Trong báo cáo mới đây, SGI Capital cho rằng sự hồi phục của thị trường chứng khoán Việt Nam trong tháng 11 được kích hoạt bởi dòng tiền ngoại. Trong cả tháng qua, nhà đầu tư ngoại mua ròng kỷ lục gần 20 nghìn tỷ đồng, giải ngân diện rộng trên các mã vốn hoá lớn.
Dòng vốn ngoại vào mạnh được cho là nhờ hai yếu tố bao gồm (1) rủi ro tỷ giá đã bộc lộ và dần ổn định và (2) định giá của chứng khoán Việt Nam về thấp nhất của nhiều năm trong khi chứng khoán thế giới đã bật lại rất mạnh từ một tháng trước.
Nhìn cho giai đoạn tiếp theo, đội ngũ phân tích của SGI Capital đánh giá sau khi đóng vai trò dẫn dắt dòng tiền giúp thị trường chứng khoán bật mạnh tháng qua, dòng vốn ngoại vào Việt Nam có thể giảm bớt. Tuy vậy, gần 20 nghìn tỷ mua ròng trong tháng 11 đã giúp VN-Index xây nền đáy ở vùng định giá rẻ lịch sử và hỗ trợ hấp thụ những dòng tiền cần phải rút khỏi thị trường giai đoạn cuối năm. Dòng vốn ngoại quý giá này cũng giúp ổn định thanh khoản và cả tâm lý ở cả thị trường chứng khoán và thị trường tiền tệ.
Về rủi ro trái phiếu doanh nghiệp, SGI Capital nhận thấy căng thẳng đã giảm bớt khi lợi tức của các loại trái phiếu doanh nghiệp được xếp hạng cao hạ nhiệt từ vùng 25%/năm về dưới 16%/năm. Nhiều doanh nghiệp đã tích cực tiếp xúc và đưa các phương án để đàm phán lại với nhà đầu tư. Tuy nhiên, trong giai đoạn khó về thanh khoản và lãi suất tiền gửi tăng sẽ thúc đẩy xu hướng nhà đầu tư rút tiền để chuyển sang gửi ngân hàng. Áp lực đáo hạn hơn 21 nghìn tỷ đồng trái phiếu bất động sản trong tháng 12 và sau đó vẫn tiếp tục gây áp lực lên thanh khoản các doanh nghiệp và tổ chức tài chính liên quan.
Một tâm điểm chính cần dành nhiều sự chú ý hơn trong giai đoạn này là mức độ tăng của lãi suất huy động. Đây là biến số lớn nhất quyết định dòng tiền vào thị trường chứng khoán cũng như triển vọng tăng trưởng 2023. Một năm qua, hệ thống ngân hàng đẩy nhanh tín dụng trong khi cung tiền (M2) hạn chế đã khiến khoảng cách giữa dư nợ tín dụng và vốn huy động (LDR) bị đẩy lên mức cao, gây căng thẳng thanh khoản và kích hoạt cuộc đua lãi suất.
Chỉ khi LDR quay trở lại mức trần quy định của NHNN, các ngân hàng mới dừng cuộc chạy đua tăng lãi suất hiện nay và xác lập đỉnh lãi suất huy động cũng như cho vay. Với tình hình hiện nay, SGI Capital dự phóng nền lãi suất trong nước sẽ tăng tới quý 1/2 023 và ổn định dần sau khi FED dừng tăng lãi suất.
Tổng kết lại, hai động lực quan trọng của giá và định giá cổ phiếu là lãi suất và tăng trưởng vẫn đang ở xu hướng tiêu cực, trong đó tác động của lãi suất tăng mạnh và căng thẳng thanh khoản gần đây đã thay đổi đáng kể bức tranh triển vọng tăng trưởng của nhiều ngành nghề và doanh nghiệp niêm yết trong năm 2023. SGI nhấn mạnh quan điểm “v iệc cơ cấu lại danh mục đầu tư trong giai đoạn này là rất cần thiết để phù hợp với bối cảnh mới “.
Tâm điểm của 2023 có thể là sự tăng lên tỷ lệ thất nghiệp
Ngoài ra, nhà đầu tư cũng nên chú ý tới bối cảnh thị trường tài chính toàn cầu, khi sự dịch chuyển đang kéo dần từ lo sợ lạm phát cao kéo dài sang kỳ vọng lạm phát hạ nhiệt nhanh và FED sẽ kết thúc chu kỳ tăng lãi suất ở quý 1/2023. Mặc dù FED tiếp tục hút tiền qua QT ở tốc độ nhanh, USD-Index và lãi suất trái phiếu của Mỹ đã tạo đỉnh và tiếp tục giảm mạnh trong tháng 11. Sự đảo chiều của đồng bạc xanh đã giúp dòng tiền ưa thích rủi ro lan toả khắp các thị trường tài chính toàn cầu, trong đó có cả Việt Nam.
Theo nhiều khảo sát và thống kê từ các hãng lớn, dòng chảy vốn sang tài sản rủi ro đang ở mức trung tính, chưa đến cấp độ nóng. Đây là điểm tích cực có thể hỗ trợ thị trường chứng khoán toàn cầu cho tới lúc USD tăng trở lại hoặc rủi ro suy thoái rõ nét hơn đe dọa triển vọng lợi nhuận.
SGI Capital cho rằng tâm điểm của thị trường chứng khoán toàn cầu trong ba tháng tới sẽ chuyển dần từ kỳ vọng FED ngưng tăng lãi suất và đồng USD giảm giá sang mối lo về suy giảm tăng trưởng và suy thoái toàn cầu. Các chỉ số vĩ mô của Mỹ đang yếu đi khi các yếu tố đi trước gồm niềm tin doanh nghiệp, niềm tin tiêu dùng, tỷ lệ tiết kiệm hộ gia đình, PMI đều đang tiếp tục tạo mức thấp mới của năm 2022. Những yếu tố này cùng với áp lực lãi suất cao sẽ tác động tới kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp trong 2023.
Từ đầu năm 2022, tồn kho cao tại các nước phát triển, rủi ro đứt gãy của chiến tranh cùng với chính sách tiền tệ xoay chiều khiến lãi suất tăng mạnh đã khiến khu vực sản xuất của toàn cầu suy giảm đồng pha. Thực tế này tiếp tục tạo nên rủi ro mất cân bằng vĩ mô của nhiều quốc gia và có thể dẫn tới sự suy yếu trong cả lĩnh vực tiêu dùng, khi thu nhập giảm, thất nghiệp tăng trong năm sau. Nếu như tâm điểm kinh tế và thị trường trong 2022 là sự tăng mạnh của lạm phát và lãi suất, thì tâm điểm của 2023 có thể là sự tăng lên tỷ lệ thất nghiệp.
Dù vậy, điểm sáng trong bức tranh kinh tế toàn cầu 2023 có thể tới từ Trung Quốc với xu hướng mở cửa bình thường hóa hậu COVID và các chính sách nới lỏng và kích thích kinh tế. Trong đó những ngành nghề có liên quan tới nhu cầu Trung Quốc phục hồi sẽ có triển vọng tích cực hơn phần còn lại của thị trường.
