Nga có thể sắp chứng kiến vụ vỡ nợ trái phiếu quốc tế đầu tiên sau nhiều thập kỷ. Nếu điều này xảy ra, đây sẽ là vụ vỡ nợ đầu tiên của chính phủ Nga kể từ vụ vỡ nợ trái phiếu trong nước vào năm 1998, và vụ vỡ nợ trái phiếu quốc tế đầu tiên của nước này kể từ năm 1918.
Lý do đằng sau đó là các lệnh trừng phạt liên quan đến xung đột Nga-Ukraine đã ngăn cản Nga sử dụng phần lớn dự trữ ngoại hối và do đó, không thể lấy tiền từ nước này để trả nợ.
Việc Nga thực hiện các biện pháp (như kiểm soát vốn) để giảm thiểu tác động của các lệnh trừng phạt đã khiến nhiều tổ chức xếp hạng tín nhiệm hạ xếp hạng trái phiếu chính phủ Nga. Các tổ chức xếp hạng tín nhiệm cũng đưa ra kết luận khả năng Nga vỡ nợ là “khá cao”.
Khi nào Nga đến hạn trả nợ?
Chính phủ Nga trả 117 triệu đô la lãi của hai lô trái phiếu phát hành bằng Euro vào ngày 16/03. Trong tháng 3 này, Nga có 4 đợt đến hạn trả nợ. Tuy nhiên, cho đến nay, các chuyên gia kinh tế vẫn chưa biết chính xác Nga sẽ làm gì để thực hiện các nghĩa vụ nợ này.
Ngày 14/3, Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov cho biết, Nga sẽ sử dụng đồng Nhân dân tệ dự trữ để trả một số khoản nợ, do nước này không thể tiếp cận nguồn dự trữ bằng đồng euro và USD do các lệnh trừng phạt của Mỹ và Liên minh châu Âu (EU).
Ngoài ra, Chính phủ Nga cũng cảnh báo sẽ sử dụng đồng rúp để trả nợ cho các chủ nợ từ các nước “thù địch”. Hiện tại, đồng rúp đã giảm giá mạnh kể từ khi Nga tấn công Ukraine.
William Jackson, Kinh tế trưởng tại Capital Economics, giải thích trong một báo cáo rằng một số trái phiếu bằng ngoại tệ của Nga (phát hành từ năm 2018) cho phép thanh toán bằng đồng rúp trên thị trường. nơi không thể thực hiện thanh toán bằng các loại tiền tệ khác. Tuy nhiên, ông Jackson nhấn mạnh rằng điều khoản này không áp dụng cho các trái phiếu đến hạn thanh toán vào ngày 16/3.
Do đó, việc Nga sử dụng đồng rúp để trả nợ lần này sẽ đồng nghĩa với việc Chính phủ Nga sẽ vỡ nợ, theo ông Jackson. Mặc dù vậy, Nga vẫn được ân hạn 30 ngày và nếu sau thời hạn này mà vẫn không thanh toán được thì chính thức vỡ nợ.
Timothy Ash, chiến lược gia tại BlueBay Asset Management, cho biết các chính phủ phương Tây muốn buộc Nga phải tiêu hết lượng dự trữ còn lại để trả nợ.
“Ngay bây giờ, Nga dường như đang gửi một thông điệp rằng họ sẵn sàng trả nợ, nhưng không thể vì các lệnh trừng phạt. Vì vậy, ý của Nga là nếu phương Tây muốn các chủ nợ của mình được Nga trả nợ, thì phương Tây phải dỡ bỏ hoặc nới lỏng các biện pháp trừng phạt đối với Nga “, Timothy Ash nói.
Sẽ ra sao nếu Nga vỡ nợ?
Ông Ash cho biết Nga có thể vỡ nợ, nhưng Bộ Tài chính Nga sau đó có thể phản bác rằng họ đã cố gắng thanh toán nhưng bị ngăn không cho tiếp cận nguồn dự trữ ngoại hối do các lệnh trừng phạt.
“Một mặt, Nga có vẻ miễn cưỡng trong việc thanh toán cho các chủ nợ nước ngoài vì thứ nhất, Nga muốn bảo toàn số ít dự trữ còn lại và thứ hai là gây thiệt hại cho các nhà đầu tư từ các nước không thân thiện. với Nga, với hy vọng rằng những nhà đầu tư này sẽ vận động chính phủ của họ giảm bớt các biện pháp trừng phạt đối với Nga. Tuy nhiên, mặt khác, một vụ vỡ nợ sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng và lâu dài cho Nga “, Ash nói.
Nếu Nga vỡ nợ, các tổ chức xếp hạng tín dụng sẽ lại hạ xếp hạng tín nhiệm của Nga xuống mức “vỡ nợ”. Trong trường hợp đó, chi phí đi vay của Nga sẽ tăng cao trong một thời gian dài và các lựa chọn tài chính của Nga sẽ trở nên eo hẹp, ngay cả đối với các nguồn vốn từ các nước như Trung Quốc, ông nói.
“Ngay cả khi chiến tranh kết thúc nhanh chóng và hòa bình được lập lại, thị trường và các cơ quan xếp hạng tín nhiệm sẽ còn nhớ cuộc khủng hoảng này một thời gian và xếp hạng tín nhiệm của Nga sẽ phục hồi từ từ, có lãi. Lãi suất cho vay của Nga sẽ giảm rất chậm. Điều này sẽ làm rung chuyển nền kinh tế Nga trong những năm tới ”, Ash nhấn mạnh.
Đối với thời hạn hôm thứ Tư, ông Ash dự báo rằng các chủ nợ của Nga sẽ được thanh toán một phần, có thể bị trì hoãn, nhưng không rõ liệu các chủ nợ nước ngoài có được tiếp cận với nguồn vốn từ Nga hay không. và họ sẽ được trả bằng tiền nào.
Ngoài ra, Nga và các tổ chức xếp hạng tín nhiệm cũng sẽ tranh luận về việc Nga vỡ nợ có đúng hay không. Các bên thậm chí có thể phải đưa nhau ra tòa về việc này.
Liệu có xảy ra hiệu ứng?
Ông Jackson cho rằng tình hình tài chính vững mạnh hiện nay của Chính phủ Nga sẽ giúp nước này không bị phụ thuộc nhiều vào các khoản vay bên ngoài. Tuy nhiên, khoản nợ của các doanh nghiệp Nga có thể bị đe dọa.
“Có lẽ rủi ro lớn hơn là việc chính phủ Nga vỡ nợ có thể dẫn đến các doanh nghiệp Nga vỡ nợ. Điều này là do các công ty Nga có số nợ quốc tế nhiều gấp 4 lần nợ quốc tế của chính phủ “, Ash nói.” Cho đến nay, các công ty Nga dường như vẫn tiếp tục trả các khoản nợ của họ, bất chấp các lệnh trừng phạt. Nhưng với việc thương mại bị gián đoạn, khả năng tiếp tục các lệnh trừng phạt và khả năng nền kinh tế rơi vào suy thoái sâu, khả năng các tập đoàn Nga vỡ nợ cũng tăng lên ”.
BlackRock và Pimco là một trong số các quỹ đầu tư nắm giữ trái phiếu của Nga. Tuy nhiên, hầu hết các vị thế này đã bị mất giá và phản ánh vào giá chứng chỉ quỹ.
Các nhà kinh tế bác bỏ lo ngại về tác động lan tỏa từ việc Nga có thể vỡ nợ. Trước đó, bà Kristalina Georgieva, Giám đốc điều hành Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), cho biết tổng số nợ khoảng 120 tỷ USD mà các ngân hàng toàn cầu đã cho Nga vay không phải là “rủi ro hệ thống”.
Ông Jackson cũng lưu ý rằng các nhà đầu tư nước ngoài đã ghi nhận sự sụt giảm giá trị tài sản Nga mà họ nắm giữ, và tổng lượng trái phiếu chính phủ Nga phát hành bằng ngoại tệ do các nhà đầu tư nước ngoài nắm giữ là “tương đối nhỏ”, chỉ khoảng 20 tỷ USD.
Theo CNBC