Trong báo cáo phân tích mới đây về ngành xây dựng và vật liệu xây dựng, Công ty Chứng khoán VNDirect cho biết hầu hết các công ty thép đều ghi nhận kết quả kinh doanh ảm đạm trong quý 3/2022. Doanh thu của 3 công ty thép niêm yết lớn nhất (bao gồm HPG, HSG, NKG) đã giảm 25% so với cùng kỳ và giảm 18% so với quý trước đó khi nhu cầu thép yếu khiến cả sản lượng và giá bán đều giảm.
Bên cạnh đó, giá đầu vào tăng cao, lãi suất tăng và đồng VND suy yếu đã khiến nhiều doanh nghiệp trong ngành ghi nhận lỗ ròng trong quý 3/2022. Đáng chú ý, nhà sản xuất thép lớn nhất Việt Nam với lợi thế sản xuất quy mô lớn – HPG cũng đã lỗ ròng 1.776 tỷ đồng trong quý vừa qua, đây là khoản lỗ đầu tiên của công ty kể từ quý 4/2008.
Ngoài ra, theo nhóm phân tích này, ngành thép trong nước cũng đang chịu tác động từ những khó khăn như: giá nguyên liệu đầu vào cao (bao gồm than cốc và thép phế) và nhu cầu thép toàn cầu sụt giảm, gây khó khăn cho hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp thép Việt Nam. Mặc dù giải ngân đầu tư công được kỳ vọng sẽ tăng tốc trong những quý tới, song VNDirect dự báo sản lượng tiêu thụ thép xây dựng và tôn mạ sẽ cùng giảm 3% so với cùng kỳ trong năm 2023.
Thêm vào đó, tất cả các công ty thép tại cuối quý 3/2022 đều đang ở vị thế nợ vay ròng. Do đó, chi phí lãi vay sẽ tăng trong môi trường lãi suất cao hơn. Mặc dù vậy, tỷ lệ nợ vay ròng/vốn chủ sở hữu của các công ty thép vẫn đang tốt hơn đáng kể so với giai đoạn 2010-2019.
Tuy nhiên, VNDirect lưu ý một số tín hiệu có thể là tiền đề cho việc ngành thép được cải thiện như: giá than cốc được dự báo sẽ giảm từ mức 420 USD/tấn của năm 2022 xuống lần lượt 258-220 USD/tấn trong năm 2023-2024 khi các mỏ khai thác than cốc được hoạt động bình thường trở lại; giá quặng sắt cũng được dự báo sẽ giảm dần trong dài hạn từ mức trung bình 110 USD/tấn trong năm 2022 xuống lần lượt 90-70 USD/tấn trong năm 2023-2024, Trung Quốc dỡ bỏ giãn cách xã hội sẽ kích thích nhu cầu thép toàn cầu và đẩy mạnh phát triển cơ sở hạ tầng tại Việt Nam sẽ bù đắp phần nào cho việc thị trường bất động sản trì trệ.
Do vậy, bất chấp việc giá bán thép vẫn tiếp tục giảm trong tháng 10-11, VNDirect vẫn kỳ vọng biên lợi nhuận gộp của các công ty thép sẽ phục hồi từ quý 4/2022 khi hầu hết hàng tồn kho giá cao đã được ghi nhận vào giá vốn hàng bán của quý trước đó.
“Chúng tôi nhận thấy rằng các công ty thép đã giảm mức tồn kho xuống chỉ còn 2-3 tháng trong quý 4/2022 so với mức 4-5 tháng tại cuối quý 2/2022. Điều này sẽ làm giảm rủi ro từ việc trích lập giảm giá hàng tồn kho. Bên cạnh đó, việc giá giao ngay của các nguyên vật liệu đầu vào (quặng sắt, than cốc, thép phế) cũng đang dần quay về mức trung bình. Vì vậy, lợi nhuận của các công ty thép sẽ sớm chạm đáy, mặc dù tốc độ phục hồi sẽ khá chậm do nhu cầu thép yếu”, VNDirect dự báo.
