Quan hệ thương mại Mỹ – Trung tiếp tục hạ nhiệt khi Washington nới lỏng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu phần mềm thiết kế chip và khí ethane.
Mỹ gỡ bỏ một số quy định cấm xuất khẩu đối với Trung Quốc
Trong động thái làm dịu căng thẳng thương mại, chính quyền Mỹ vừa quyết định gỡ bỏ một số quy định cấm xuất khẩu đối với Trung Quốc. Cụ thể, Bộ Thương mại Mỹ đã thông báo với ba hãng công nghệ lớn Synopsys, Cadence Design Systems và Siemens rằng các hạn chế liên quan đến phần mềm thiết kế chip (EDA) hiện không còn hiệu lực.
Ngay sau thông báo này, cả ba công ty đã bắt đầu khôi phục kết nối với khách hàng tại Trung Quốc. Siemens xác nhận đã nối lại hoạt động bán hàng và hỗ trợ kỹ thuật, trong khi Synopsys cho biết sẽ hoàn tất việc khôi phục truy cập cho đối tác Trung Quốc trong vòng ba ngày làm việc.
Trước đó, việc kéo dài các hạn chế EDA từng được cảnh báo sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành thiết kế bán dẫn của Trung Quốc, bởi theo số liệu tháng 4 từ Xinhua, ba hãng nói trên đang chiếm hơn 70% thị phần tại nước này.
Cùng ngày 2/7, phía Mỹ cũng đã gửi thông báo đến các nhà sản xuất khí ethane, xác nhận việc rút lại quy định yêu cầu xin phép xuất khẩu loại khí này sang Trung Quốc – chính sách từng được áp dụng vào cuối tháng 5 và kéo dài suốt tháng 6.
Động thái “hạ nhiệt” sau đối đầu đất hiếm
Các biện pháp hạn chế về EDA và ethane được xem là một phần trong chiến lược đáp trả của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump trước việc Trung Quốc thắt chặt xuất khẩu đất hiếm và nam châm đất hiếm từ tháng 4. Những động thái từ Bắc Kinh đã khiến nguồn cung các nguyên liệu chiến lược cho ngành ô tô, hàng không vũ trụ, bán dẫn và quốc phòng toàn cầu bị gián đoạn – đe dọa trực tiếp đến các chuỗi cung ứng công nghiệp quan trọng và thỏa thuận thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Tuy nhiên, theo thông báo mới từ Bộ Thương mại Trung Quốc vào cuối tuần qua, sau nhiều vòng đàm phán, Washington và Bắc Kinh đã đạt được một khuôn khổ thỏa thuận sơ bộ. Trung Quốc sẽ cân nhắc nới lỏng cấp phép xuất khẩu một số mặt hàng, trong khi Mỹ cam kết rút lại các chính sách kiểm soát tương ứng.
Một quan chức Mỹ được Reuters trích dẫn cho biết: “Mỹ từng áp hạn chế để tạo sức ép với Trung Quốc về đất hiếm. Nếu cả hai bên tuân thủ thỏa thuận, các chính sách này sẽ được xóa bỏ hoàn toàn, trở lại tình trạng bình thường như hồi tháng 2 – 3.”
Vẫn còn những điểm chưa rõ ràng
Dù đã có dấu hiệu nhượng bộ, giới quan sát cho rằng chưa thể khẳng định toàn bộ các biện pháp trả đũa khác của Mỹ sẽ được dỡ bỏ. Một số chính sách vẫn đang treo lơ lửng, trong đó có việc đình chỉ cấp phép cho GE Aerospace xuất khẩu động cơ phản lực phục vụ dòng máy bay C919 của COMAC (Trung Quốc), hay các hạn chế đối với thiết bị hạt nhân được chuyển giao cho các nhà máy điện của Trung Quốc.
Việc dỡ bỏ từng phần các lệnh cấm xuất khẩu cho thấy hai nước đang tìm cách kiểm soát căng thẳng và giữ kênh đối thoại thương mại mở. Tuy nhiên, các quyết định tiếp theo sẽ phụ thuộc vào tiến độ thực hiện thỏa thuận song phương, cũng như diễn biến trong quan hệ chính trị và công nghệ giữa hai bên.
Mộc Miên (Tổng hợp)