Cú ngã ngựa của một trong những đồng stablecoin lớn nhất thế giới Terra (LUNA) dù không khiến thị trường tiền điện tử sập theo nhưng là dấu hiệu xấu cho sự mở rộng của tiền số, vì chúng có thể bị siết chặt hơn.
Ngay khi Terra diễn biến bất ổn vào ngày 9/5, đồng token TerraUSD được sử dụng để điều chỉnh nguồn cung và duy trì peg 1:1 với đồng đô la Mỹ. Động thái cứu UST khiến token LUNA mất gần hết giá trị trong khi blockchain Terra bị dừng 2 lần. Một tháng sau khi đạt mức kỷ lục 119 USD, giá của LUNA hiện gần về giá trị 0 trong khi UST ở mức 0,2 USD.
Sự cố của Terra khiến nhiều đồng coin giảm giá theo, mặc dù sau đó chúng đã ổn định và hồi phục những vẫn chưa thể bứt phá lên được. Đồng thời, stablecoin full-reserve neo đậu vào đồng đô la Mỹ và tài sản thế chấp tương đương đồng đô la cũng không thể bình yên đứng ngoài cuộc chơi.
Stablecoin đóng vai trò quan trọng trong thế giới tiền điện tử. Stablecoin tách biệt đặc tính high risk/high return của crypto khỏi sự biến động thường xuyên của các crypto assets, đặc tính “ổn định”, khiến Stablecoin là loại cryptocurrency thích hợp hơn để lưu trữ và làm phương tiện trao đổi giá trị.
Câu hỏi đặt ra lúc này là liệu cơ chế độc nhất đằng sau TerraUSD có còn đáng tin cậy, hoặc tối thiểu là để sử dụng cho dự án quá lớn để thất bại.
Kevin Zhou, nhà sáng lập quỹ đầu cơ Galois Capital là một trong những người dành nhiều sự nghi ngờ nhất cho Kwon và cộng đồng Terra. Nhiều tháng trước, ông Zhou đã lên tiếng cảnh báo về rủi ro của Terra và Luna.
“Tôi không hề ngạc nhiên với kết cục hiện tại của stablecoin thuật toán. Defi không thể hoạt động mà không có stablecoin. Thiếu niềm tin vào stablecoin là thảm họa đối với hệ sinh thái DeFi,” theo Hilary Allen, giáo sư luật lại Đại học America.
Trước khi de-peg vào ngày 8/5, TerraUSD có giá trị thị trường gần 18,6 triệu USD, lép vé trước hai đối thủ lớn trên thị trường stablecoin full-reserve là Tether (83,2 tỷ USD) và USDC (48.7 tỷ USD). Do đó, sự sụp đổ của Terra không gây kéo theo sự sụp đổ của những đồng stablecoin khác.
Cái giá của thất bại
Khi hệ sinh thái của Terra phát triển, nhà sáng lập Do Kwon nói rằng ông muốn xây dựng quỹ dự trữ để chống đỡ cho Terra trong thời điểm thị trường căng thẳng. Đó là lý do ra đời của Luna Foundation Guard (LFG). LFG hoạt động như kho bạc cho dự án Terra, đã sử dụng lượng BTC tích trữ khổng lồ của mình để giữ giá 1 đô la cho stablecoin UST.
Giữa tháng 1 và tháng 2 năm nay, LFG đã mua 3,5 tỷ USD Bitcoin. Kwon chia sẻ ông có kế hoạch tăng lượng Bitcoin trong LFG lên 10 tỷ USD Bitcoin vào quý 3 năm nay. Theo lý thuyết, Luna Foundation Guard sẽ bán Bitcoin để giữ UST Peg.
Nếu lượng dự trữ của LFG đã đạt đến con số 10 tỷ USD Bitcoin, UST có thể sẽ không bị de-peg nghiêm trọng như hiện nay. Tuy nhiên, lúc đó, số lượng Bitcoin tấn công các sàn giao dịch nhanh chóng sẽ gây ra những làn sóng chấn động trong toàn ngành tiền điện tử.
Trong giai đoạn bình lặng hơn của thị trường, chẳng hạn như vài ngày trước khi UST mất peg, Bitcoin ghi nhận khối lượng giao dịch trung bình 30 tỷ một ngày, do đó, lượng dự trữ của Kwon chiếm 1/3 thị trường Bitcoin nếu bán ra trong một 1 lần.
Stablecoin không “stable”
Dù có sở hữu quỹ dự trữ làm điểm tựa, mô hình thuật toán đằng sau UST phụ thuộc vào một loạt chương trình phần mềm, ưu đãi của nhà giao dịch, cơ chế hoán đổi với LUNA để duy trì giá trị.
Trong khi đó, các loại stablecoin full-reserve như USDC hay USDT sử dụng cơ chế redeem để điều chỉnh giá khi nó đi chệch hướng với peg.
“Chúng ta không nên sử dụng cùng một từ cho tất cả những thứ này. Những gì chúng ta gọi là stablecoin thuật toán không hề ổn định như những đồng stablecoin được hỗ trợ bởi tiền tệ fiat,” theo Sam Bankman-Fried, giám đốc điều hành của sàn giao dịch tiền điện tử FTX.
Sau sự cố của Luna, các cơ quan quản lý trên toàn cầu được dự đoán sẽ ngày càng thắt chặt các dự án tiền số bằng những quy định nghiêm khắc hơn nhằm giảm thiểu thiệt hại cho người tham gia thị trường. Mới đây, Bộ trưởng Tài chính Mỹ và cựu Chủ tịch Fed Yellen cho biết sự sụp đổ của Terra (LUNA) cho thấy mối nguy hiểm của các stablecoin neo đậu vào USD và kêu gọi một khuôn khổ quản lý nhất quán ở cấp độ liên bang.