20h giờ tối 20/1, nhiều nhà khoa học hàng đầu trên thế giới đã có mặt tham dự Lễ trao giải thưởng khoa học công nghệ toàn cầu VinFuture tổ chức tại Hà Nội, trong đó có những cái tên đã đóng góp to lớn cho nhân loại trong cuộc chiến chống Covid-19 toàn cầu như nhà khoa học Katalin Kariko, Giáo sư miễn dịch học Drew Weissman, Giáo sư Pieter R. Cullis – những người đứng sau công nghệ mRNA điều chế vaccine Covid-19 (công nghệ gốc của Pfizer, Moderna)…
Đọc thêm: Hình ảnh bà Phạm Thu Hương lần đầu xuất hiện trước truyền thông
VinFuture – Sự kiện khoa học tầm cỡ thế giới
Diễn ra vào những ngày đầu năm mới 2022, Tuần lễ trao giải VinFuture được coi là một trong những sự kiện quan trọng nhất đối với cộng đồng khoa học và công nghệ toàn cầu, nơi quy tụ những “ngôi sao khoa học” của thế giới đương đại. Tại đây, chủ nhân của những giải thưởng danh giá với tổng giá trị lên đến 4,5 triệu USD đã chính thức lộ diện.
“Mùa đầu tiên, giải thưởng đã ghi nhận sự tham gia từ 70 quốc gia, với 600 dự án tranh giải, trong đó có gần 100 dự án từ top 2% nhà khoa học được trích dẫn nhiều nhất trên thế giới, hơn 1/3 ứng viên là nhà khoa học nữ, nhiều trong số đó đạt được nhiều giải thưởng cao quý trên thế giới. Đây là tín hiệu tích cực của một giải thưởng lớn và uy tín”, Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu chào mừng sự kiện.
VinFuture trao 4 giải thưởng có giá trị lên tới 4,5 triệu USD. Giải chính – VinFuture Grand Prize trị giá 3 triệu USD, gần gấp 3 giải Nobel đã được trao cho ba nhà khoa học gồm Katalin Kariko, Drew Weissman và Pieter Rutter Cullis với công nghệ vaccine mRNA cứu sống hàng triệu người.
Ngoài ra, VinFuture còn trao 3 giải đặc biệt trị giá 500.000 USD/giải dành cho các nhà khoa học nữ, các nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển và các nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới.
Giáo sư Omar M.Yaghi – nhà khoa học người Mỹ gốc Jordan được trao giải đặc biệt dành cho nhà khoa học nghiên cứu về lĩnh vực mới với công trình nghiên cứu về vật liệu khung cơ kim (Metal-Organic Frameworks hay MOFs) được làm từ kim loại và các hợp chất hữu cơ – bước tiến mới trong cuộc cách mạng trong hóa học khi có nhiều ứng dụng tiềm năng trong việc hỗ trợ quá trình chuyển đổi khí phát thải carbon, lọc nước, lọc không khí, xúc tác và cảm biến.
Giáo sư Zhenan Bao, nhà khoa học người Mỹ gốc Trung được trao giải đặc biệt dành cho nhà khoa học nữ với công trình nghiên cứu về da điện tử siêu co giãn như da thật, có thể tự phân hủy, tự chữa lành vết thương, cấy được vào cơ thể người.
Hai vợ chồng nhà khoa học từ Nam Phi, bà Salim Abdool Karim và ông Quarraisha Abdool Karim được trao giải cho nhà khoa học từ nước đang phát triển với phát minh gel có chứa dược chất Tenofovir – sản phẩm dành cho phụ nữ có tác dụng kháng virus HIV có chứa dược chất như gel tenofovir đã có kết quả thử nghiệm lâm sàng đột phá, là bằng chứng đầu tiên cho phương pháp mới trong việc ngăn ngừa HIV, dự phòng trước phơi nhiễm.
Cơ hội quy tụ những bộ óc kiệt xuất nhất của thế giới đương đại
Giải thưởng VinFuture sẽ được tổ chức hàng năm, tôn vinh các phát minh khoa học công nghệ đột phá, có tiềm năng tạo ra thay đổi ý nghĩa trong cuộc sống của con người. VinFuture mở ra cơ hội kết nối trí tuệ giữa giới khoa học, các nhà hoạch định chính sách và doanh nghiệp, hội tụ các nguồn lực để cùng chung tay thúc đẩy quá trình thương mại hóa, đưa các ý tưởng nghiên cứu vào phục vụ đời sống một cách thiết thực, hiệu quả, theo mục tiêu khoa học phụng sự nhân loại mà giải thưởng đề ra.
Giáo sư Richard Henry Friend đến từ Đại học Cambridge (Anh), Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng VinFuture là một trong những cái tên uy tín nhất trong cộng đồng khoa học toàn cầu. Là người sở hữu hơn 20 bằng sáng chế, tác giả và đồng tác giả của hơn 1.000 công bố khoa học, GS. Friend hiện là một trong những “cây đại thụ” có sức ảnh hưởng lớn trên thế giới. Đặc biệt, Hiệp sĩ Hoàng gia Anh còn là chủ nhân của Giải thưởng Công nghệ Thiên niên kỷ 2010 – Giải thưởng Công nghệ Thiên niên kỷ có tầm vóc tương đương với giải Nobel. Nghiên cứu được xếp vào hàng tốt nhất của thế kỷ 20 bởi GS. Friend on OLED đã giúp ông không chỉ ghi dấu ấn trong cộng đồng học thuật toàn cầu mà còn được cả thế giới công nhận. Ngày nay, trong hầu hết mọi gia đình đều có ít nhất một thiết bị ứng dụng kết quả của GS. Bạn ơi, đó là màn hình TV, điện thoại OLED.
Tại sự kiện khai mạc Tuần lễ trao giải VinFuture ngày 18/1, GS. Friend có buổi giao lưu với các nhà nghiên cứu Việt Nam để chia sẻ về tâm huyết, thành quả và sự hy sinh của các nhà khoa học. Cũng trong buổi giao lưu này, công chúng Việt Nam có cơ hội hiếm hoi gặp gỡ chủ nhân giải Nobel Vật lý 2018 – Giáo sư Gérard Albert Mourou đến từ trường bách khoa bách khoa (Pháp). Là người tiên phong trong lĩnh vực kỹ thuật điện và laser, ông cũng là “cha đẻ” của công nghệ khuếch đại laser xung cực ngắn (APC).
Chùm tia laze sắc nét từ GS. Mourou được tạo ra có thể cắt hoặc khoan lỗ trên nhiều vật liệu khác nhau với độ chính xác cực cao, ngay cả với vật chất sống. Công nghệ giúp thực hiện các ca phẫu thuật mắt cho hàng triệu người mỗi năm. Công nghệ này cũng được kỳ vọng sẽ mang lại những thay đổi mang tính cách mạng trong điều trị ung thư và các nghiên cứu vật lý khác trong tương lai.
Một trong những chủ nhân của giải VinFuture Grand Prize, Tiến sĩ Katalin Kariko cũng là gương mặt rất được mong đợi. Bà là “người hùng thầm lặng” đứng sau vắc xin mRNA chống lại Covid-19. Năm 2020, trong khi hệ thống y tế toàn cầu vẫn đang quay cuồng vì cuộc đấu tranh giành sự sống của những bệnh nhân Covid-19 nặng, vắc xin của Moderna (Mỹ) và Pfizer (Mỹ)/BioNTech (Đức) đã được công bố như một điều kỳ diệu. Đây là hai loại vắc xin mRNA được phát triển với tốc độ kỷ lục – chỉ vài tháng – dựa trên kết quả nghiên cứu mà Tiến sĩ Kariko đã kiên trì trong nhiều thập kỷ.
Trước Covid-19, ít ai có thể hình dung ra một loại “vũ khí” nhanh chóng có thể cứu sống hàng tỷ người như vắc xin mRNA. Thành tựu đột phá đã mang lại cho Tiến sĩ Kariko giải thưởng đột phá danh giá vào năm 2021. Bà cũng được tạp chí uy tín Time bình chọn là “Người hùng của năm” và Top 100 người có ảnh hưởng nhất thế giới năm 2021.
Tham dự Tuần lễ trao giải VinFuture vào ngày 19/1, Giáo sư Kariko có buổi chia sẻ về “Tương lai của sức khỏe”. Tại đây, bên cạnh câu chuyện ít người biết về hành trình khoa học gian khổ 30 năm trước khi chạm tới đỉnh cao của vinh quang, Tiến sĩ Kariko đưa ra những phân tích và cái nhìn sâu sắc hơn về sự tiến bộ của y học trong cuộc sống, đặc biệt là những câu hỏi nhức nhối xung quanh cuộc chiến chống lại Đại dịch covid-19.
“Bữa tiệc” khoa học công nghệ đỉnh cao của VinFuture còn có sự góp mặt của chủ nhân Giải thưởng đột phá năm 2021, GS. Drew Weissman và GS Pieter R. Cullis. Cả hai là “người hùng” cùng với Tiến sĩ Katalin Kariko chế tạo ra vắc xin mRNA, giải cứu thế giới khỏi “cơn bão” Covid-19.
Cũng trong khuôn khổ Tuần lễ trao giải VinFuture, lần đầu tiên giới khoa học và công chúng Việt Nam sẽ có cơ hội gặp gỡ và trao đổi với tác giả sáng chế ra gel Tenofovir. Đây là một thành tựu đột phá giúp ngăn chặn sự lây truyền của HIV và nhiều bệnh truyền nhiễm khác. Đó là Giáo sư Quarraisha Abdool Karim và Salim Abdool Karim, những nhà dịch tễ học tiên phong trong cuộc chiến chống lại HIV/AIDS.
Nguồn: VnExpress, The Leader