Kế hoạch của Tổng thống Mỹ Joe Biden nhằm kìm hãm giá xăng dầu cùng với bước đi xả kho dầu dự trữ dầu khẩn cấp có thể bóp nghẹt hoạt động khai thác dầu thô trong nước ngay trong thời điểm khẩn cấp nhất.
Ngay sau khi kế hoạch giải phóng dầu dự trữ được đưa ra, giá xăng dầu đã giảm khoảng 7% trong ngắn hạn, tuy nhiên, các nhà phân tích nhận định mức giảm này có thể không kéo dài lâu. Ông Biden hiện đang yêu cầu các biện pháp trừng phạt tài chính đối với các công ty khai thác dầu sở hữu cấp phép khai thác nhưng không sử dụng và tăng cường tập trung vào năng lượng sạch. Điều này khiến lãnh đạo các công ty khai thác dầu mỏ Mỹ lưỡng lự đầu tư vào các giếng khoan mới.
Kế hoạch xả kho dầu dự trữ của Mỹ có tác dụng hay phản tác dụng?
Ông Saad Rahim, nhà kinh tế trưởng tại Trafigura, một trong những thương nhân dầu mỏ độc lập lớn nhất thế giới, nhận định, “Những sự kiện đang diễn ra làm nản lòng hoạt động khai thác năng lượng và giữ nhu cầu ở mứ cao. Trên thực tế, những điều này đang đi ngược lại thứ mà mọi người cần.”
Kể từ khi đặt vấn đề khí hậu làm nhiệm vụ trọng tâm trong cuộc bầu cử Mỹ, Tổng thống Biden và các nhà sản xuất dầu tại Mỹ “bằng mặt nhưng không bằng lòng”. Ông Biden đã cam kết “tích cực giảm phát thải khí nhà kính” và theo đuổi một chương trình nghị sự thân thiện với môi trường hơn để giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. Trong khi đó, dầu khí là một trong các động lực chính của nền kinh tế Mỹ.
Và khi cuộc xung đột Nga-Ukraine làm chao đảo thị trường năng lượng toàn cầu, mối quan hệ giữa ông Biden và các công ty khai thác dầu ngày càng căng thẳng. Đối với ngành công nghiệp dầu mỏ, khía cạnh gây tranh cãi nhất trong kế hoạch mà ông Biden công bố là sẽ áp dụng hình phạt đối với các công ty có giấy phép khai thác dầu của liên bang mà không sử dụng. Nói cách khác, các công ty khai thác dầu phải “sản xuất hoặc trả giá” nếu không hoạt động.
Tranh chấp diễn ra trong thời điểm chính trị khó khăn với Tổng thống Biden khi vừa phải tìm cách trừng phạt dầu Nga vừa phải tìm cách kìm hãm giá xăng dầu leo thang trước thêm bầu cử Mỹ giữa kỳ 2022. Đầu tháng này, Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Jennifer Granholm đã yêu cầu các nhà điều hành dầu mỏ thúc đẩy sản xuất dầu vì lợi ích của đất nước, tuy nhiên, lời yêu cầu không hề mang lại tác dụng.
Các mỏ dầu của Mỹ đang bơm khoảng 11,7 triệu thùng / ngày, thấp hơn khoảng 10% so với trước khi đại dịch Covid-19 bùng phát, bất chấp giá dầu thô liên tục tăng mạnh trong năm 2022. Mục tiêu của các nhà khai thác dầu khí lớn như Exxon Mobil Corp. và Chevron Corp hầu như vẫn không thay đổi theo lời kêu gọi của chính quyền Mỹ.
Ngành công nghiệp dầu mỏ Mỹ đang đối mặt với nhiều thách thức như thiếu lao động, thiếu thiết bị vận chuyển, chi phí đội giá cao ăn mòn lợi nhuận có thể thu thêm từ giá dầu cao.