Quy mô, trình độ, năng lực cạnh tranh sản phẩm xuất khẩu, nhận thức về hội nhập quốc tế… là một số khó khăn, vướng mắc của phần lớn doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Hưng Yên khi tận dụng ưu đãi từ các FTA (Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới).
Theo Sở Công Thương tỉnh Hưng Yên, các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đã cơ bản nắm bắt được tình hình ký kết và thực hiện các FTA, tuy nhiên tỷ lệ hiểu biết sâu và rộng về các FTA còn hạn chế (do quy mô của các công ty này của tỉnh về cơ bản là nhỏ, quan tâm đến việc khai thác các ưu đãi của FTA còn thấp). Một số doanh nghiệp FDI lớn đã quan tâm và am hiểu về FTA, giúp tận dụng các ưu đãi thuế quan khi xuất nhập khẩu hoặc các lợi ích về thể chế hoặc kỳ vọng trong tương lai mà các FTA mang lại.
Các cơ quan chức năng tóm tắt một số khó khăn, vướng mắc trong việc sử dụng các ưu đãi của FTA trong thời gian qua như sau.
Quy mô và trình độ của hầu hết các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh còn hạn chế, đa số là doanh nghiệp vừa và nhỏ, số doanh nghiệp hoạt động xuất khẩu chủ yếu ở khu vực có vốn đầu tư nước ngoài và một số công ty gia công phần mềm, mức độ quan tâm tính chủ động trong các hoạt động hội nhập kinh tế quốc tế chưa mạnh.
Ngoài ra, khả năng cạnh tranh của các sản phẩm xuất khẩu của doanh nghiệp chưa cao. Công nghiệp hỗ trợ chưa phát triển, tỷ lệ nhập khẩu nguyên liệu cao nên các doanh nghiệp thường gặp bất lợi khi giá thế giới biến động, làm tăng chi phí sản xuất, giảm sức cạnh tranh của hàng hóa.
Nhiều ngành xuất khẩu chủ lực vẫn đang chuyển đổi và vẫn phụ thuộc vào nhập khẩu nguyên phụ liệu như quần áo, điện tử, v.v. Sản phẩm nông nghiệp của tỉnh được xuất khẩu dưới dạng thô hoặc sơ chế với giá cao.
Đồng thời, đội ngũ doanh nghiệp, đặc biệt là các chủ doanh nghiệp vừa và nhỏ, trình độ quản lý và tiềm lực tài chính còn hạn chế. Một chiến lược phát triển phù hợp trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế.
Đặc biệt, ý thức hội nhập quốc tế, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững của một bộ phận người dân và các công ty chưa cao, chưa nghiêm túc tôn trọng các quy định của pháp luật và tham gia tích cực vào việc thực hiện dự án. Biện pháp bảo hộ chưa tốt, còn hiện tượng doanh nghiệp, cơ sở sản xuất sản phẩm, hàng hóa gây nguy hiểm cho người sử dụng, ảnh hưởng đến uy tín và sức cạnh tranh của sản phẩm.
Kết quả của việc sử dụng các ưu đãi FTA của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Hưng Yên được thể hiện qua doanh thu và sản phẩm được hưởng lợi từ các ưu đãi của FTA. Cụ thể, kim ngạch xuất khẩu năm 2020 ước đạt 4.500 triệu USD, đạt 84,9% kế hoạch năm, giảm 5,26% so với năm 2019; nhập khẩu ước đạt 4.000 triệu USD, giảm 13,04% so với năm 2019.
Trên địa bàn tỉnh hiện có khoảng 318 công ty có hoạt động xuất nhập khẩu sang các nước thành viên CPTPP. Đối với thị trường các nước tham gia hiệp định EVFTA, trên địa bàn tỉnh có khoảng 141 công ty có hoạt động xuất nhập khẩu.
Hiện nay, tỉnh Hưng Yên có khoảng 226 dự án có vốn đầu tư nước ngoài, 36 dự án nhà đầu tư đến từ các nước CPTPP với tổng vốn đăng ký 235,7 triệu USD, sử dụng khoảng 7.000 lao động. Có 07 dự án nhà đầu tư đến từ các nước thành viên EU với tổng vốn cổ phần là 13,64 triệu USD.
Các lĩnh vực được các nhà đầu tư đến từ các nước CPTPP và EVFTA quan tâm chủ yếu là: cơ khí, giáo dục, y tế, điện tử, quần áo … CPTPP và EVFTA sắp có hiệu lực đã góp phần tích cực thúc đẩy kinh tế-phát triển với tốc độ tăng trưởng nhanh và ổn định trong những năm gần đây, chuyển dịch cơ cấu lực lượng lao động và cơ cấu kinh tế sang công nghiệp đóng góp đáng kể vào ngân sách của tỉnh.
Sở Công Thương Hưng Yên cho biết, một số dự án nhà đầu tư tương đối lớn và thành công từ các nước CPTPP và EVFTA như: Việt Nam (VAP) với tổng vốn đầu tư đăng ký 90 triệu USD. Dự án “Đại học Y khoa Tokyo Việt Nam” của Công ty TNHH Giáo dục Y tế Nhật Bản (Việt Nam), vốn đăng ký 40 triệu USD.
Dự án Công ty TNHH Sứ Inax Việt Nam (vốn đầu tư đăng ký 38 triệu USD). Dự án Công ty con Công ty cổ phần Acecook Việt Nam tại Hưng Yên (tổng vốn đầu tư 25 triệu USD). Dự án của Công ty TNHH Hutchinson Việt Nam (vốn đầu tư đăng ký 09 triệu USD). Dự án của Công ty TNHH Tozen Corporation Việt Nam….
