Mặc dù Covid-19 gây ra không ít ảnh hưởng đến đời sống hàng ngày, nhưng người lao động có thể được nhận một số khoản tiền thưởng hay tiền hỗ trợ Tết 2022.
Tiền thưởng Tết 2022
Theo khoản 1 Điều 104 Bộ luật Lao động năm 2019, thưởng là số tiền hoặc tài sản hoặc bằng các hình thức khác mà người sử dụng lao động thưởng cho người lao động, căn cứ vào kết quả sản xuất, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của người lao động.
Hiện tại không có quy định nào bắt buộc doanh nghiệp phải thưởng Tết cho người lao động trong mọi trường hợp, dù là tết Dương lịch hay Tết âm lịch. Thưởng tết sẽ phụ thuộc phần lớn vào doanh thu, lợi nhuận của doanh nghiệp và năng suất, hiệu quả công việc của người lao động.
Dựa trên kết quả kinh doanh và mức độ hoàn thành công việc của người lao động mà doanh nghiệp sẽ chủ động xem xét thưởng hay không thưởng, thưởng nhiều hay thưởng ít cho người lao động.
Ngoài việc thưởng Tết bằng tiền, doanh nghiệp được phép thưởng cho người lao động bằng hiện vật hoặc các hình thức khác. Trên thực tế, đã có nhiều doanh nghiệp thưởng Tết cho bằng vé tàu xe để về quê; các hiện vật có giá trị như đồ gia dụng, xe máy,…
Ngoài ra, trường hợp doanh nghiệp công khai hứa sẽ thưởng tết cho người lao động thì cũng buộc phải thưởng theo quy định tại Điều 570 BLDS 2015.
Tiền lương tháng 13 theo thỏa thuận
Mặc dù không được quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật nhưng “lương tháng 13” hiện đang được khá nhiều doanh nghiệp áp dụng. Số tiền này thường được trả cho người lao động vào dịp cuối năm.
Ví dụ: Công văn 560/LĐTBXH-BHXH ngày 06/02/2018 của Bộ LĐ-TB&XH.
- Tại Công văn này, Bộ LĐ-TB&XH xác định “lương tháng 13” là tiền thưởng.
– Trên thực tế thì tại các đơn vị người sử dụng lao động khác nhau thì sẽ xảy ra các trường hợp khác nhau:
- Có đơn vị người lao động nhận được đồng thời các khoản mang tên: “lương tháng 13” và một khoản khác mang tên “thưởng Tết”.
- Có đơn vị người lao động cuối năm chỉ được nhận lương tháng 13 hoặc thưởng tết
- Có đơn vị người lao động cuối năm không được nhận khoản nào hết.
Doanh nghiệp chỉ bắt buộc phải chi trả lương tháng 13 nếu trước đó có thỏa thuận trong hợp đồng lao động hoặc thỏa ước lao động tập thể. Hiện nay, lương tháng 13 thường được được xác định theo hai cách, theo mức bình quân tiền lương trong năm, hoặc theo mức lương tháng 12 của người lao động.
Vì luật không quy định khái niệm cụ thể, nên “lương tháng 13” hay “thưởng tết” cũng chỉ là tên gọi do mọi người tự đặt, bản chất nó đều là khoản “Thưởng” theo Điều 104 Bộ luật Lao động 2019.
Tùy doanh nghiệp và thỏa thuận giữa các bên mà lương tháng 13 được chi trả sẽ áp dụng một trong hai cách tính trên.
Tiền hỗ trợ 300.000 đồng từ quỹ công đoàn
Nhằm chăm lo cho đoàn viên, người lao động dịp Tết 2022, ngoài các khoản tiền người lao động được nhận dịp Tết đã đề cập ở trên. Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã ban hành Kế hoạch 146/KH-TLĐ về chăm lo, thăm hỏi người lao động. Khoảng 8 triệu người lao động trên cả nước còn có cơ hội được nhận tiền chăm lo, thăm hỏi từ phía công đoàn với mức 300.000 đồng/người. Tổng chi phí khoảng 2.400 tỷ đồng.
Theo đó, 2 nhóm đối tượng sau sẽ nhận được mức chăm lo thăm hỏi là 300.000 đồng/người
- Người lao động có đóng BHXH tại doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp ngoài công lập có đóng kinh phí công đoàn.
- Cán bộ, công chức, viên chức có hoàn cảnh khó khăn.
Danh sách những người đủ điều kiện nhận hỗ trợ sẽ được chốt đến hết ngày 31/12/2021. Sau đó, tiền hỗ trợ sẽ được công đoàn các cấp phối hợp với chính quyền địa phương trao đến tay người lao động.
Phần quà, tiền hỗ trợ khác từ phía công đoàn
Ngoài khoản hỗ trợ 300.000 đồng/người, Kế hoạch 146/KH-TLĐ cũng liệt kê một số hoạt động thăm hỏi, hỗ trợ, động viên đoàn viên và người lao động dịp Tết 2022 như:
- Thăm, tặng quà cho người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, mắc bệnh hiểm nghèo, đang điều trị Covid-19,…
- Tổ chức xe đưa đón hoặc hỗ trợ toàn bộ, một phần vé tàu, xe, máy bay, phương tiện để đưa người lao động về quê đón Tết, trở lại làm việc,…
Công đoàn cơ sở sẽ chủ động cân đối nguồn thu, chi trong năm và sử dụng tối đa nguồn quỹ tích lũy để đảm bảo chăm lo Tết cho đoàn viên, người lao động. Các công đoàn cấp trên cũng sử dụng một phần tài chính công đoàn tích lũy để hỗ trợ công đoàn cấp dưới.
Căn cứ trên nguồn quỹ tài chính công đoàn mà các chính sách hỗ trợ, động viên, thăm hỏi người lao động của từng địa phương sẽ là khác nhau.