Tại Hà Nội, xe máy sau 5 năm sử dụng kể từ năm 2024 sẽ được kiểm định. Trường hợp không đạt tiêu chuẩn khí thải, xe máy có thể bị thu phí, hạn chế lưu thông ở một số khu vực.
Lộ trình về tiêu chuẩn khí thải cho xe máy
Kết quả Chương trình đo kiểm khí thải môtô, xe gắn máy cũ vừa được Sở Tài nguyên & Môi trường TP Hà Nội báo cáo. Đơn vị này cũng đưa ra đề xuất về lộ trình kiểm định khí thải.
Theo lộ trình này, từ năm 2023, khung pháp lý sẽ được các đơn chức năng của thành phố xây dựng và ban hành kế hoạch kiểm soát khí thải xe máy. Ngoài ra, đơn vị cũng sẽ nghiên cứu phân vùng bảo vệ môi trường không khí và hạn chế xe máy.
Trong giai đoạn 2024-2025, hoạt động kiểm định xe máy từ 5 năm sử dụng trở lên sẽ được thành phố tổ chức thí điểm hàng năm, có thể nghiên cứu việc dán tem để phân biệt. Cũng trong giai đoạn này, việc phân vùng khu vực theo tiêu chuẩn khí thải cũng bắt đầu được áp dụng.
Sau khi thực hiện thí điểm, kể từ năm 2026, xe máy sử dụng từ 3-5 năm trở lên sẽ phải kiểm định khí thải định kỳ. Cùng với đó, các xe không đạt tiêu chuẩn khí thải tại khu vực đã phân vùng sẽ bị hạn chế. Thành phố cho biết sẽ nghiên cứu thu phí khí thải cho các khu vực theo phân vùng bảo vệ.
Sự chuẩn bị của Hà Nội
Hệ thống kiểm soát khí thải xe máy với 170 trạm kiểm định cố định và lưu động sẽ được Hà Nội xây dựng. Thành phố cũng đầu tư hệ thống camera giao thông (có thể sử dụng chung với camera giao thông hiện có) nhằm phát hiện những xe xả ra khói đen.
Ở mỗi giai đoạn, thành phố khả năng sẽ điều chỉnh nội dung kịch bản. Trong đó, ở giai đoạn đầu, người dân chưa quen với việc kiểm định khí thải xe máy theo định kỳ, có thể thành phố chỉ kiểm soát theo đối tượng. Một thời gian sau sẽ kết hợp kiểm soát theo đối tượng và khu vực. Còn khi đảm bảo điều kiện về hạ tầng, giao thông công cộng sẽ nghiên cứu kết hợp thu phí khí thải.
Thành phố có chính sách hỗ trợ chủ có xe máy không đạt tiêu chuẩn khí thải, cũ nát thu hồi. Chính sách có nguồn từ ngân sách, xã hội hóa, hỗ trợ doanh nghiệp nhằm giúp chuyển đổi phương tiện không đạt tiêu chuẩn khí thải hoặc chuyển đổi sinh kế.
Theo Sở Tài Nguyên và Môi trường Hà Nội, cuộc khảo sát được thực hiện trực tiếp trên 3.800 chủ xe máy trên địa bàn. Trong đó, 86% người ủng hộ chính sách kiểm soát khí thải.
Còn về mức phí kiểm tra khí thải cũng được nhiều người dân đồng thuận trong khoảng 30.000-50.000 đồng/lần và mỗi năm một lần. Khoảng 29% người dân nói rằng sẽ đưa xe máy cũ hoặc thải bỏ đến các điểm thu hồi theo đúng quy định.