tấn và 1,6 tỷ USD, tương ứng tăng 16% và 6% so với cùng kỳ năm trước.
Dự kiến sản lượng xuất khẩu gạo nửa cuối năm 2022 sẽ tiếp tục tăng
VDSC kỳ vọng rằng giá gạo xuất khẩu của Việt Nam sẽ đi ngang trong 6 tháng cuối năm 2022, dẫn đến mức tăng trưởng âm của giá bán so với năm 2021 do hai nguyên nhân chính là việc Ấn Độ sẽ đẩy mạnh nguồn cung gạo toàn cầu và xu hướng giảm giá phân bón sẽ giúp hạ nhiệt áp lực tăng chi phí đầu vào khi đây là chi phí chiếm 22% tổng giá thành sản xuất lúa gạo, từ đó hạn chế dư địa tiếp tục tăng của giá gạo.
Tuy nhiên, VDSC tin tưởng sản lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng dựa trên ba nguyên nhân chính. Thứ nhất, Philippines – nhà nhập khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam với việc chiếm 43,6% tổng giá trị xuất khẩu trong 5 tháng đầu năm 2022 – được dự báo sẽ tiếp tục gia tăng nhập khẩu gạo từ Việt Nam khi giá lúa mì ở quốc gia này tăng cao trong khi sản lượng gạo sản xuất của Philippines được dự báo đi ngang. Do đó, nhờ chiếm hơn 80% tổng thị phần xuất khẩu gạo vào Phillippines trong giai đoạn 2021-2022, doanh nghiệp xuất khẩu gạo va – sẽ được hưởng lợi.
Thứ hai, nhà nhập khẩu gạo lớn thứ hai của Việt Nam là Trung Quốc dự kiến sẽ quay trở lại nhập khẩu sau khi đã giảm mạnh nhập khẩu trong nửa đầu năm bởi chính sách Zero-COVID của nước này. VDSC kỳ vọng rằng Trung Quốc sẽ quay trở lại nhập khẩu gạo ngày càng nhiều trong giai đoạn nửa sau của 2022 trong bối cảnh hoạt động sản xuất nông nghiệp vụ xuân của Trung Quốc đã bị gián đoạn, do đó thúc đẩy nhập khẩu gạo và ngô.
Cuối cùng, xuất khẩu gạo sang châu Âu dự kiến sẽ tăng mạnh nhờ Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU (EVFTA). Mặc dù nhập khẩu gạo từ EU chỉ chiếm 0,5% tổng giá trị xuất khẩu trong 5 tháng đầu năm 2022, nhưng có rất ít doanh nghiệp đạt tiêu chuẩn để vào thị trường này. Do đó, VDSC kỳ vọng các công ty được xuất khẩu gạo sang thị trường châu Âu như Tập đoàn Lộc Trời (mã chứng khoán: LTG) hay CTCP Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An (mã chứng khoán: TAR) sẽ có lợi thế cạnh tranh hơn so với các công ty cùng ngành.
Chi phí giảm giúp cải thiện tỷ suất lợi nhuận của các nhà sản xuất gạo Việt Nam
Sau khi đạt đỉnh vào tháng 3/2022, giá phân bón đã bước vào xu hướng giảm cho đến thời điểm hiện tại. VDSC cho rằng xu hướng giảm sẽ tiếp tục kéo dài trong thời gian tới do Nga gia hạn hạn ngạch xuất khẩu phân bón cho đến hết năm 2022. Giá phân bón thấp hơn được kỳ vọng sẽ giúp cải thiện tỷ suất lợi nhuận gộp của các nhà sản xuất gạo Việt Nam.
Ngoài ra, chi phí logistic cũng được dự kiến sẽ giảm trong nửa cuối năm 2022. Các kho vận chuyển hàng dự trữ bị ảnh hưởng bởi lo ngại lạm phát kèm suy thoái và nhu cầu giảm đối với hàng rời khô đang kéo giá vận chuyển xuống thấp hơn. Nhờ đó, VDSC kỳ vọng rằng các nhà sản xuất gạo Việt Nam sẽ giảm được tỷ lệ “chi phí bán hàng/doanh thu” trong 6 tháng cuối năm này, dẫn đến nới rộng tỷ suất lợi nhuận ròng.
https://cafef.vn/san-luong-xuat-khau-tang-trien-vong-tuoi-sang-nua-cuoi-nam-2022-cho-cac-doanh-nghiep-gao-20220706231112369.chn