Lãi suất tăng kèm theo tình trạng khó khăn trên thị trường trái phiếu và khả năng suy thoái của thị trường bất động sản đang phủ “mây mù” lên triển vọng kinh tế năm 2023 của Việt Nam. Trong báo cáo chiến lược năm 2023 mới đây, Maybank Investment Bank đưa ra bức tranh vĩ mô khá tích cực có thể thay đổi cục diện trong năm nay.
Thứ nhất, chính phủ đã hành động nhanh chóng và tích cực để giảm thiểu các tác động của những cơn gió ngược nói trên. Năm 2023, Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng GDP 6,5% và động thái giải ngân mạnh tay đầu tư công sẽ là động lực chính trong bối cảnh tiêu dùng và thương mại trong nước suy yếu.
Thứ hai, việc Trung Quốc mở cửa trở lại nền kinh tế. Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, thương mại song phương đóng góp 25% tổng thương mại quốc tế của Việt Nam vào năm 2021. Du khách đến từ Trung Quốc chiếm 1/3 tổng lượng khách trước đại dịch và họ cũng là những người có lực mua sắm lớn. Do đó, Maybank cho rằng việc Trung Quốc mở cửa trở lại sẽ thúc đẩy thương mại, du lịch cũng như các ngành ngoại hối của Việt Nam, bù đắp cho sự suy giảm ở các nước phương Tây và nền kinh tế trong nước.
Thứ ba, mức định giá hấp dẫn chưa từng có trong thập kỷ qua. VN-Index đang giao dịch ở mức P/E TTM là 10 lần, thấp hơn 2SD so với mức trung bình 3 năm. Điều này hiếm khi xảy ra ngoại trừ đợt bùng phát Covid vào tháng 3/2020. Theo Maybank IBG Research, VN-Index đang ở mức hấp dẫn, thấp hơn hầu hết các chỉ số trong khu vực. Đồng thời, đội ngũ phân tích cũng kỳ vọng rằng việc định giá hấp dẫn là một cơ hội hưởng lợi chênh lệch lớn đối với một quốc gia có thể mang lại mức tăng trưởng GDP 6-7% tương lai gần như Việt Nam.
Thứ tư, dòng vốn ngoại được tăng cường vào thị trường cũng là một yếu tố tác động rất tích cực. Nhờ áp dụng hệ thống thanh toán bù trừ đối tác trung tâm (CCP), thị trường Việt Nam nhiều khả năng sẽ được FTSE nâng hạng lên trạng thái mới nổi thứ cấp trong năm nay. Song song, việc thành lập Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC) vào tháng 12/2022 là một trong những bước quan trọng để hệ thống mới có thể đi vào hoạt động vào tháng 6/2023 như dự kiến. Maybank đánh giá rằng hệ thống CCP sẽ đi vào hoạt động vào năm 2023, với vai trò trung gian của tất cả các giao dịch, VSDC chịu rủi ro của người mua đối với người bán, điều này cho phép VSDC loại bỏ yêu cầu 100% tiền mặt và do đó giúp thị trường Việt Nam đủ điều kiện được nâng cấp lên trạng thái mới nổi.
Dựa theo những phân tích trên, dù triển vọng về nền kinh tế và lợi nhuận doanh nghiệp năm 2023 thấp do những khó khăn, Maybank IBG Research tin tưởng rằng thị trường chứng khoán đang mang đến cơ hội mua tốt cho các nhà đầu tư dài hạn từ 2 năm trở lên.
Kịch bản nào cho VN-Index năm 2023?
Tâm điểm cho triển vọng của thị trường chứng khoán sẽ xoay quanh lạm phát và sự suy yếu của thị trường trái phiếu doanh nghiệp, Maybank dự phóng 2023 sẽ là một năm trắc trở. Do đó, báo cáo đưa ra 3 kịch bản có thể xảy ra với nền kinh tế:
(1) Trong kịch bản suy thoái theo chu kỳ vừa phải (xác suất xảy ra 50%), Maybank giả định rằng lạm phát sẽ vượt nhẹ trên mức 4,5%, nhưng có thể được kiểm soát trong 6 tháng đầu năm và giảm dần áp lực trong nửa cuối năm 2023. Thêm vào đó, thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ suy yếu dần trong suốt năm 2023, nhưng các nhà phát triển chất lượng vẫn có khả năng phát hành trái phiếu từ giữa năm 2023.
(2) Tại kịch bản suy thoái kéo dài theo chu kỳ (xác suất xảy ra 40%), lạm phát của nền kinh tế sẽ duy trì ở mức cao trong năm 2023 với chính sách thắt chặt tiền tệ.
(3) Với kịch bản xấu nhất: suy thoái cơ cấu, Maybank dự đoán thị trường trái phiếu sẽ có rất nhiều công ty phá sản, kể cả những nhà phát triển có uy tín cũng không thể huy động được vốn. Theo đó, nợ xấu gia tăng và không còn niềm tin của nhà đầu tư trong khi lạm phát tăng trên 5% và lãi suất ở mức cao.
Theo quan điểm của Maybank, mức P/E thấp lịch sử hiện đã phản ánh gần như đầy đủ nguy cơ lạm phát sắp tới và sự suy thoái ở mức độ vừa phải của thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong hai kịch bản 1 và 2. Maybank kỳ vọng P/E mục tiêu cho VN-Index là 13,8x (1SD dưới mức TB 5 năm) cho kịch bản suy thoái 1 và 11,2x (2SD dưới mức TB 5 năm) cho kịch bản kém suy thoái 2.
Đồng thời, VN-Index có thể sẽ chịu áp lực và có thể kiểm tra lại mốc 850-950 điểm trong nửa đầu năm 2023 bởi mối lo ngại về lạm phát và lợi nhuận doanh nghiệp kém khả quan nhưng có thể phục hồi đáng kể lên mốc 1.150– 1.400 điểm trong nửa cuối 2023 với dự đoán rằng chính phủ sẽ nới lỏng tiền tệ để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Đánh giá về nhóm ngành quả quan, đội ngũ phân tích Maybank cho biết nhiều nhóm ngành cho thấy khả năng phục hồi lợi nhuận như: CNTT, đồ uống, năng lượng, khu công nghiệp và ngân hàng. Kết hợp với định giá, CNTT, đồ uống và ngân hàng là 3 nhóm có khả năng nổi bật trong đám đông.
