Nền kinh tế Nga vẫn kiên cường trước các đòn trừng phạt từ phương Tây. Nhưng các nhà quan sát cho rằng triển vọng sẽ ảm đạm trong dài hạn.
|
|
Theo Bloomberg, Nga đã mất nhiều năm để chuẩn bị đối phó với cuộc khủng hoảng nghiêm trọng mà nước này đang phải đối mặt. Trước khi đổ quân vào Ukraine vào cuối tháng 2 năm nay, Moscow đã tìm cách giảm bớt sự phụ thuộc vào đô la Mỹ và tạo ra một “rương chiến” khổng lồ.
Với nguồn thu khổng lồ từ dầu khí, nền kinh tế Nga có thể chịu được các lệnh trừng phạt tài chính nặng nề từ phương Tây. Theo nhà báo Clara Ferreira Marques của Bloomberg, Nga có thể không tránh khỏi suy thoái, nhưng nền kinh tế nước này không thể sụp đổ.
Theo Scott Johnson tại Bloomberg Economics, Nga có thể ngăn chặn tình trạng hỗn loạn trong hệ thống tài chính trong ngắn hạn. Nhưng tác động của các lệnh trừng phạt sẽ kéo dài.
Vẫn chưa sụp đổ
Tuy nhiên, ông Johnson cho rằng rất khó để áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với một nước xuất khẩu hàng hóa lớn, mà không ảnh hưởng đến luồng hàng hóa. “Rất khó tạo ra bất ổn tài chính ở Nga, trừ khi bạn chặn thu nhập từ xuất khẩu năng lượng của đất nước”, chuyên gia này nói.
Tuy nhiên, theo ông Johnson, điều này sẽ khiến các nền kinh tế châu Âu rơi vào suy thoái.
Chuyên gia của Bloomberg Economics cho biết: “Ngay từ đầu, chúng tôi đã vạch ra 4 yếu tố của cuộc khủng hoảng tài chính có thể ảnh hưởng đến Nga.
“Các nhà chức trách Nga đã thành công trong việc ngăn chặn hai mối đe dọa đầu tiên, nhưng có khả năng thất bại với hai mối đe dọa còn lại”, ông cảnh báo. Chuyên gia cho rằng Moscow cần cho phép giảm lãi suất và nới lỏng kiểm soát vốn hơn nữa.
Ban đầu, sự sụp đổ của đồng rúp có thể gây ra lạm phát, ông nói. Nhưng điều đó đã không xảy ra. Thay vào đó, nguồn cung thiếu hụt và lực mua hoảng loạn đã đẩy giá lên nhanh hơn nhiều
Khó có thể nói rằng các biện pháp trừng phạt có thể thay đổi hành động của Putin ở Ukraine. Ảnh: Reuters
Khi hàng tồn kho giảm, nguồn cung có thể bị gián đoạn hơn nữa, cú sốc sẽ kéo dài. “Cho đến nay, lạm phát là cái giá mà các hộ gia đình Nga phải trả cho cuộc chiến ở Ukraine”, chuyên gia Johnson nói.Kết quả là, lạm phát của Nga đã đạt mức 17% trong tháng Ba. Trong tháng 4, lạm phát có khả năng ở mức gần 20% và tiếp tục tăng tốc trong những tháng tới.
Điều này làm giảm sức mua và thu nhập thực tế. Doanh số bán xe giảm mạnh trong tháng Ba. Đó là kết quả của việc giá cả tăng vọt, nguồn cung bị gián đoạn và những hạn chế về tài chính.
Nỗi sợ hãi cũng đè nặng lên chi tiêu gia đình và kinh doanh. Tình trạng bất ổn sẽ còn kéo dài khi chiến tranh còn tiếp diễn. Điều này ảnh hưởng lớn đến đầu tư tư nhân.
Chính quyền của Tổng thống Vladimir Putin sẽ gặp khó khăn khi vừa đối phó với các lệnh trừng phạt vừa xây dựng lại vùng đệm tài khóa. Chừng nào chính phủ còn lo ngại về các biện pháp trừng phạt mới, thì họ sẽ cẩn thận với số tiền mình phải bỏ ra.
Nhưng theo ông Johnson, với giá năng lượng ở mức hiện tại, kể cả khi xuất khẩu bị gián đoạn, giá dầu của Nga giảm mạnh thì Nga vẫn kiếm được gần Đầu tiên tỷ USD doanh thu năng lượng mỗi ngày.
Tất nhiên, ngân sách của Moscow cần tăng lên để chi tiêu cho cỗ máy chiến tranh và bù đắp ảnh hưởng đến thu nhập của người dân. Nhưng ông Johnson cho rằng Nga sẽ không gặp nhiều khó khăn trong việc này.
Nga vẫn là nước xuất khẩu năng lượng lớn trên thế giới. Ảnh: Reuters.
Câu hỏi đặt ra là liệu các lệnh trừng phạt có ảnh hưởng đến các quyết định của Tổng thống Vladimir Putin hay không. Trên thực tế, rất khó để nói rằng các lệnh trừng phạt có thể thay đổi cách hành động của Putin ở Ukraine.
Các biện pháp trừng phạt vẫn có hiệu lực ở một số khía cạnh. Nhiều doanh nghiệp tư nhân đã rút khỏi Nga, tạo ra các biện pháp trừng phạt ẩn trong số các đòn khác.
“Nhưng thực tế là nguồn thu xuất khẩu lớn nhất của Nga không bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi lệnh trừng phạt”, một chuyên gia của Bloomberg Economics cho biết.
Nhà báo của Bloomberg, Clara Ferreira Marques, đặt câu hỏi liệu doanh thu của Moscow có thể bị hạn chế, nhưng không ảnh hưởng đến các nền kinh tế châu Âu hay không. Một trong những giải pháp là tập trung vào dầu mỏ, nguồn thu đáng kể của Nga.
Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng một số nền kinh tế châu Âu, đặc biệt là Đức, sẽ bị ảnh hưởng lớn bởi lệnh cấm này.
Hậu quả lâu dài
Ông Johnson nói: “Các nền kinh tế châu Âu có thể nhanh chóng tìm cách giảm bớt sự phụ thuộc vào Nga. Điều đó tốn kém, nhưng điều đó sẽ xảy ra.
Nhưng theo ông Johnson, châu Âu có thể dễ dàng thay thế dầu của Nga, nhưng Nga cũng sẽ có thể tìm thấy các thị trường khác như châu Á. Ví dụ, Ấn Độ và Trung Quốc đã tìm cách tăng mua dầu giá rẻ của Nga. Ấn Độ cũng tranh thủ nhập khẩu than của Nga.
Nhìn chung, theo các chuyên gia, mức độ suy thoái kinh tế của Nga sẽ phụ thuộc vào cuộc chiến kéo dài bao lâu và kết thúc như thế nào. Nhưng khó có giải pháp nào có thể xóa bỏ hoàn toàn các biện pháp trừng phạt.Nhập khẩu than từ Nga vào Ấn Độ trong tháng 3 đã tăng lên mức kỷ lục trong hai năm. “Ngoài ra, Nga vẫn là nước xuất khẩu hàng hóa lớn, không chỉ các sản phẩm năng lượng”, chuyên gia này cho biết thêm.
Ông Johnson cho rằng GDP của Nga sẽ giảm 10% trong năm nay, mặc dù tình hình có thể sẽ thay đổi.
Ông nói: “Nhưng câu hỏi đặt ra là sự phục hồi sẽ nhanh như thế nào. Nhìn xa hơn, những trở ngại từ các lệnh trừng phạt áp đặt từ năm 2014 (sau khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea) đang gia tăng đáng kể.
Điều này có thể cản trở dòng chảy của công nghệ và tài năng cho nền kinh tế. Đáng nói, đó là hai yếu tố quan trọng để nền kinh tế giảm phụ thuộc vào xuất khẩu hàng hóa và năng lượng.
Ông Scott Johnson kết luận: “Do đó, tác động của các lệnh trừng phạt đối với nền kinh tế Nga sẽ là lâu dài”.
