Kim ngạch xuất khẩu chuối tươi và sấy khô vào Nhật Bản, Hàn Quốc năm 2022 đạt 10,7 triệu USD.
Xuất khẩu chuối sang Nhật, Hàn còn nhiều dư địa
Tại hội thảo sáng 19/4, ông Đỗ Quốc Hưng, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Á – châu Phi, Bộ Công Thương thông tin, xuất khẩu chuối Việt Nam sang Nhật Bản đạt 6,6 triệu USD và Hàn Quốc là 4,1 triệu USD, chiếm lần lượt 0,6% và 1,3% thị phần chuối nhập khẩu của mỗi nước.
Ông Hưng cho rằng, so với nhu cầu nhập chuối hàng năm của mỗi nước thì kết quả này vẫn còn khiêm tốn. Trên thực tế, Nhật Bản chi đến 1 tỷ USD, Hàn Quốc chi hơn 300 triệu USD để nhập chuối mỗi năm. Vì vậy, dư địa của 2 thị trường Đông Á này còn rất lớn.
Theo Cục trồng trọt, Việt Nam hiện có khoảng 154.000 ha trồng chuối trên cả nước, sản lượng là 2,3 triệu tấn/năm. Giá trị xuất khẩu chuối tươi năm 2022 của Việt Nam đạt 310,6 triệu USD, so với năm 2021 tăng 34,5%. Chuối vượt qua xoài để trở thành loại trái cây có kim ngạch xuất khẩu lớn thứ 2, chỉ sau thanh long.
Với thị trường Nhật Bản, ông Hưng cho biết, chuối tươi Việt còn lép vế so với hàng từ Philippines. Được biết, chuối nhập từ Philippines to, đẹp, đều, chiếm tới hơn 90% thị phần chuối nhập khẩu của Nhật Bản.
Các thị trường nhập chuối lớn của Việt Nam ngoài Trung Quốc còn có Singapore, Malaysia, Trung Đông, Nga.
Lợi thế và thách thức của Việt Nam trong xuất khẩu nông sản
Các chuyên gia đánh giá, 3 nhóm ngành còn nhiều cơ hội tăng trưởng xuất khẩu vào hai nước này nông sản, cùng với dệt may và da giày là nông sản, dệt may và da giày.
Lợi thế của Việt Nam là có 4 hiệp định tự do thương mại (FTA) với Nhật Bản và 3 FTA với Hàn Quốc. Tuy nhiên, hai thị trường này yêu cầu cao về chất lượng và các tiêu chuẩn an toàn nên nông sản chưa mang về kim ngạch lớn. Các chuyên gia cho rằng, hai thị trường này có chung đặc điểm là muốn hàng chất lượng cao nhưng phải rẻ.
Hàn Quốc gần đây ban hành Hệ thống quản lý Danh mục thuốc bảo vệ thực vật (PLS) quy định 300 loại được phép sử dụng. Tuy nhiên, nhiều loại doanh nghiệp Việt đang dùng không thuộc nhóm này nên rất cần lưu ý.
Thực tế, số vụ nông thủy sản Việt Nam bị Nhật Bản trả về 5 năm qua tăng liên tục, từ 54 vụ vào 2018 lên 90 vụ 2022. Nguyên nhân chủ yếu đến từ việc hàm lượng gây hại vượt phép, phụ gia không định danh. Tại thị trường Hàn Quốc, số vụ trả hàng dù được cải thiện nhưng chưa nhiều, thậm chí cơ quan chức năng còn phát hiện sản phẩm biến đổi gen chưa cho phép.
Nhật Bản chi đến 1 tỷ USD để nhập khẩu chuối.
Theo Giám đốc cấp cao phụ trách Bộ phận sản phẩm Aeon Topvalu Việt Nam, kiêm Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản tại TP HCM (JCCH) – ông Keigo Yoshida, do độ khắt khe của hàng tươi và thời gian vận chuyển lâu (6-8 ngày đường biển), doanh nghiệp Việt vì thế nên tìm cách xuất các nông sản qua chế biến để thuận lợi hơn.
Ông đưa ra ví dụ với xoài, mặc dù sản lượng xoài tươi đi Nhật rất hạn chế nhưng khi chuyển sang đông lạnh thì năm ngoái Aeon xuất được 360 tấn.
Trong khi đó, Quản lý của Tổ chức Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Hàn Quốc tại TP HCM (KOTRA), ông Park Ki Jun cho rằng, bài toán giá cạnh tranh hiện cũng khá “đau đầu” khi mà giá trị của đồng won Hàn Quốc yếu hơn so với USD. Hiện nay, việc nhập khẩu sản phẩm của Hàn Quốc vào Việt Nam sẽ cạnh tranh hơn so với xuất khẩu sản phẩm của Việt Nam sang Hàn Quốc.
Về giải pháp dài hạn, theo khuyến nghị của các chuyên gia, cấp chính phủ cần liên tục mở rộng các mặt hàng thương mại có thể hưởng ưu đãi thuế lẫn nhau thông qua các cuộc đàm phán.
Hàn Quốc và Nhật Bản lần lượt là đối tác thương mại lớn thứ 3 và 4 của Việt Nam nhưng tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam trong tổng kim ngạch nhập khẩu của thị trường Nhật Bản và Hàn Quốc hiện chỉ chiếm lần lượt 2,7% và 3,3%, vẫn còn khiêm tốn. Điều này cho thấy hàng hóa Việt Nam tại Nhật Bản và Hàn Quốc còn nhiều cơ hội mở rộng và tăng trưởng, theo Phó Viện trưởng, Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM Phạm Bình An.