Nga và Ukraine đang căng thẳng, thị trường toàn cầu nhiều sóng gió, cơn bão do do căng thẳng Crimea năm 2014 đang trở lại?
Theo Peter Oppenheimer, chiến lược gia cổ phiếu toàn cầu tại Goldman Sachs, một cuộc chiến đụng độ giữa Nga và Ukraine sẽ ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán tiêu cực hơn so với cuộc chiến Crimea năm 2014.
Thị trường chứng khoán toàn cầu sụt giảm vào phiên giao dịch ngày 14/2 khi lo ngại về một cuộc xâm lược Ukraine sắp xảy ra gia tăng, các nước kêu gọi công dân rời khỏi Ukraine và Mỹ đóng cửa đại sứ quán của họ ở Ukraine.
Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan mới đây cảnh báo rằng chiến tranh “có thể xảy ra bất cứ lúc nào” và Ukraine yêu cầu đàm phán với Nga trong vòng 48 giờ.
Vào ngày 14/2, chỉ số Stoxx 600 toàn châu Âu giảm mạnh, chỉ số chứng khoán Mỹ tương lai giảm mạnh sau khi mở cửa, chỉ số DAX của Đức giảm 3,4%, thị trường chứng khoán châu Á – Thái Bình Dương đóng cửa trong vùng tiêu cực, và giá dầu chạm mức giá trị cao nhất trong bảy năm.
Nhìn lại năm 2014
Oppenheimer tin rằng chứng khoán châu Âu sẽ vẫn bị ảnh hưởng bởi sự biến động cho đến khi tình hình địa chính trị ở Ukraine bớt căng thẳng.
“Hãy nhìn lại thời điểm khủng hoảng Crimea, khi cuộc chiến đã đẩy phần bù rủi ro (risk premium) thị trường lên gần 20 điểm cơ bản, tác động tiêu cực đến chứng khoán khoảng 5%, nhưng cú sốc lần này có khả năng lớn hơn. Điều đó sẽ làm tăng phần bù rủi ro lên 20 đến 40 điểm cơ bản, có khả năng khiến cổ phiếu giảm hơn 5%.”
Vào tháng 3 năm 2014, Quốc hội của Cộng hòa tự trị Crimea quyết định Crimea trở thành một quốc gia độc lập có chủ quyền, lấy tên là Cộng hòa Crimea và gia nhập chủ thể là Liên bang Nga. Phía Nga công nhận Cộng hòa Crimea là một quốc gia có chủ quyền và độc lập; trong khi Obama, khi đó là Tổng thống Mỹ, tuyên bố rằng Mỹ không công nhận kết quả trưng cầu dân ý ở khu vực Crimea.
Holger Schmieding, nhà kinh tế trưởng tại Berenberg, cho biết: “Khi Nga có hành động xâm chiếm Ukraine vào nửa đầu năm 2014, nền kinh tế của khu vực đồng euro không bị ảnh hưởng nhiều, với mức tăng trưởng GDP thực tế trong quý đầu tiên của năm 2014 tăng 0,4% so với quý 2 năm 2014. Quý này tăng trưởng chậm lại ở mức 0,2%, nhưng tăng trở lại 0,5% trong quý 3. Tuy nhiên, tác động ngắn hạn có thể rõ ràng hơn trong khoảng thời gian này.”
Tuy nhiên, Schmieding chỉ ra: “So với tất cả các yếu tố khác ảnh hưởng đến nền kinh tế khu vực đồng euro trong năm nay (dịch bệnh Omicron, các vấn đề chuỗi cung ứng, Fed tăng lãi suất), các lệnh trừng phạt có thể dẫn đến một số thiệt hại trong thương mại với Nga. Tuy nhiên, triển vọng tăng trưởng của châu Âu trong hai tháng tới gần như không có tác động đáng kể.” Điều này có nghĩa là thị trường châu Âu sẽ sớm phục hồi sau tranh chấp Nga-Ukraine.
Rắc rối kép
Thị trường toàn cầu đã có nhiều biến động trong năm nay. Dữ liệu lạm phát trước đó của Mỹ đã làm dấy lên suy đoán rằng Cục Dự trữ Liên bang có thể buộc phải tăng lãi suất nhiều hơn dự kiến trong những tháng tới.
Chỉ số niềm tin nhà đầu tư do công ty môi giới chứng khoán trực tuyến người Anh Hargreaves Lansdown công bố ngày 14/2 cho thấy niềm tin của nhà đầu tư giảm mạnh trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 2. Susannah Streeter, nhà phân tích thị trường và đầu tư cao cấp tại công ty của ông, cho biết tình hình chính trị căng thẳng và lạm phát tăng cao có thể là nguyên nhân dẫn đến sự sụt giảm tâm lý.
“Khi lạm phát tăng cao và các nhà bán lẻ buộc phải chuyển chi phí hàng hóa, vận chuyển và nhân công cao hơn cho giá hàng hóa và dịch vụ, người tiêu dùng sẽ chịu thêm thiệt hại về tài chính và các nhà đầu tư lo ngại hơn về viễn cảnh chiến tranh ở châu Âu. Nếu xung đột nổ ra, giá khí đốt ở châu Âu dự kiến sẽ tăng trở lại, điều này sẽ làm trầm trọng thêm việc ép giá sinh hoạt và có thể ảnh hưởng đến niềm tin của người tiêu dùng.”