Layer-2 là tên gọi chung cho các giải pháp phát triển trên Layer-1 và được kế thừa các đặc tính của Layer-1 nhằm phục vụ mục đích mở rộng.
Thư viện crypto: Retroactive là gì? Hướng dẫn cách săn Retroactive hiệu quả
Giải pháp mở rộng Layer-2 là gì?
Layer-2 là tên gọi chung cho các giải pháp phát triển trên Layer-1 và được kế thừa các đặc tính của Layer-1 nhằm phục vụ mục đích mở rộng. Layer-2 được xây dựng để nâng cao tốc độ và mở rộng chức năng của mạng. Chúng ta có ZK-Rollup, các kênh thanh toán và sidechain là những ví dụ khi nhắc đến giải pháp Layer-2.
Top 5 dự án Layer-2 tiềm năng
Arbitrum (ARB) – Infrastructure
Arbitrum là giải pháp mở rộng Layer-2 cho phép các nhà phát triển dễ dàng đưa dApps từ Ethereum sang Arbitrum với tốc độ giao dịch nhanh, chi phí thấp đồng thời vẫn hưởng lợi từ tính bảo mật của Ethereum.
Artribum có thể xử lý 40.000 TPS/giây sử dụng cơ chế động thuận Proof of stake (Pos) để thay thế PoW, tất cả người dùng đều có thể tham gia làm validator xác nhận giao dịch để hưởng phí hoa hồng.
Về mức phí giao dịch (phí gas), tính trung bình mỗi giao dịch trên Ethereum đang phải trả mức phí giao dịch trung bình từ 24,31 USD, còn với Arbitrum hay Optimism thì mức phí chỉ vào khoảng 0,1 USD.
Theo thống kê, số lượng giao dịch hàng ngày trên Arbitrum tăng khoảng 590% từ 159.919 giao dịch lên mức 1.103.398 (từ tháng 1/1/2023 đến 28/2/2023); trong khi đó với Ethereum là 46%. Số lượng địa chỉ duy nhất trên mạng của Arbitrum đã ATH 2,95 triệu địa chỉ, TVL của Arbitrum đã tăng 81% đạt 1,95 tỷ USD (28/2/2023), ưu thế thống trị của token quản trị GMX đạt 27,11%.
Hệ sinh thái Arbitrum khá hoàn thiện so với các Layer-2 khác. Trên Arbitrum đã có DEX, Yield Farming, Lending, Bridge, NFT …
Arbitrum hỗ trợ giao diện RPC (Remote Procedure Call) giống như Ethereum, hỗ trợ tất cả các ngôn ngữ lập trình trên EVM, công cụ nguyên bản như trên Ethereum mà không cần bất kỳ bộ Adapter (chuyển đổi) đặc biệt nào. Tuy nhiên, chi phí giao dịch trên Arbitrum chỉ bằng một phần nhỏ so với việc chạy trên Ethereum.
Arbitrum sử dụng giải pháp mở rộng Optimistic Rollups. Giải pháp này cho phép các giao dịch trên Ethereum được chuyển tới Arbitrum để xử lý, sau đó hoàn tất sẽ gửi về chain gốc Ethereum từ đó giảm tắc nghẽn mạng và tăng tốc độ xử lý.
Tháng 3, Arbitrum đã phát hành token ARB (bao gồm “airdrop” 12,75% toàn bộ nguồn cung cho những người dùng đầu tiên). Sàn giao dịch Bybit đã niêm yết token ARB, hiện ARB được giao dịch ở mức 1,53 USD.
Token: ARB
Data: Onchain
TVL: 2,23 tỷ USD
Marketcap: 1,94 tỷ USD
Niêm yết: Bybit, MEXC, Huobi, OKX, Bitrue, Binance
Optimism (OP) – Infrastructure
Optimism cũng là một giải pháp mở rộng Layer-2, testnet được phát hành vào tháng 10/2019. Tuy nhiên, phải đến tháng 10/2021, Optimism mới ra mắt phiên bản của mạng chính Alpha tương thích với Máy ảo Ethereum. Mainet được ra mắt vào tháng 12/2021.
Optimism là một giải pháp mở rộng Layer-2 trên Ethereum nhằm giảm tải phí gas, tăng tốc độ giao dịch, từ đó đem lại trải nghiệm nhạy hơn cho người dùng mà vẫn giữ được khả năng bảo mật từ Ethereum.
Optimism thuộc mảng Optimistic Rollup, sử dụng cơ chế bảo mật bằng chứng gian lận (fraud proof) giống với Arbitrum.
Giải pháp này cho phép các giao dịch trên Ethereum được chuyển tới Optimism để xử lý, sau đó hoàn tất sẽ gửi về chain gốc Ethereum từ đó giảm tắc nghẽn mạng và tăng tốc độ xử lý.
Tháng 5/2022, Optimism công bố airdrop hơn 200 triệu token OP (tương đương 5% tổng nguồn cung) cho người dùng và công bố thêm mô hình quản trị mới cho dự án trong tương lai, mang tên “Optimism Collective”. Hiện OP được giao dịch ở mức 2,53 USD.
Token: OP
Data: Onchain
TVL: 952 triệu USD
Marketcap: 798 triệu USD
Niêm yết: Coinbase, Binance, Houbi, MXC…
zkSync (chưa có token) – Infrastructure
zkSynclà một giải pháp mở rộng Layer-2 thuộc nhóm ZK-Rollups trên Ethereum với chi phí thấp, tốc độ giao dịch nhanh chóng và bảo mật tuyệt đối trên Ethereum nhờ sử dụng công nghệ ZK Rollups.
Về cơ bản, hệ sinh thái zkSync sẽ bao gồm zkSync (v1), zkPorter (v2), zkEVM (v3) và zkSync 2.0.
Hiện dự án chưa có token chính thức, chỉ hỗ trợ swap các ERC-20 token với chi phí thấp, cơ chế atomic swap, các lệnh giới hạn (limit order) và hỗ trợ NFT trên lớp Layer-2.
Trên zkSync, tài sản tiền sẽ được lưu trữ trên hợp đồng thông minh trên mạng lưới on-chain, trong khi việc tính toán và lưu trữ dữ liệu được thực hiện off-chain.
Đối với khối Rollup, một zero knowledge proof – bằng chứng không kiến thức chuyển đổi trạng thái (SNARK) được tạo ra và xác minh bởi hợp đồng chuỗi chính. Zk Rollup cho phép tổng hợp một số lượng lớn các giao dịch vào một khối Rollup và tạo ra bằng chứng ngắn gọn cho khối off-chain.
Sau đó, hợp đồng thông minh trên Ethereum layer-1 chỉ cần xác minh Proof đó mà không cần thực hiện lại các giao dịch.
zkSync là một giải pháp mở rộng Layer-2 nhằm vào việc giảm chi phí, tăng nhanh quá trình giao dịch và đem lại sự bảo mật trên Ethereum. zkSync hiện tại chỉ hỗ trợ swap các ERC-20 token với chi phí thấp, cơ chế atomic swap, các lệnh giới hạn (limit order) và hỗ trợ NFT trên lớp Layer-2.
Đối với khối Rollup, một Zero Knowledge Proof chuyển đổi trạng thái (SNARK) được tạo ra và xác minh bởi chuỗi chính.
Token: Chưa có
Data: Onchain
TVL: 122,7 triệu USD
Marketcap: Chưa có
Niêm yết: Chưa có
dYdX (DYDX) – Exchange
dYdX là sàn giao dịch phái sinh phi tập chung với đầy đủ chức năng giao dịch spot, margin một cách hiệu quả với chi phí thấp và tốc độ nhanh chóng.
dYdX xây dựng trên Starknet dựa trên thuật toán ZK Rollups và đồng thời là hợp đồng thông minh của nền tảng. Các giao dịch muốn thực hiện phải kết nối với nền tảng bằng cách gửi tiền vào hợp đồng thông minh, và không cần xác minh danh tính KYC.
Lưu ý, các trader mới chơi, nếu bạn đã làm quen với các giao diện Binance, Uniswap, Pancake, 1Inch.Exchange, thì mới trade trên nền tảng này. Không khuyến khích trader tham gia giao dịch margin.
Token: DYDX
Data: Onchain
TVL: 365,8 triệu USD
Marketcap: 439,8 triệu USD
Niêm yết: Binance, MXC, Huobi, Gate.io, OKX,…
Boba Network (BOBA) – Infrastructure
Boba Network là một giải pháp mở rộng Layer-2 trên Ethereum giúp giảm phí, cải thiện quá trình giao dịch và mở rộng khả năng của hợp đồng thông minh.
Giống với Arbitrum và Optimism, Boba Network được xây dựng dựa trên Optimism vì giải pháp mở rộng này được xem như là một phiên bản tốt nhất của Ethereum, giúp đảm bảo tính tương thích cao với máy chủ ảo EVM và ngôn ngữ lập trình Solidity trên Ethereum.
Boba sử dụng giải pháp Optimistic Rollup thuộc hướng tiếp cận off-chain scaling. Cơ chế của nó giả định rằng tất cả các giao dịch được gửi lên chuỗi đều là hợp lệ mặc dù chưa hề được xác minh các giao dịch đó đã được thực hiện chính xác hay chưa. Bởi vì Optimistic Rollups không thực hiện xác minh giao dịch, vì vậy cần có một cơ chế để đảm bảo tính hợp pháp của các giao dịch đó, và fraud proof (bằng chứng gian lận) là bộ phận quản lý sự xác minh này.
Token: BOBA
Data: Offchain
TVL: 3,7 triệu USD
Marketcap: 38,9 triệu USD
Niêm yết: Huobi Global, Bitbank, MEXC Global, FTX, Bitfinex, Hoo.com, Gate.io, Bybit, BKEX, …
Trader_Z
Các quan điểm và ý kiến được thể hiện bởi tác giả, hoặc bất kỳ người nào được đề cập trong bài viết này, chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin và chúng không cấu thành lời khuyên về tài chính, đầu tư hoặc các lời khuyên khác.