Sự hồi phục ấn tượng của ngành điện, bất động sản và bán lẻ đã giúp lợi nhuận ròng của các doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán tăng gần 23% trong quý đầu năm nay, dù vẫn tồn tại sự phân hóa rõ rệt giữa các ngành, đặc biệt khi dầu khí tiếp tục lao dốc do áp lực giá dầu quốc tế.
Gần 1.000 doanh nghiệp niêm yết báo cáo tài chính quý I/2025
Theo thống kê từ VNDirect, gần 1.000 doanh nghiệp niêm yết – chiếm tới 95,6% vốn hóa toàn thị trường – đã công bố báo cáo tài chính quý I/2025. Tổng lợi nhuận ròng ghi nhận mức tăng gần 23% so với cùng kỳ năm ngoái, nối dài chuỗi sáu quý tăng trưởng liên tiếp. Kết quả tích cực này được hỗ trợ bởi hai yếu tố chính: nền lợi nhuận thấp trong quý I/2024 và mặt bằng lãi suất duy trì ở mức thấp
Cũng theo báo cáo, biên EBITDA toàn thị trường đã cải thiện rõ rệt, từ 15,4% lên 17,9%. Trong khi đó, tỷ lệ đòn bẩy tài chính và chi phí lãi vay tiếp tục xu hướng giảm – dấu hiệu cho thấy nhiều doanh nghiệp đang chủ động tái cấu trúc bảng cân đối kế toán trong bối cảnh dòng vốn tín dụng vẫn chậm và kinh tế toàn cầu còn nhiều rủi ro.
Ngành điện nổi bật với mức tăng trưởng lợi nhuận ròng ngoạn mục, đạt 224% so với cùng kỳ. Nguyên nhân đến từ việc các nhà máy điện khí nâng công suất sau giai đoạn huy động thấp, trong khi mảng thủy điện hồi phục mạnh nhờ điều kiện thời tiết thuận lợi, đảo chiều so với đợt hạn hán do El Nino năm ngoái.
Bất động sản cũng duy trì đà tăng trưởng với quý thứ ba liên tiếp ghi nhận lợi nhuận đi lên. Cụ thể, lợi nhuận ròng toàn ngành tăng 134%, nhờ tác động tích cực từ chính sách tín dụng linh hoạt, mặt bằng lãi suất thấp và chiến lược bán hàng linh hoạt từ các chủ đầu tư. Một số doanh nghiệp ghi nhận mức tăng nổi bật như Vinhomes (+204%), Nhà Khang Điền (+92%) và Đất Xanh (+55%).
Ngành tiêu dùng và công nghiệp nhẹ tiếp tục ghi nhận tín hiệu phục hồi. Lợi nhuận ròng của nhóm hàng cá nhân và gia dụng tăng 62%, nhờ nhu cầu xuất khẩu cải thiện trước nguy cơ gia tăng thuế quan từ Mỹ. Ngành hóa chất tăng 45% nhờ chi phí nguyên vật liệu đầu vào giảm.
Lĩnh vực bán lẻ tăng trưởng 44%, trong đó Thế Giới Di Động đóng vai trò dẫn dắt với mức tăng 71% lợi nhuận ròng, chủ yếu nhờ chiến lược cắt giảm mạnh chi phí vận hành và loại bỏ các khoản chi bất thường trong quá trình tái cấu trúc hệ thống.
Dầu khí lao dốc vì áp lực từ giá dầu thế giới
Trong khi nhiều nhóm ngành ghi nhận sự phục hồi ấn tượng, dầu khí lại đi ngược xu thế. Lợi nhuận ròng của toàn ngành giảm sâu 64% so với cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân chính đến từ giá dầu Brent trung bình trong quý I giảm gần 9%, ảnh hưởng tiêu cực đến doanh thu của các doanh nghiệp có giá bán phụ thuộc thị trường quốc tế như Lọc hóa dầu Bình Sơn, Petrolimex và PVOIL.
Petrolimex chịu tác động nặng nề nhất, khi lợi nhuận sau thuế giảm tới 88%. Đây là một trong những quý kinh doanh kém hiệu quả nhất của tập đoàn trong nhiều năm trở lại đây.
Với nhóm VN30 – đại diện cho các cổ phiếu vốn hóa lớn – lợi nhuận ròng tăng 13% trong quý I, với 22/30 doanh nghiệp ghi nhận tăng trưởng. Những cổ phiếu đóng góp lớn bao gồm Masan (+277%), Vinhomes (+204%), Becamex (+203%), SeABank (+191%) và Thế Giới Di Động (+149%). Tuy vậy, đà tăng của nhóm này đã có dấu hiệu chậm lại so với quý IV/2024.
VNDirect nhận định, bức tranh lợi nhuận quý I cho thấy xu hướng phục hồi rõ nét ở nhiều nhóm ngành, đặc biệt là các lĩnh vực hưởng lợi từ chính sách tiền tệ nới lỏng như bất động sản, điện, bán lẻ và hàng tiêu dùng. Tuy nhiên, áp lực vẫn hiện hữu đối với các doanh nghiệp phụ thuộc vào giá hàng hóa quốc tế (như dầu khí, thép) và những ngành có biên lợi nhuận thấp, chi phí đầu vào cao.
Dự báo trong các quý tới, sự phân hóa giữa các ngành và giữa các doanh nghiệp trong cùng ngành sẽ tiếp tục là đặc điểm nổi bật của thị trường.
Quý I/2025 đánh dấu bước khởi đầu thuận lợi cho nhiều doanh nghiệp niêm yết, cho thấy tín hiệu hồi phục sau giai đoạn suy giảm kéo dài. Tuy nhiên, trong bối cảnh bất định toàn cầu vẫn còn, giới đầu tư được khuyến nghị duy trì sự thận trọng, theo dõi sát diễn biến vĩ mô và lựa chọn cổ phiếu dựa trên nền tảng cơ bản vững vàng, khả năng kiểm soát chi phí và triển vọng hưởng lợi từ chu kỳ kinh tế mới.
Mộc Miên (Tổng hợp)
