Quý III, với sự ảnh hưởng nặng nề của Covid-19, tăng trưởng GDP của Việt Nam đã ở ngưỡng âm; câu hỏi đặt ra, trong 3 tháng cuối năm, GDP Việt Nam phải tăng trưởng bao nhiêu cữu vãn và đạt mục tiêu năm 2021?
GDP âm trong quý III gây áp lực lớn
Theo đánh giá của Bộ KH&ĐT, dịch bệnh phức tạp, kéo dài đã ảnh hưởng không nhỏ đến mọi mặt của kinh tế- xã hội, hoạt động sản xuất, kinh doanh, lưu thông hàng hóa, hành khách bị đình trệ, chi phí tăng cao, sức mua trong nước giảm sút, nguy cơ ảnh hưởng lâu dài đến sức cạnh tranh của nền kinh tế. Đời sống người dân, người lao động, nhất là tại khu vực thành thị chịu tác động nặng nề.
Tăng trưởng GDP quý III giảm đáng kể ở hầu hết các ngành, lĩnh vực kinh tế. Ổn định kinh tế vĩ mô, các cân đối lớn tiềm ẩn rủi ro, thách thức. Tình hình hoạt động của doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn. Việc làm, sinh kế, đời sống người dân, người lao động bị ảnh hưởng nặng nề, nhất là tại khu vực thành thị…
Việt Nam vẫn đối mặt với khó khăn, thách thức lớn, chủ yếu do các nguyên nhân như bệnh Covid-19 diễn biến nhanh, phức tạp, kéo dài trên diện rộng, ảnh hưởng nặng nề đến các chuỗi sản xuất, tiêu dùng trên cả nước. Kinh thế thế giới trong xu hướng phục hồi nhưng chưa đồng đều, thiếu ổn định; tiềm ẩn nhiều rủi ro, thách thức; chuỗi cung ứng quốc tế bị đứt gãy; giá cả nguyên, nhiên vật liệu, cước phí vận tải tăng cao; vốn FDI toàn cầu giảm mạnh.
GDP quý III giảm 6,17% so với cùng kỳ, tiềm ẩn một số rủi ro đối với ổn định kinh tế vĩ mô và các cân đối lớn trong cả ngắn và dài hạn. Áp lực khôi phục sản xuất, kinh doanh những tháng cuối năm là rất lớn.
Phòng, chống, kiểm soát tốt dịch bệnh Covid-19 vẫn là yếu tố quyết định cho tăng trưởng kinh tế những tháng cuối năm; nhiệm vụ những tháng cuối năm là hết sức nặng nề, yêu cầu các cấp, các ngành phải quán triệt và thực hiện nghiêm, thống nhất quan điểm “thích ứng an toàn, linh hoạt và kiểm soát hiệu quả dịch bệnh Covid-19” để vừa phòng, chống dịch hiệu quả, vừa khôi phục và thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội.
GDP quý IV phải đạt từ 7,06-8,84%
Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhấn mạnh phải phấn đấu quyết liệt để hoàn thành cao nhất mục tiêu tăng trưởng GDP cũng như chỉ tiêu chủ yếu của năm 2021 đã đề ra.
Theo đó, mục tiêu tăng trưởng GDP được Bộ KH&ĐT xây dựng theo 02 kịch bản.
Kịch bản 1: Để đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế cả năm là 3,0% (thấp hơn Nghị quyết 01/NQ-CP 3,5 điểm phần trăm), quý IV cần đạt mức tăng trưởng GDP là 7,06%.
Kịch bản 2: Để đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế cả năm là 3,5% (thấp hơn Nghị quyết 01/NQ-CP 3,0 điểm phần trăm), quý IV cần đạt mức tăng trưởng GDP là 8,84%.
Trong quá khứ, mức tăng GDP quý IV từ 7% trở lên đã từng đạt được, song tăng trưởng quý cuối năm 2021 lại phụ thuộc nhiều vào đề án “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19”.
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch & Đầu tư Trần Quốc Phương
Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư việc đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế Quý IV và cả năm là bao nhiêu đều phụ thuộc rất nhiều vào hai yếu tố: phòng, chống, kiểm soát dịch bệnh Covid-19, bảo đảm nguồn vắc-xin, thuốc điều trị và nâng cao năng lực hệ thống y tế, nhất là ở cơ sở, phấn đấu hoàn thành mục tiêu tiêm chủng trong thời gian sớm nhất có thể. Bên cạnh đó, phải nhanh chóng nới lỏng giãn cách, sớm mở cửa nền kinh tế an toàn, có lộ trình, có kiểm soát ngay đầu tháng 10/2021.
Coi kiểm soát dịch bệnh là điều kiện tiên quyết để ổn định đời sống Nhân dân và phục hồi nền kinh tế, không lỡ nhịp với kinh tế thế giới, đặc biệt là các đối tác lớn của Việt Nam; bảo đảm an sinh xã hội, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp sớm ổn định lại sản xuất, đời sống; tiếp tục thực hiện linh hoạt, hiệu quả “mục tiêu kép”, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô và các cân đối lớn. Đây phải là nhiệm vụ chính trị hàng đầu hiện nay của cấp ủy và chính quyền các cấp.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhấn mạnh: trong tuần đầu tháng 10/2021, các địa phương phải hoàn thành, báo cáo cấp có thẩm quyền Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế. Các Bộ, ngành, địa phương phải thành lập và đưa vào hoạt động hiệu quả Tổ công tác của cơ quan mình, tập trung tháo gỡ khó khăn, giải quyết các vướng mắc, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp bị ảnh hưởng của dịch Covid-19 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Quyết liệt triển khai Nghị quyết số 63/NQ-CP, Nghị quyết số 105/NQ-CP nhằm tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc đền bù, giải phóng mặt bằng, đấu thầu…; đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án giao thông trọng điểm, hạ tầng nền tảng số quốc gia dùng chung; sửa đổi quy định pháp luật còn chồng chéo, cản trở hoạt động đầu tư công; khẩn trương xây dựng kế hoạch đầu tư công năm 2022; kịp thời có phương án bảo đảm an toàn và tiến độ thi công công trình trong mùa thiên tai, mưa lũ cuối năm.
Chủ động phương án tạo mặt bằng sạch, nguồn cung lao động và hạ tầng kết nối để thu hút đầu tư các dự án FDI lớn; theo dõi, tháo gỡ kịp thời vướng mắc của doanh nghiệp FDI; tăng cường xúc tiến đầu tư tại chỗ, trực tuyến.
Tăng trưởng khả thi ở mức nào ?
Cập nhật dự báo kinh tế vĩ mô Việt Nam vào cuối tháng 9, trong khi ADB hạ mức dự báo tăng trưởng năm nay của Việt Nam xuống còn 3,8%, thì WB vẫn giữ mức dự báo 4,8%. Dù vậy các tổ chức quốc tế vẫn lạc quan về triển vọng tăng trưởng kinh tế của Việt Nam.
ADB cho rằng kinh tế Việt Nam sẽ phục hồi nếu đại dịch được kiểm soát vào cuối năm nay và đến quý II/2022 có 70% dân số cả nước được tiêm chủng. Với giả định này, GDP Việt Nam 2022 dự kiến đạt 6,5%.
Ông Rahul Kitchlu, Quyền Giám đốc Quốc gia của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam đánh giá, tùy rủi ro theo hướng suy giảm đã gia tăng, nhưng các yếu tố căn bản của nền kinh tế Việt Nam vẫn vững chắc và nền kinh tế có thể quay lại với tốc độ tăng trưởng GDP trước đại dịch ở mức từ 6,5 đến 7% từ năm 2022 trở đi.
Ngân hàng UOB của Singapore đánh giá, giả sử việc mở cửa trở lại nền kinh tế diễn ra thuận lợi để cho phép các doanh nghiệp và nhà máy bắt kịp sản lượng bị mất và tỉ lệ tiêm chủng tăng theo kế hoạch, GDP của Việt Nam có thể phục hồi lên 7% trong quý 4, từ mức -6,2% trong quý 3. Điều này sẽ giúp Việt Nam đạt mức tăng trưởng GDP cả năm là 3%.
Một khi các hoạt động bình thường hóa hơn nữa, UOB dự đoán GDP toàn phần sẽ trở lại tốc độ tăng trưởng “bình thường” hơn 7,4% vào năm 2022 dựa vào so sánh trên mức cơ sở thấp vào năm 2020 và 2021
