Tính từ đầu năm 2021, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước đã phạt hành chính 303 vụ vi phạm trên thị trường chứng khoán, tăng 83 vụ so với 2020, trong đó có 3 vụ thao túng giá cổ phiếu tại FTM, TAR và TGG. Số tiền thu được từ xử phạt vi phạm năm 2021 tăng 5.6%, xấp xỉ 21 tỷ đồng (năm 2020 gần 19.8 tỷ đồng).
Các vi phạm phổ biến nhất vẫn là báo cáo không đúng thời hạn về kết quả giao dịch, không công bố thông tin về việc dự kiến giao dịch hay không công bố thông tin đối với thông tin phải công bố theo quy định pháp luật.
Có 3 vụ thao túng cổ phiếu bị đưa ra ánh sáng trong năm 2021, giảm phân nửa so với 6 vụ của 2020, không có vụ nào bị khởi tố hình sự. Các vụ vi phạm về thao túng giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn đi theo kịch bản quen thuộc: Cá nhân hoặc nhóm cá nhân lập hàng chục tài khoản tại nhiều công ty chứng khoán, liên tục mua bán tạo thanh khoản giả; giá cổ phiếu ban đầu được “đẩy” lên mức cao nhưng rồi bị “thả rơi” một cách nhanh chóng.
Đầu tiên là vụ thao túng giá cổ phiếu TGG của Louis Capital (HOSE). Vào tháng 1/2021, kết quả kiểm tra của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) cho thấy bà Nguyễn Thị Thanh Hương đã dùng 19 tài khoản để liên tục mua, bán, tạo cung cầu giả tạo, thao túng cổ phiếu. Tuy nhiên theo kết quả kiểm tra và các tài liệu có trong hồ sơ, xét thấy không có số lợi bất hợp pháp từ hành vi vi phạm nên bà Hương chỉ bị phạt 550 triệu đồng.
Tuy nhiên sau đó, cổ phiếu TGG đã gây ấn tượng khi đạt đỉnh ở 74,800 đồng/cp vào phiên 22/09/2021, tăng giá đến gần 6,400%, tức gấp 65 lần hồi đầu năm. Cổ phiếu này sau đó giảm sâu về chỉ còn 19,200 đồng/cp (chốt phiên 30/12/2021). Bản thânLouis Capital cũng bị phạt 60 triệu đồng vì không công bố thông tin đúng thời hạn đối với BCTC hợp nhất quý 4/2019, theo quyết định xử phạt ngày 12/11/2021 của UBCKNN.
Đọc thêm: Cổ phiếu rác tăng giá mạnh có bất thường hay không phải do cơ quan chức năng vào cuộc?
Vụ thao túng thứ hai liên quan đến cổ phiếu TAR của Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An trên HNX đã bị “phanh phui” vào tháng 4/2021. UBCKNN đã xử phạt vi phạm hành chính đối với ông Nguyễn Quang Vinh số tiền 550 triệu đồng. Ông Vinh đã sử dụng 35 tài khoản để liên tục mua, bán, giao dịch cổ phiếu giữa các tài khoản với nhau nhằm mục đích tạo cung cầu giả tạo, thao túng cổ phiếu.
Số tiền phạt lớn nhất ghi nhận tại vụ thao túng giá cổ phiếu FTM của Đầu tư và Phát triển Đức Quân, theo đó, ông Thường và bà Phương sử dụng 50 tài khoản để giao dịch nhằm mục đích tạo cung cầu giả tạo, thao túng cổ phiếu. Theo kết quả xác minh của cơ quan công an và kết quả kiểm tra, hậu quả do hành vi thao túng cổ phiếu gây ra chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự; đồng thời, không có số lợi bất hợp pháp từ hành vi vi phạm, ngày 30/08/2021, UBCKNN ban hành Quyết định về việc xử phạt vi phạm hành chính đối với ông Lê Mạnh Thường và bà Phạm Thị Phương, mỗi cá nhân bị phạt tiền 600 triệu đồng, tổng giá trị phạt là 1.2 tỷ đồng.
Cách đây hơn 2 năm, cổ phiếu FTM từng gây rúng động thị trường chứng khoán Việt Nam với chuỗi hàng chục phiên giảm sàn. Đầu tháng 7/2019, giá cổ phiếu FTM liên tục lao dốc từ mức gần 24,000 đồng/cp xuống còn hơn 3,000 đồng/cp. Tại thời điểm đó, 11 công ty chứng khoán và 1 ngân hàng đã bị thiệt hại hàng trăm tỷ đồng vì cho vay margin cổ phiếu này.
Nguồn: Vietstock