Mặc dù tăng nhẹ nhưng VN-Index diễn biến giằng co trong phần lớn thời gian phiên giao dịch. Trong khi đó thanh khoản thị trường tụt mạnh khiến nhà đầu tư lo lắng.
Thanh khoản thị trường xuống thấp, nhà đầu tư đang thận trọng hơn?
Sau khi chấm dứt chuỗi 4 phiên giảm điểm liên tiếp, VN-Index đã tăng nhẹ trở lại với diễn biến giằng co được duy trì trong phần lớn thời gian. Tuy nhiên, thanh khoản thị trường so với giá trị khớp lệnh trên HoSE lại tụt áp đáng kể, chỉ đạt 8.400 tỷ đồng, so với phiên trước giảm 21,5%. Đây cũng là mức thấp nhất tính từ ngày 25/11.
Nhiều nguyên nhân gây tụt áp thanh khoản
Một số nguyên nhân khác có thể gây ảnh hưởng đến sự tụt áp của thanh khoản gồm:
So với thời điểm xuống đáy, định giá thị trường đã “đắt” hơn tương đối dù vẫn ở mức chấp nhận được. Dữ liệu từ Algo Platform cho thấy, P/E trailing của VN-Index hiện đang dừng ở mức 10,7x, so với giữa tháng 11 cao hơn khoảng 12%. Mức định giá này vẫn thấp hơn khá nhiều so với trung bình 10 năm, đồng thời tương đương với giai đoạn đáy Covid.
Ở giai đoạn nửa cuối tháng 11 kéo dài đến đầu tháng 12, rất nhiều cổ phiếu trong tình trạng hồi nhanh và mạnh. Dù ở mức định giá thấp hiếm có trong lịch sử nhưng cũng không khiến cho dòng tiền “nhỡ tàu” mặn mà với việc nhập cuộc. Mặt khác, giao dịch cũng ảm đạm hơn khi áp lực buộc phải bán không quá lớn.
Tiếp đó, sau giai đoạn gom “ồ ạt” trên diện rộng, động thái mua ròng của khối ngoại đã có phần hạ nhiệt. Trong những phiên gần đây, giao dịch đột biến của nhà đầu tư nước ngoài tập trung chủ yếu vào các “deal” thỏa thuận trên một số cổ phiếu nhất định. Khớp lệnh của khối ngoại trở nên phần trầm lắng hơn một cách đáng kể, ở mức vài trăm tỷ ở 2 chiều mua-bán. Con số này thấp hơn nhiều so với hàng nghìn tỷ ở giai đoạn thị trường dao động quanh vùng đáy.
Thế nhưng, sự rút đi của dòng tiền được đồn đoán mang tên P-Notes (Participatory Notes) cũng được cho là một trong những nguyên nhân khiến lực mua của khối ngoại “hụt hơi”. Dòng tiền này được đánh giá là khó lường, có tốc độ ra vào nhanh gây ảnh hưởng đáng kể đến diễn biến của thị trường trong ngắn hạn. Nó thường được cho là mang tính đầu cơ cao. Ngoài ra, sau giai đoạn bùng nổ trước đó, dòng vốn vào thị trường qua các ETF cũng đang có dấu hiệu chững lại.
Một nguyên nhân khác được cho là ảnh hưởng đến dòng tiền vào chứng khoán chính là mặt bằng lãi suất duy trì ở mức cao. VCBS nhận định, nhiều khả năng, đà tăng lãi suất của Fed sẽ vẫn tiếp tục trong năm 2023, dù mức độ tăng, tần suất có thể chậm lại so với nửa cuối năm 2022. Chính điều này tạo ra một áp lực nhất định lên sự ổn định tỷ giá của VND so với USD, mục tiêu lạm phát và mặt bằng lãi suất trong nước.
Theo kỳ vọng của VCBS, thanh khoản bình quân năm 2023 sẽ tương đương với mức bình quân trong những tháng cuối năm 2022, đạt trong khoảng từ 600 – 650 triệu cổ phiếu/phiên trên cả 3 sàn, giảm tương ứng hơn 20-25%. Giá trị giao dịch trung bình năm 2023 được dự báo giảm 35%-45% so với năm 2022 khi tính theo đà giảm của giá cổ phiếu theo chỉ số VN-Index. Giá trị giao dịch trung bình tương ứng sẽ đạt khoảng 12.000 – 1.400 tỷ đồng/phiên trên cả 3 sàn.